Ο λόγος περί του Νοτίου Διαδρόμου φυσικού αερίου, του στρατηγικής σημασίας σχεδίου της ΕΕ, που αποσκοπεί στην ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία με διεύρυνση προς τις πηγές της Κασπίας και συγκεκριμένα το κοίτασμα Shah Deniz στο Αζερμπαϊτζάν.
Με την ανακοίνωση της BP, της επικεφαλής της κοινοπραξίας που διαχειρίζεται το κοίτασμα Shah Deniz, ότι αποκλείστηκε ο ελληνο-ιταλικός αγωγός ITGI αλλά ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις με τον επίσης ελληνικού ενδιαφέροντος Trans Adriatic Pipeline (TAP) δόθηκε ένα τέλος στα σενάρια που ήθελαν τη διαδρομή Ελλάδα-Ιταλία να ολισθαίνει στο παρασκήνιο και να επιλέγεται αποκλειστικά η βόρεια διαδρομή Βουλγαρία-Ουγγαρία-Αυστρία. Η Ελλάδα παραμένει με τον τρόπο αυτό ενεργά στη μάχη των αγωγών με τον αγωγό TAP να υπερασπίζεται την ελληνική διαδρομή έναντι των αγωγών Nabucco και SEEP, που προορισμό έχουν την Αυστρία παρακάμπτοντας τη χώρα μας.
Οσοι υπερμάχονται αυτής της λογικής θεωρούν ότι τα σενάρια περί σημαντικού πλήγματος στην ελληνική συμμετοχή ευδοκιμούν όσο τα καλλιεργούν αυτοί που, όπως δηλώνουν στελέχη της ενεργειακής αγοράς, «έχουν ως εφαλτήριο ίδιο συμφέρον και πεισματικά δεν αποδέχονται τις εξελίξεις ταυτίζοντας την πορεία του ITGI με τη συνολική πορεία της Ελλάδας στο συγκεκριμένο εγχείρημα».
Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα
Όμως, η αλήθεια είναι ότι η παραμονή του TAP στην πράξη ισχυροποιεί τις προοπτικές και πιθανότητες της ελληνικής συμμετοχής. Η κοινοπραξία του Shah Deniz φαίνεται πως στάθμισε τα δύο έργα έναντι των κριτηρίων που είχε θέσει και διαπίστωσε την ανωτερότητα του TAP ως προς την τεχνική και οικονομική του απόδοση. Προβλήματα στον ITGI φαίνεται πως δημιούργησαν η μη ανταγωνιστική τιμή που προσέφεραν ΔΕΠΑ και Edison,η ευρωστία των μετόχων του αγωγού, η τεχνική επάρκεια στη μεταφορά του φυσικού αερίου αλλά και η επισφαλής θέση της υπό ιδιωτικοποίηση ΔΕΠΑ.
Η απόφαση της κοινοπραξίας είναι οριστική όπως επιβεβαιώνει και ο Managing Director του TAP, Kjetil Tungland, που δηλώνει σε συνέντευξη στην Euractiv ότι σύμφωνα με τη σχετική επιστολή που έλαβε από την αζέρικη SOCAR ο TAP προσκλήθηκε σε αποκλειστικές διαπραγματεύσεις για το νότιο σκέλος (Ελλάδα-Ιταλία) και η απόφαση είναι τελική.
Η εμπιστοσύνη που επέδειξε η κοινοπραξία Shah Deniz στον αγωγό TAP και συνεπώς στην Ελλάδα, σημειώνουν κύκλοι του ΤΑΡ, «συμβάλλει τα μέγιστα στην αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας, ενώ έχει τη δυναμική να συμβάλει καθοριστικά και στην προσέλκυση επενδύσεων».
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η όλη επένδυση του αγωγού TAP, με την υποστήριξη των ενεργειακών κολοσσών Statoil, EGL και E.ON αναμένεται να δημιουργήσει 2.000 θέσεις εργασίας και θα φέρει στη χώρα έσοδα ύψους 1,5 δισ. Βεβαίως αρκεί να ακολουθήσουν και περαιτέρω επενδύσεις, που αποτελούν και προϋπόθεση για την έξοδο από την κρίση.
Από ελληνικής πλευράς, τονίζουν παράγοντες που γνωρίζουν καλά τις ισορροπίες στο Μπακού, ότι προέχει τώρα να αποσαφηνιστεί στην κοινοπραξία και σε βασικούς παίχτες όπως η BP ότι η Ελλάδα διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον της για το άνοιγμα του Νοτίου Διαδρόμου μέσα από τη χώρα. Παράλληλα, υπογραμμίζουν ότι πρέπει να διασκεδάσει τα όποια αρνητικά σενάρια θέλουν τη χώρα προσκολλημένη στον αγωγό που απορρίφθηκε, κάτι που φέρεται ότι είναι εν γνώσει τόσο της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΚΑ, αλλά και του Μεγάρου Μαξίμου.
Άλλωστε στην κυβέρνηση γνωρίζουν καλά ότι το άνοιγμα του Νοτίου Διαδρόμου με βάση τον ΤΑΡ, μπορεί να δώσει νέα δυναμική στις Ελληνοαλβανικές σχέσεις, αφού περνώντας μέσω Ελλάδας καταλήγει στη γειτονική χώρα.
