Tο Χόγκεβεγκ- το «χωριό» του μέλλοντος όπως πολλοί το έχουν χαρακτηρίσει, ανήκει στην ολλανδική κοινότητα του Γουέεσπ και οι 152 κάτοικοί του πάσχουν από άνοια, αποδεικνύοντας έμπρακτα πως μπορεί να υπάρξει αξιοπρεπή διαβίωση για τον ολοένα και αυξανόμενο αριθμό ασθενών που έχουν «χτυπηθεί» από τη νόσο.
Σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό Spiegel, οι υποδομές της πειραματικής αυτής κοινότητας έχουν σχεδιαστεί προσεκτικά με σκοπό να καθησυχάζουν και να ηρεμούν τους 152 κατοίκους. Σε όλες τις υπηρεσίες που παρέχονται στους ασθενείς, εργάζονται εκπαιδευμένοι νοσοκόμοι, οι οποίοι φροντίζουν ώστε να κυλήσει ομαλά και χωρίς διαταραχές η καθημερινότητα των ασθενών.
«Οι περισσότεροι κάτοικοι δεν γνωρίζουν πως δεν είναι ένα πραγματικό χωριό», αναφέρει η Ιζαμπέλ βαν Ζούτεμ, υπεύθυνη ενημέρωσης στο Χόγκεβεγκ. «Δεν είναι φυσικά μυστικό, αν όμως τους το πεις θα το έχουν ξεχάσει σε 15 λεπτά ή μία ώρα, ανάλογα με τον βαθμό της άνοιας. Γι' αυτό και έχει σημασία να τους κάνει το περιβάλλον τους να νιώθουν όσο το δυνατόν πιο άνετοι και ασφαλείς», προσθέτει η ίδια.
Αν και η μελέτη για τη δημιουργία του είχε αρχίσει πολλά χρόνια πριν, η κοινότητα του Χόγκεβεγκ ολοκληρώθηκε μόλις το 2009 και κόστισε 19,2 εκατ. ευρώ, τα περισσότερα από τα οποία προήλθαν από κρατική χρηματοδότηση.
Είναι ουσιαστικά ένα μεγάλο και αυτάρκες οικοδομικό τετράγωνο, στα περίχωρα του Αμστερνταμ. Κανένα από τα κτίρια δεν έχει περισσότερους από δύο ορόφους και υπάρχει μόνο μία έξοδος, μέσω ενός λόμπι που παραπέμπει σε ξενοδοχείο. Η ατμόσφαιρα αποπνέει μια ηρεμία και μια γαλήνη, απαραίτητες συνθήκες για την διαβίωση των ασθενών. Υπάρχει μια μεγάλη πλατεία με σιντριβάνι, ένας κεντρικός δρόμος και πολλοί μικρότεροι δρόμοι. Οι 23 κατοικίες του ανταποκρίνονται σε έναν από τους επτά διαφορετικούς τρόπους ζωής που οι υπεύθυνοι έκριναν ότι χαρακτηρίζουν την ολλανδική κοινωνία: αστικός, χριστιανικός, ανώτερη τάξη, ανεπιτήδευτος, ινδονησιακός, σοφιστικέ και ρουστίκ. Κάθε σπίτι έχει έξι ενοίκους με δικά τους υπνοδωμάτια, που μοιράζονται μια μεγάλη σαλοτραπεζαρία - εκεί συγκεντρώνονται κάθε βράδυ για το φαγητό που μαγειρεύεται στην κουζίνα του σπιτιού τους.
Οι κάτοικοι μπορούν να κυκλοφορήσουν ελεύθερα κι αν νιώσουν σύγχυση ή αποπροσανατολιστούν υπάρχει πάντα κοντά ένας «συγχωριανός», που είναι στην πραγματικότητα μέλος του προσωπικού ή εθελοντής. «Το Αλτσχάιμερ αφορά ολοένα και περισσότερους ανθρώπους, και όλοι αναζητούν λύσεις», λέει η Ιζαμπέλ βαν Ζούτεμ στους «Τimes». «Για πολύ καιρό, ήμασταν ένας παραδοσιακός οίκος ευγηρίας, με ένα μεγάλο παλιό κτίριο. Οταν όμως δυο εργαζόμενοι έχασαν τους γονείς τους, και είπαν αμφότεροι «χαίρομαι τόσο που δεν ήταν αναγκασμένοι να ζουν εδώ», συνειδητοποιήσαμε πως τα πράγματα έπρεπε να αλλάξουν. Αναρωτηθήκαμε: Τι έχει περισσότερη σημασία στη ζωή για τους ανθρώπους; Αν έρθουν σε ένα γηροκομείο πρέπει να έχουν τη δυνατότητα μιας φυσιολογικής ζωής, ή τουλάχιστον όσο πιο φυσιολογικής γίνεται. Κατεδαφίσαμε λοιπόν το παλιό κτίριο και φτιάξαμε μια γειτονιά».
Όπως συμβαίνει σε κάθε πρωτοποριακό εγχείρημα, και σε αυτή την περίπτωση, έχουν ήδη υπάρξει έντονες επικρίσεις. Δεν είναι, μάλιστα, λίγοι οι ειδικοί που πιστεύουν ότι το «χωριό της άνοιας» δεν είναι τόσο καλή ιδέα. «Η ίδια η έννοια του χωριού είναι μια προσπάθεια να προσποιηθεί την ομαλότητα που τα άτομα με άνοια δυστυχώς δεν μπορούν να έχουν», λέει ο Michael Schmieder, ο διευθυντής της Sonnweid, ενός ιδρύματος για τους πάσχοντες από άνοια στο Wetzikon, προάστιο της Ζυρίχης. «Η μονάδα νοσηλείας, η οποία διαθέτει 150 κάτοικοι ασθενείς, θεωρείται υποδειγματική και όλοι οι ασθενείς να έχουν ελευθερία κινήσεων», πρόσθεσε ο Schmieder.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, περίπου 35 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη πάσχουν σήμερα από άνοια. Δεδομένο ότι μέχρι το 2050 ο αριθμός τους αναμένεται να φθάσει τα 115 εκατομμύρια, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το μικρό αυτό χωριό να έχει συγκεντρώσει τα βλέμματα πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Πρόσφατα, μάλιστα, βρέθηκε εκεί αντιπροσωπεία γερμανών βουλευτών, ενώ ήδη μια ελβετική εταιρεία σχεδιάζει να φτιάξει ένα αντίστοιχο χωριό για ασθενείς με άνοια στη Βέρνη.
24wro
