Στην έρευνα αυτή που πραγματοποιήθηκε εντός του Μαρτίου επιχειρήθηκε με τη συμβολή κατάλληλων μεθόδων και εργαλείων της οικονομικής γεωγραφίας, η συστηματικότερη μελέτη των εμπορικών δρόμων με την χρήση μίας εναλλακτικής μεθοδολογίας που έχει ως βάση της την καταγραφή εμπορικών ζωνών ταυτόχρονα με την καταγραφή των εμπορικών δρόμων.
Το γενικό συμπέρασμα είναι ιδιαίτερα δυσμενές και στην υπόλοιπη Ελλάδα εκτός από την Αθήνα, αφού στο κέντρο της Λάρισας, η αναλογία των κλειστών επιχειρήσεων προς τις ανοιχτές κατέγραψε αύξηση σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο κατά 48%. Μπορεί να γίνει λόγος για «επιδημία λουκέτων» στην αγορά η οποία συνεχίζεται και αυξάνεται ως «μεταδοτική ασθένεια».
Αύγουστος-Μάρτιος 2011, Αύγουστος-Μάρτιος 2012 Αναλογία κλειστών επιχειρήσεων Μεταβολές
Μάρτιος 2012/2011
ΛΑΡΙΣΑ 2010 7,9% 11,9% 2011 16,5% 17,6% 1/5 47,90%
Α. Δρόμοι με ρεκόρ κλειστών επιχειρήσεων
Μεταξύ των εμπορικών δρόμων υπάρχουν ορισμένοι στους οποίους διαπιστώνονται ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά συγκέντρωσης κλειστών επιχειρήσεων. Είναι ενδιαφέρον ότι πρόκειται για εμπορικούς δρόμους με διαφορετικά χαρακτηριστικά εμπορικής επιχειρηματικότητας (ύψος ενοικίων, τύπος εμπορίου κα.) που όμως αποτελούν παραδοσιακούς εμπορικούς δρόμους της Λάρισας
ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 24,7%
ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ 27,0%
ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ 26,1%
Β. Ειδικές διαπιστώσεις
α) Μετεγκατάσταση/ερήμωση παράδρομων:
Παρατηρείται μια μετακίνηση εμπορικών επιχειρήσεων από παρόδους σε κεντρικούς δρόμους των πόλεων. Η κίνηση αυτή ήταν αναμενόμενη λόγω μεγάλης προσφοράς κενών καταστημάτων που βρίσκονται σε εμπορικότερα σημεία, και αντίθετα αποχώρηση επιχειρήσεων από κεντρικούς εμπορικούς δρόμους λόγω υψηλών ενοικίων. Μπορεί δηλαδή να καταγράφεται αύξηση του ποσοστού λουκέτων σε μια περιοχή αλλά ταυτόχρονα όσες επιχειρήσεις συνεχίζουν να λειτουργούν και ήταν εγκατεστημένες σε λιγότερο εμπορικούς δρόμους αποφασίζουν την «μετεγκατάστασή» τους με στόχο την αμεσότερη πρόσβαση στην πελατεία.
β) Περισσότερα λουκέτα στα αστικά κέντρα:
Η τάση η οποία είχε διαπιστωθεί στις προηγούμενες καταγραφές αναφορικά με την ένταση του προβλήματος στο κέντρο της Αθήνας, επιβεβαιώθηκε και με την τωρινή έρευνα και μάλιστα όχι μόνο στην Αθήνα αλλά τόσο στη Θεσσαλονίκη σε σύγκριση με άλλες περιοχές της περιφέρειας όπως η Βέροια, η Κοζάνη, η Έδεσσα, το Ηράκλειο και η Λάρισα.
Για παράδειγμα, ενώ τα λουκέτα στην Αθήνα πλησιάζουν το 30%, στη Λάρισα το ποσοστό των κλειστών καταστημάτων αν και αυξάνεται δεν ξεπερνά το 20%. Τα εμπορικά κέντρα των αστικών πόλεων παρακμάζουν εντονότερα, αφού το βιοτικό επίπεδο στην περιφέρεια αντιστέκεται λόγω της μεγαλύτερης συνοχής του κοινωνικού ιστού που σε συνθήκες κρίσης λειτουργεί ως δίχτυ προστασίας.
δ) Αλλοίωση των χαρακτηριστικών της αγοράς:
Σε πολλούς εμπορικούς δρόμους διαπιστώθηκε ότι οι κλειστές επιχειρήσεις αφορούν και άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως μεταποίηση, καφετέριες, ανταλλακτικά αυτοκινήτων (ιδίως σε πιάτσες), υπηρεσίες κ.λπ.. Μία τέτοια εξέλιξη έχει ως άμεσο αποτέλεσμα τη στρέβλωση της παραδοσιακής και σύγχρονης εικόνας μίας «αγοράς» σε όλες τις ανεπτυγμένες κοινωνίες. Η ερήμωση δρόμων από τέτοιους είδους επιχειρήσεις, οι οποίες είναι άμεσα συνυφασμένες με τη λειτουργία της τοπικής αγοράς, ακόμα κι αν το εμπόριο σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί και αντιστέκεται, είναι εύλογο ότι άμεσα θα φέρει αλυσιδωτές συνέπειες σε κάθε είδους καταστήματα.
