Τα μουσεία είναι χώροι που έχουν σχέση με το ηρωικό παρελθόν, χωρίς να σχετίζονται ιδιαιτέρως με το παρόν ή το μέλλον. Είναι το συμπέρασμα που προκύπτει από έρευνα που διενεργήθηκε στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο και δημιουργεί όχι μόνο το προφίλ των επισκεπτών του μουσείου που φιλοξενείται στους χώρους της Παλαιάς Βουλής, αλλά και το τι περιμένουν οι επισκέπτες από ένα Εθνικό Μουσείο.
Αμερικανοί, Ισπανοί, Γάλλοι, Γερμανοί, Βέλγοι και Βρετανοί ήταν οι περισσότεροι επισκέπτες (55,9%) που πέρασαν το κατώφλι του μουσείου το καλοκαίρι του 2011 - οπότε και διεξήχθη η έρευνα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Eunamus (Εθνικά Ιστορικά Μουσεία), στο οποίο συμμετείχαν εννέα ευρωπαϊκά μουσεία - σε αντίθεση με τη Γερμανία, τη Ισπανία, τη Λετονία, τη Σουηδία και την Εσθονία όπου υπερισχύουν οι ντόπιοι επισκέπτες.
Πρωταγωνιστές οι νέοι ηλικίας 18-30 ετών (36,3%) και οι φοιτητές (30,8%), την ώρα που στην Ισπανία οι περισσότεροι επισκέπτες αντίστοιχων μουσείων είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι (28,7%) και στην Σουηδία εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα (28,7%). Μόλις δε το 11,5% των ελλήνων επισκεπτών προέρχονται από άλλες περιοχές εκτός Αττικής.
Εντυπωσιακό είναι ότι παρόλο που το 76,5% των επισκεπτών έχει ανώτατη εκπαίδευση, ακριβώς το ίδιο ποσοστό δήλωσε πως επισκέπτεται για πρώτη φορά το μουσείο, που φιλοξενεί κειμήλια της νεώτερης ελληνικής Ιστορίας. Την ίδια ώρα το 61,37% των επισκεπτών στα μουσεία της Εσθονίας και της Λετονίας δεν τα επισκέπτονται για πρώτη φορά.
Ενδιαφέρον ωστόσο παρουσιάζουν και οι απαντήσεις στην ερώτηση «ποια είναι η αποστολή των εθνικών μουσείων». Στην Ελλάδα θεωρείται πως τα εθνικά μουσεία οφείλουν να διαφυλάσσουν τους πολιτιστικούς θησαυρούς της χώρας (88,2%), να παρουσιάζουν ιστορικά γεγονότα και ήρωες του παρελθόντος (97,3%) - ποσοστό υψηλότερο μεταξύ των ερωτηθέντων σε όλα τα μουσεία - ενώ περισσότεροι από τους μισούς (64,8%) θεωρούν ότι ένα εθνικό μουσείο οφείλει να δείχνει τι σημαίνει να είναι κάποιος Έλληνας και υποστηρίζουν πως αυτό που κάνει ένα μουσείο «εθνικό» είναι το ότι «αντανακλά την πολιτική και κοινωνική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας».
«Σε γενικές γραμμές φαίνεται ότι για τους Έλληνες τα μουσεία είναι χώροι που αναφέρονται κυρίως στο παρελθόν και μάλιστα στις ηρωικές στιγμές του, καθώς δεν φαίνεται να είναι σαφές πώς μπορεί να συμβάλλει στο παρόν και κυρίως στο μέλλον», επισημαίνει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Μουσειολογίας στο Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Αλεξάνδρα Μπούνια, μέλος της ερευνητικής ομάδας και επιστημονική υπεύθυνη για το πρόγραμμα εκ μέρους του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Στόχος της έρευνας που θα παρουσιαστεί αναλυτικά αύριο ήταν η συγκέντρωση συγκρίσιμων δεδομένων από διαφορετικά εθνικά μουσεία, σχετικά με τις αντιλήψεις των επισκεπτών όσον αφορά το τι συνιστά εθνικό μουσείο, ποιος είναι ο ρόλος του στη σύγχρονη πολυπολιτισμική κοινωνία, ποιοι έχουν λόγο στη δημιουργία εθνικών μουσείων, αλλά και πώς οι πολίτες χρησιμοποιούν τα εθνικά μουσεία για να διαμορφώσουν τις εθνικές και άλλες ατομικές και συλλογικές ταυτότητες. http://erroso.blogspot.com
