Τι εννοούμε Ζωοδόχος Πηγή;
Με την ονομασία Ζωοδόχος Πηγή, αναφερόμαστε στο Ιερό Χριστιανικό Αγίασμα που βρίσκεται στη Κωνσταντινούπολη έξω από τη δυτική πύλη της Σηλυβρίας, όπου υπήρχαν τα λεγόμενα "παλάτια των πηγών" στα οποία οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες παραθέριζαν την Άνοιξη. Πήρε την ονομασία του από το τουρκικό όνομα Balik (ψάρι) και περιλαμβάνει το μοναστήρι, την εκκλησία και το αγίασμα. H Ζωοδόχος Πηγή αναφέρεται και ως Ζωοδόχος Πηγή του Μπαλουκλί ή Παναγία η Μπαλουκλιώτισσα.
Σχετικά με την αποκάλυψη του Αγιάσματος υπάρχουν δυο εκδοχές:
Η πρώτη εκδοχή: Την εξιστορεί ο Νικηφόρος Κάλλιστος και αναφέρει ότι: Ο Αυτοκράτορας Λέων ο Θράξ ή Λέων ο Μέγας 457 - 474 μ.Χ., όταν πήγαινε ως απλός στρατιώτης στην Κωνσταντινούπολη, συνάντησε στη Χρυσή Πύλη έναν τυφλό που του ζήτησε νερό. Αυτός, ψάχνοντας για νερό, μια φωνή του υπέδειξε την πηγή. Πίνοντας ο τυφλός και βάζωντας το νερό αυτό στα μάτια του θεραπεύτηκε. Όταν αργότερα έγινε Αυτοκράτορας, του είπε πάλι αυτή η φωνή, πως θα έπρεπε να χτίσει δίπλα στην πηγή μια Εκκλησία. Πράγματι ο Λέων έχτισε μια μεγαλοπρεπή Εκκλησία προς τιμή της Θεοτόκου στο χώρο εκείνο, τον οποίο και ονόμασε «Πηγή».
Η δεύτερη εκδοχή: Την εξιστορεί ο ιστορικός Προκόπιος, τοποθετείται χρονολογικά στις αρχές του 6ου αιώνα μ.Χ. και αναφέρεται στον Ιουστινιανό. Ο Ιουστινιανός κυνηγούσε σε έναν πολύ όμορφο τόπο με πολύ πράσινο, νερά καί δένδρα. Εκεί, σε όραμα, είδε ένα μικρό παρεκκλήσι, πολλούς ανθρώπους και έναν ιερέα μπροστά σε μία πηγή. «Είναι η Πηγή των Θαυμάτων» του είπαν. Και έχτισε εκεί μοναστήρι με υλικά που περίσσεψαν από την Αγιά Σοφιά.
Σήμερα στην αυλή της Ζωοδόχου Πηγής βρίσκονται οι τάφοι των Οικουμενικών Πατριαρχών. Το Αγίασμα βρίσκεται στον υπόγειο Ναό και αποτελείται από μαρμαρόκτιστη πηγή
Η προέλευση της ονομασίας Μπαλουκλί ή Παναγία η Μπαλουκλιώτισσα:
Μπαλούκ, (Balik) στα τουρκικά σημαίνει ψάρι. Η παράδοση μας λέει πως δίπλα στο Αγίασμα, στις 23 Μαΐου το 1453 μ.Χ. ένας μοναχός τηγάνιζε ψάρια, όταν κάποιος του είπε πως οι Τούρκοι πήραν την Πόλη. Ο μοναχός, τότε, απάντησε πως μόνο αν τα ψάρια που τηγάνιζε έφευγαν από το τηγάνι και έπεφταν μέσα στο Αγίασμα θα πίστευε ότι έγινε κάτι τέτοιο. Και τότε τα ψάρια ζωντάνεψαν και έπεσαν μέσα στο Αγίασμα. Μέχρι και σήμερα, μέσα στην δεξαμενή της Ζωοδόχου Πηγής υπάρχουν επτά ψάρια και μάλιστα από την μία πλευρά φαίνονται σαν μισοτηγανισμένα.
Στους εορτάζοντες και στις εορτάζουσες, χρόνια πολλά και ευάρεστα στο Θεό !!!
Απολυτίκιο:
Ἦχος πλ. ἀ'. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Η αναβλύζουσα Θειον ύδωρ αθάνατον, η προχέουσα ρείθρα ζωής αέναα· τοις προστρέχουσι πιστώς τη Ζωοδόχο σου Πηγή και ταύτα αρυoμένοι, βραβεύεις νυν τε παρθένε ρώσιν και θεραπείαν, και συμφορών απολύτρωσιν.
Το συναξάρι επιμελείται ο συνεργάτης του agioritikovima.gr Κυριάκος Διαμαντόπουλος.
