Τα εγκλήματα των πολυεθνικών εταιρειών στις αναπτυσσόμενες χώρες έχουν απασχολήσει συχνά την κοινή γνώμη. Εμπορικοί κολοσσοί όπως η Coca Cola, η οποία...
δραστηριοποιείται σε 200 χώρες και τα κέρδη της ξεπερνάνε τα 11.8 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, έχει συνδέσει το όνομα της με μερικές από τις πιο αμφιλεγόμενες υποθέσεις εκμετάλλευσης.
Η εταιρεία έχει συνδεθεί με τη χιτλερική Γερμανία αλλά και με το Απαρτχάιντ, του οποίου υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής. Παρόλο το μποϊκοτάρισμα των προϊόντων της από τον μαύρο πληθυσμό συνεχίζει σήμερα να ελέγχει το 95% της αγοράς αναψυκτικών της Νοτίου Αφρικής. Στην Λατινική Αμερική η εταιρεία έχει εμπλακεί σε δικαστικές διαμάχες με τα τοπικά συνδικάτα ενώ στην Κολομβία και την Γουατεμάλα έχει κατηγορηθεί για δολοφονίες και απαγωγές εργαζομένων σε συνεργασία με παραστρατιωτικές ομάδες. Οι υποθέσεις αυτές αν και έφτασαν στα αμερικανικά δικαστήρια δεν οδήγησαν ποτέ σε καταδίκες.
Στην Ινδία η Coca Cola έχει διαπράξει τεράστια οικολογικά εγκλήματα. Οι αγροτικές κοινότητες στην Κεράλα και στην Πλασιμάντα αντιμετωπίζουν έντονο πρόβλημα ξηρασίας λόγω των εργοστασίων εμφιαλώσεως της εταιρείας στην περιοχή τους. Περίπου 900.000 λίτρα νερό το χρόνο χρησιμοποιούνται στην παρασκευή και εμφιάλωση του αναψυκτικού, αφήνοντας τους αγρότες και τα ζώα τους να πεθαίνουν από την δίψα. Στην ΒΑ Ινδία η εταιρεία κατηγορείται πως έχει μολύνει τους υδροφόρους ορίζοντες στο Βαρανάσι καθώς αδειάζει τα λύματα των εργοστασίων της στις γύρω περιοχές. Αν και η Coca Cola αναγνωρίζει πως υπάρχει πρόβλημα αρνείται τις κατηγορίες και η υπόθεση βρίσκεται στα δικαστήρια.
Τον τελευταίο καιρό, μια νέα υπόθεση ήρθε να αμαυρώσει την φήμη της εταιρείας, και αυτή τη φορά δεν λαμβάνει χώρα σε κάποιον μακρινό προορισμό, αλλά στη γειτονική μας Ιταλία. Η Coca Cola αποτελεί έναν από τους βασικούς αγοραστές του χυμού πορτοκαλιών της Καλαβρίας στη Νότια Ιταλία, τον οποίο χρησιμοποιεί για την παρασκευή του γνωστού αναψυκτικού Fanta. Στην πραγματικότητα όμως η εταιρεία αγοράζει τον χυμό από φάρμες στις οποίες επικρατούν συνθήκες δουλείας.
Οι εργάτες, στην πλειοψηφία τους παράνομοι μετανάστες από την Αφρική, προωθούνται στις φάρμες από την ντόπια μαφία. Εκεί εργάζονται όλη την ημέρα για 25 ευρώ από τα οποία πληρώνουν τα 5 για την μεταφορά τους ενώ ένα ποσοστό του ημερομισθίου τους κρατείται από τους μεσάζοντες, με αποτέλεσμα να αμείβονται με λιγότερα από 10 ευρώ για εργασία 15 ωρών ημερησίως. Οι εργάτες ζουν σε άθλιες συνθήκες στις παραγκουπόλεις που έχουν αναπτυχθεί γύρω από τις φάρμες, όπου δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό ή αποχετευτικό σύστημα. Το 2010 με αφορμή τη δολοφονία δύο μεταναστών, είχαν ξεσπάσει ταραχές στις παραγκουπόλεις αναγκάζοντας την αστυνομία να τοποθετήσει κάποιους από τους εργάτες σε καταυλισμούς.
Εν μέσω καταγγελιών, οι παραγωγοί κατηγορούν για την κατάσταση τις εταιρείες παρασκευής του χυμού που αγοράζουν τα πορτοκάλια για 7 λεπτά το κιλό και αναγκάζουν τις φάρμες είτε να τα αφήνουν να σαπίζουν είτε να χρησιμοποιούν φτηνά εργατικά χέρια. Οι εταιρείες επεξεργασίας των πορτοκαλιών με τη σειρά τους κατηγορούν τις μεγάλες πολυεθνικές όπως η Coca Cola πως αγοράζουν πάμφθηνα τον χυμό και πιέζουν τις μικρές εταιρίες για ακόμα χαμηλότερες τιμές ενώ παράλληλα δεν διενεργούν κανένα έλεγχο για τις συνθήκες που επικρατούν στις φάρμες. Η ίδια η Coca Cola δηλώνει πως η εταιρεία χρησιμοποιεί συγκεκριμένους προμηθευτές οι οποίοι πληρούν τους ιταλικούς νόμους και για τα περιστατικά εκμετάλλευσης ευθύνονται προμηθευτές που προσλαμβάνονται από μεσάζοντες και οι οποίοι δεν σχετίζονται με την εταιρεία.
Πίσω όμως όλη αυτήν τη ρητορική και τον πόλεμο των ανακοινώσεων, υπάρχουν τα πραγματικά θύματα: οι χιλιάδες εξαθλιωμένοι που συρρέουν στην Δύση ελπίζοντας σε μια καλύτερη τύχη και πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης των ίδιων πολυεθνικών που τους διώχνουν από τις πατρίδες τους. Αλλά και οι καταναλωτές, οι οποίοι εν αγνοία τους γίνονται συνένοχοι στα εγκλήματα των εταιρειών καθώς δεν γνωρίζουν όχι μόνο τι καταναλώνουν αλλά και το πως παράγεται το προϊόν που μπαίνει στα σπίτια τους.
Καθώς οι εταιρείες γιγαντώνονται όλο και περισσότερο και τα κέρδη τους αυξάνονται, η δημοκρατία και η αξιοπρέπεια μας θα δέχονται όλο και μεγαλύτερα πλήγματα. Η εκμετάλλευση των ανθρώπων για το κέρδος δεν έχει εθνικά σύνορα. Σήμερα οι φτωχοί μετανάστες είναι τα άμεσα θύματα, αύριο θα είμαστε εμείς, Η μήπως είμαστε ήδη;
theinsider.gr/
