Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας του University College του Λονδίνου, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το BBC και το Γαλλικό Πρακτορείο, πήραν περίπου 26.000 κύτταρα φωτο-υποδοχείς (ραβδία) από νεαρά υγιή ποντίκια και τα τοποθέτησαν απευθείας στον αμφιβληστροειδή φακό κάθε ματιού των ενηλίκων ποντικιών που έπασχαν από νυκταλωπία και δεν μπορούσαν να δουν στο σκοτάδι και στο ημίφως (κάθε μάτι ποντικιού περιέχει περίπου 6 εκατ. τέτοια κύτταρα-ραβδία), όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο.
Έπειτα από τέσσερις έως έξι εβδομάδες, περίπου ένα στα έξι μεταμοσχευμένα κύτταρα (15%) είχαν αναπτύξει τις κατάλληλες νευρικές διασυνδέσεις, που του επέτρεπαν να μεταδίδει οπτικές πληροφορίες στον εγκέφαλο και έτσι βελτιώθηκε αισθητά η όραση των ζώων. Οι ερευνητές υπέβαλαν σε τεστ τα ποντίκια αυτά και επιβεβαίωσαν ότι πλέον μπορούσαν να βρουν το δρόμο τους μέσα σε αμυδρά φωτισμένους λαβυρίνθους στο εργαστήριο.
Όπως είπε ο επικεφαλής της έρευνας, οι ερευνητές ελπίζουν ότι σύντομα θα μπορέσουν να επαναλάβουν το επίτευγμά τους με κύτταρα φωτο-υποδοχείς από εμβρυικά βλαστικά κύτταρα (και όχι από άλλα πειραματόζωα), ώσπου τελικά να προχωρήσουν στις πρώτες κλινικές δοκιμές με ανθρώπους μετά από μία πενταετία περίπου. Όμως θα χρειαστούν ακόμα χρόνια, ωσότου η θεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί με ασφάλεια σε τυφλούς ανθρώπους. Δεν είναι εξάλλου ακόμη γνωστό με πόση επιτυχία μπορεί να γίνει η μεταμόσχευση φωτο-υποδοχέων από βλαστικά κύτταρα.
Το μάτι έχει δύο βασικά είδη κυττάρων φωτο-υποδοχέων στον αμφιβληστροειδή, τα ραβδία και τα κωνία. Όταν καταστρέφονται και τα δύο αυτά είδη κυττάρων, τότε η τύφλωση είναι ολική. Η καταστροφή των κυττάρων φωτο-υποδοχέων είναι η αιτία της τύφλωσης σε πολλούς ανθρώπους, π.χ. όσων πάσχουν από εκφύλιση της ωχράς κηλίδας λόγω ηλικίας ή από απώλεια όρασης λόγω διαβήτη. Αν και κατέστη εφικτή η επιτυχής μεταμόσχευση ραβδίων, δεν έχει ακόμα γίνει το ίδιο με τα κωνία, που είναι ζωτικά για την ανθρώπινη όραση τη μέρα. Οι άνθρωποι, σε σχέση με τα ποντίκια, εξαρτώνται περισσότερο από τα κωνία (που «βλέπουν» τα χρώματα) παρά από τα ραβδία (που «βλέπουν» το αμυδρό φως).
Πέρυσι η ίδια βρετανική επιστημονική ομάδα πήρε το «πράσινο φως» για να προχωρήσει, από φέτος τον Ιανουάριο, στην πρώτη κλινική δοκιμή με ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα εμβρύων στην Ευρώπη, στο οφθαλμολογικό νοσοκομείο Moorfields. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι η μέθοδος, που αφορά τη θεραπεία τυφλών από τη νόσο Stargardt, είναι ασφαλής, όμως θα χρειαστούν αρκετά χρόνια μέχρι να υπάρξει οριστική αξιολόγηση.
