«Πρωταθλητές» στις χωματερές

Την αδυναμία της χώρας μας να ξεφύγει από τη λογική της χωματερής αποκαλύπτουν τα νέα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Ενωση... για τη διαχείριση των απορριμμάτων που παράγουν οι Ευρωπαίοι πολίτες. Σύμφωνα με τα πλέον αναθεωρημένα στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, η Ελλάδα βρίσκεται στην έκτη θέση των χωρών-μελών της Ε.Ε. που οδηγούν τα σκουπίδια τους σε χώρους ταφής, νόμιμους ή μη, καθώς το 82% των ελληνικών αστικών απορριμμάτων καταλήγει είτε σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, είτε σε χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων, δηλαδή στις παράνομες χωματερές. Οι μόνες χώρες που θάβουν μεγαλύτερο ποσοστό των σκουπιδιών τους είναι η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Λιθουανία, η Λετονία και η Μάλτα, οι οποίες βέβαια εντάχθηκαν στην Ε.Ε. μόλις το 2004. Εδώ και δύο δεκαετίες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί αναχρονιστική και επιζήμια για το περιβάλλον τη λογική ενταφιασμού των απορριμμάτων, θέτοντας και στόχους μάλιστα για την εξάλειψη του 100% των χώρων ταφής, μέχρι το 2025. Ηδη, έξι χώρες της Ε.Ε., το Βέλγιο, η Γερμανία, η Αυστρία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Δανία, έχουν από ελάχιστα έως και απολύτως μηδενικά ποσοστά, όσον αφορά τα σκουπίδια που οδηγούνται στους παραδοσιακούς σκουπιδότοπους.

Κομποστοποίηση

Στον αντίποδα, η αποτέφρωση, ένας ιδιαίτερα δημοφιλής τρόπος διαχείρισης απορριμμάτων στην Ευρώπη, απέχει εντελώς από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα, ενώ οι επιδόσεις της χώρας μας στην κομποστοποίηση μπορούν κάλλιστα να χαρακτηριστούν «θλιβερές». Αν και ο διαχωρισμός των βιοαποικοδομήσιμων απορριμμάτων και η κομποστοποίησή τους μπορεί να μειώσει σε μεγάλο βαθμό τον όγκο των σκουπιδιών που απορροφούν οι ΧΥΤΑ και οι χωματερές, στη χώρα μας το ποσοστό των σκουπιδιών που κομποστοποιείται αγγίζει μόλις μετά βίας το 1%.

Στην 17η θέση

Το μοναδικό, ίσως, θετικό στοιχείο για την ελληνική διαχείριση των σκουπιδιών που παράγουν τα νοικοκυριά και οι μικρές επιχειρήσεις προέρχεται από τα ποσοστά της ανακύκλωσης των συσκευασιών. Πριν από μόλις μια πενταετία, το 2007, η ανακύκλωση στη χώρα μας έφτανε το 6%. Η επέκταση του συστήματος των μπλε κάδων συνέβαλε σχεδόν στον τριπλασιασμό του ποσοστού της ανακύκλωσης, το οποίο πλέον ανέρχεται στο 17%, κατατάσσοντας τη χώρα μας στη 17η θέση στην Ε.Ε. «Το στοιχείο αυτό μας δείχνει ότι, αν το θελήσουμε, έχουμε όλες τις δυνατότητες να ενισχύσουμε την ανακύκλωση. Με λίγα λόγια, η χώρα μας έχει την τεχνογνωσία της ανακύκλωσης, αυτό που λείπει είναι η πολιτική βούληση, ώστε να ξεφύγουμε από την αναχρονιστική μέθοδο της ταφής», αναφέρει ο καθηγητής του Τομέα Οικολογίας και αντιπρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γιάννης Παντής.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες που ασχολούνται με τη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων, αλλά και τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι ΧΥΤΑ είναι η δεύτερη χειρότερη επιλογή, μετά την παράνομη απόθεση σκουπιδιών σε ακατάλληλους χώρους.

«Οι χώροι ταφής δεν είναι βιώσιμη επιλογή, έστω κι αν πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για να μη ρυπαίνουν το υπέδαφος και τις γειτονικές περιοχές. Αυτό που κάνουν είναι να δεσμεύουν έναν ολόκληρο χώρο χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων, ακυρώνοντας οποιαδήποτε άλλη χρήση αυτής της έκτασης για πολλές δεκαετίες», αναφέρει ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ Γ. Παντής.

«Τα σκουπίδια είναι πολύ πολύτιμα για να τα πετάμε», δήλωσε χαρακτηριστικά ο επίτροπος Περιβάλλοντος της Ε.Ε. Γιάνες Ποτότσνικ, στο περιθώριο της δημοσιοποίησης των νέων στοιχείων για τα απορρίμματα. «Η σωστή διαχείριση των απορριμμάτων μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τις εθνικές οικονομίες. Οι χώρες που έχουν απορρίψει την ταφή απορριμμάτων έχουν εκτοξεύσει τα ποσοστά ανακύκλωσης, δημιουργώντας χιλιάδες θέσεις εργασίας», προσέθεσε ο Πολωνός επίτροπος.