Οι έχοντες θέσεις εξουσίας στο κατά δήλωσή τους «δημοκρατικό μας πολίτευμα», δεν θέλουν ούτε να σκέφτονται πως τα αποτελέσματα της διοίκησης της Ελλάδας από αυτούς, είναι τέτοια που να κάνει τους πολίτες να αναρωτιούνται για το αν θα είναι καλύτερη η τύχη της Ελλάδας, αν οι πολίτες αποτινάξουν το ζυγό τους. Την δική του απάντηση σε αυτό, μας δίνει ο μεγάλος Ρήγας Βελεστινλής. Κατά την άποψή του, αν τα αποτελέσματα της διοίκησης είναι ολέθρια, δικαιολογείται η επανάσταση. Αν διαβάσουμε την Νέα Πολιτική Διοίκηση, το επαναστατικό φυλλάδιο του 1779, το οποίο αποτελεί και το κατ’ εξοχήν πολιτικό του κείμενο, θα διαπιστώσουμε οι ίδιοι, πόσο μεγάλη σημασία δίνει, στον τρόπο διοίκησης.
Για ποιο λόγο θα έπρεπε να γίνει η επανάσταση; Το πρόβλημα ήταν μόνο οι Τούρκοι; Όχι, απαντάει ο πρόδρομος της επανάστασης. Γιατί ακόμα και οι Τούρκοι υπήκοοι «στενάζουν υπό την δυσφορωτάτην τυραννίαν του οθωμανικού βδελυρωτάτου δεσποτισμού»
Το κυρίως πρόβλημα δεν είναι η εθνικότητα των τυράννων. Είναι η ίδια η τυραννία. Ακόμα και αν είναι Έλληνες στην καταγωγή, παραμένουν τύραννοι. Το θέμα δεν είναι η εθνικότητα. Είναι το πώς διοικείται ένα κράτος.
Ο λόγος λοιπόν που πρέπει να γίνει η επανάσταση, είναι κατά τον Ρήγα, ότι ο λαός διαπιστώνει πως όλες του οι θλίψεις και οι συμφορές, ο αφανισμός του προέρχονται από την κακή διοίκηση. Όταν το αποτέλεσμα της διοίκησης, είναι ο αφανισμός του γένους, τότε δεν τίθεται θέμα, αν οι κρατούντες ισχυρίζονται ότι το πολίτευμά τους είναι δημοκρατία, ούτε αν εφευρίσκουν άλλη δικαιολογία. Πάντα υπάρχει μια δικαιολογία. Υπήρχαν αυτοκράτορες που έλεγαν πως ήταν αντιπρόσωποι του Θεού επι της γης οπότε κάθε πράξη εναντίον τους ήταν πράξη εναντίον του Θεού. Η δικαιολογία φαίνεται αστεία σήμερα. Λέτε να φαίνεται λιγότερο αστείο σε κάποια χρόνια η άποψη που εκφράζει σήμερα η πολιτική ελίτ περί κυριαρχίας του λαού στο ‘δημοκρατικό’ μας πολίτευμα;
Ο Ρήγας πάντως, είναι ξεκάθαρος. Εφόσον η διοίκηση, δεν υπολογίζει τα δίκαια του λαού, εφόσον το γένος αφανίζεται, μόνη λύση, η επανάσταση:
«Ο μέχρι τούδε λέγω δυστυχής ούτος λαός, βλέποντας ότι όλαι του αι θλίψεις αι οδύναι, τα καθημερινά δακρυά του, ο αφανισμός του, προέρχονται από την κακήν και αχρειεστάτην διοίκησιν, από την στέρησιν καλών νόμων, απεφάσισεν ενανδριζόμενος μία φοράν να ατενίση προς τον ουρανόν, να εγείρη ανδρείως τον καταβεβαρημένον τράχηλόν του και ενοπλίζοντας εμμανώς τους βραχίονάς του με τα άρματα της εκδικήσεως και της απελπισίας, να εκβοήση μεγαλοφόνως ενώπιον πάσης της οικουμένης, με βροντώδη κραυγήν, τα ιερά και άμωμα δίκαια οπού θεόθεν τω εχαρίσθησαν δια να ζήση ησύχως επάνω εις την γην. Όθεν δια να ημπορούν ομοθυμαδόν όλοι οι κάτοικοι να συγκρίνωσι πάντοτε με άγρυπνον όμμα τα κινήματα της διοικήσεως και των διοικούντων με τον σκοπόν της κοινωνικής αυτών νομοθεσίας, εκτινάζοντες ανδρικώς τον ουτιδανόν ζυγόν του δεσποτισμού και εναγκαλιζόμενοι την πολύτιμον ελευθερίαν των ενδόξων προπατόρων των, να μην αφεθώσι ουδέποτε να καταπατώνται ως σκλάβοι εις το εξής από την απάνθρωπον τυραννίαν, να έχη έκαστος ωσάν λαμπρόν καθρέπτην εμπροστά εις τα ομμάτιά του τα θεμέλια της ελευθερίας , της σιγουρότητος και της ευτυχίας του, να γνωρίζουν εμφανέστατα οι κριταί ποίον είναι το δυσαναπόφευκτον χρέος των προς τους κρινόμενους ελευθέρους κατοίκους και οι νομοθέται και πρώτοι της διοικήσεως τον ευθύτατον κανόνα, καθ’ ον πρέπει να ρυθμίζεται και να αποβλέπη το επάγγελμά των προς ευδαιμονία των πολιτών, κηρύττεται λαμπροφανώς η ακόλουθος δημοσία φανέρωσις των πολυτίμων δικαίων του ανθρώπου και του ελευθέρου κατοίκου τούτου του βασιλείου.»