Γ. "ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ"
Το γεγονός ότι διαθέτουμε πλέον στοιχεία για τέσσερις συνεχόμενες περιόδους καταγραφής, δίνει τη δυνατότητα της κατασκευής του Δείκτη Επιβίωσης Εμπορίου. Ο Δείκτης αφορά μόνο τους υπό εξέταση εμπορικούς δρόμους και η συμβολή του έγκειται στην καλύτερη ανάγνωση των αποτελεσμάτων και την απεικόνιση τους. Όπως προκύπτει από το παρακάτω διάγραμμα η πορεία του δείκτη μεταξύ Αυγούστου 2010 και Μαρτίου 2012 στο κέντρο της Λάρισας είναι φανερά πτωτική.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΛΑΡΙΣΑ
Η εικόνα στην περιοχή της Λάρισας είναι παρουσίασε μικρή αύξηση σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο, αφού το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων έφτασε το 17,6 % ενώ το προηγούμενο εξάμηνο ήταν 16,5%. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η περιοχή της Λάρισα στο υπό εξέταση εμπορικό της κομμάτι παρουσιάζει μια ομοιόμορφη κατανομή των κλειστών εμπορικών επιχειρήσεων σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες εμπορικές περιοχές που εξετάστηκαν, κάτι που φαίνεται ξεκάθαρα στο παρακάτω χάρτη.
Η ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Η χρήση της τεχνικής της επιτόπιας παρατήρησης καταγραφής
εξασφαλίζει την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων της έρευνας. Το φαινόμενο των λουκέτων αποδεικνύεται ότι εμφανίζει μεγάλο σκοτεινό αριθμό, με αποτέλεσμα τα επίσημα στοιχεία που προκύπτουν από τους αρμόδιους οργανισμούς και τα επιμελητήρια, να μην αποτυπώνουν το πραγματικό μέγεθος του φαινομένου. Εκτιμάται δηλαδή ότι ένα σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων που ουσιαστικά έχουν κλείσει, ωστόσο δεν έχουν τακτοποιήσει τις απαιτούμενες γραφειοκρατικές απαιτήσεις για τη τυπική τους διαγραφή. Δεδομένης αυτής της συνθήκης, η επιτόπια καταγραφή αποτελεί την πλέον έγκυρη τεχνική συλλογής των δεδομένων.
Η έρευνα βασίζεται σε διαχρονικό σχεδιασμό και πραγματοποιείται σε εξαμηνιαία βάση από τον Αύγουστο του 2010. Αυτή η προσέγγιση εξασφαλίζει τη δυνατότητα διερεύνησης της δυναμικής (τάσης) του φαινομένου, τη συγκρισιμότητα των στοιχείων, και την αξιοπιστία των στατιστικών εκτιμήσεων για την μελλοντική εξέλιξη της κατάστασης.
Η δειγματοληψία που χρησιμοποιήθηκε είναι σκόπιμη και διενεργήθηκε σε δύο στάδια.
Στο πρώτο στάδιο επιλέχθηκαν οι ευρύτερες γεωγραφικές περιοχές (δήμοι) που θα συμπεριληφθούν στο δειγματοληπτικό πλαίσιο. Στο δεύτερο στάδιο της δειγματοληψίας καθορίστηκαν οι δειγματοληπτικές περιοχές, ορίστηκαν δηλαδή οι συγκεκριμένες γεωγραφικές τοποθεσίες (διαδρομές) που αποτέλεσαν το δείγμα.
Εκτός από τις δειγματοληπτικές περιοχές που συγκροτούν τοπικές αγορές, έχουν συμπεριληφθεί στο δείγμα μεμονωμένοι εμπορικοί δρόμοι με υψηλή συγκέντρωση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, οι οποίοι ωστόσο εκτείνονται σε περισσότερο από έναν Δήμο. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχουν απογραφεί πλήρως οι επιχειρήσεις σε όλο το μήκος του εμπορικού δρόμου. Το κριτήριο επιλογής των οδών που συμπεριελήφθησαν στο δείγμα είναι ποιοτικό.
Σκοπός του σχεδιασμού της δειγματοληψίας είναι η εξασφάλιση της αντιπροσώπευσης του πλέον δυναμικού μεριδίου των εμπορικών επιχειρήσεων εντός των προκαθορισμένων περιοχών, καθώς σε αυτό το κομμάτι αποτυπώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό και η γενικότερη τάση της αγοράς.
Οι εμπορικές επιχειρήσεις, αντιμετωπίζονται ως μέρος ενός ευρύτερου συνόλου επιχειρηματικών δραστηριοτήτων οι οποίες και συγκροτούν την έννοια της τοπικής αγοράς (εμπορικής περιοχής). Υπό αυτό το πρίσμα ως δειγματοληπτικές μονάδες ορίστηκαν, όχι μόνο τα (ανοιχτά ή κλειστά) εμπορικά καταστήματα, αλλά και οι επιχειρήσεις που συναποτελούν την τοπική αγορά. Κατά την επιτόπια έρευνα καταγράφηκαν ένα προς ένα όλα τα καταστήματα και οι επιχειρήσεις που βρίσκονται στις επιλεχθείσες περιοχές.
onlarissa.gr
