τα 700 δις ευρώ, επιλέγοντας ωστόσο τη λιγότερο φιλόδοξη από τις επιλογές που βρίσκονταν στο τραπέζι και απορρίπτοντας την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξηση της ισχύος του στα 940 δις ευρώ. Έτσι λοιπόν φαίνεται ότι οι Ευρωπαίοι έχτισαν επιτέλους το ‘τείχος προστασίας’ για την αντιμετώπιση της κρίσης και την αποτροπή της μόλυνσης που τους ζητούσε όλος ο κόσμος και οι G20, αμφισβητείται όμως αν το μέγεθός του αρκεί για να αποτρέψει την επιστροφή της χρηματοπιστωτικής αναταραχής στις αγορές ομολόγων.
Μετά από κάποιους μήνες σχετικής ηρεμίας, οι εντάσεις στις ευρωπαϊκές αγορές των περιφερειακών κρατικών ομολόγων έχουν επιστρέψει ξανά. Οι αποδόσεις του ιταλικού και ισπανικού δημόσιου χρέους αυξάνονται καθώς οι επιπτώσεις των μεγάλων ενέσεων κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας υποχωρούν. Οι κεφαλαιαγορές, οι κυβερνήσεις των G20 και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχαν κλιμακώσει τις πιέσεις τους προς την Ευρώπη εν όψει της συνόδου της Κοπεγχάγης ζητώντας μια ουσιαστική αύξηση της δανειοδοτικής ισχύος των μηχανισμών της, προκειμένου να αποτραπεί η τελική έκρηξη της κρίσης. Αλλά η Γερμανία, που αποτελεί τον μεγάλο ευρωπαϊκό ‘κουμπαρά΄, απέρριψε όλες τις πιέσεις, τάχθηκε εναντίον μιας πραγματικά φιλόδοξης αύξησης των κεφαλαίων των δύο μηχανισμών διάσωσης της Ευρωζώνης και φυσικά ... νίκησε.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τη στήριξη των κρατών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, κατέβασε στη σύνοδο της Κοπεγχάγης πρόταση για την αύξηση της ισχύος των δανειοδοτικών μηχανισμών της Ευρωζώνης στα 940 δις ευρώ, με το αιτιολογικό ότι μόνο αυτό θα πρόσφερε πειστική απάντηση στην κρίση. Όπως έγινε γνωστό, σε έγγραφό της που διένειμε στις πολιτικές ηγεσίες της Ευρωζώνης την περασμένη βδομάδα, η Επιτροπή είχε σημειώσει ότι αν κρατούνταν χαμηλά το επίπεδο χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών μηχανισμών, «θα θεωρούνταν ως διατήρηση του σημερινού καθεστώτος το οποίο τα κράτη μέλη των G20 και οι αγορές το θεωρούν ως ανεπαρκές. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο, η επιλογή αυτή είναι πιθανό να μην παρέχει την απαιτούμενη αξιοπιστία για να ξεκλειδώσει μια αύξηση των πόρων του ΔΝΤ». Πλην όμως η πρόταση δεν πέρασε λόγω των γερμανικών αντιρρήσεων...
Και το θέμα είναι: τώρα τι; Τώρα πια θα λέγαμε ότι τα κράτη της Ευρωζώνης είναι υποχρεωμένα να πορευτούν με την – βάσιμη ή μάταιη – ελπίδα ότι ακόμη και αυτή η κίνηση θα αποδειχτεί αρκετή προκειμένου οι κυβερνήσεις των G20 να αποφασίσουν να συμβάλουν περισσότερα κεφάλαια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ώστε να παράσχει αυτό την περαιτέρω αναγκαία δανειοδότηση στην Ευρώπη. Όπως είναι απολύτως εύλογο, τα κράτη των G20 είχαν δηλώσει από καιρό ισχυρές επιφυλάξεις ζητώντας μεγαλύτερες δεσμεύσεις πόρων από την ίδια την Ευρωζώνη και δεν είναι σίγουρο ότι θα ικανοποιηθούν από την περιορισμένη αύξηση των πόρων των ευρωπαϊκών μηχανισμών που προκρίθηκε. Δεν λείπουν εξάλλου κι οι σκληρές μα ειλικρινείς φωνές κάποιων ηγεσιών, όπως του Καναδά, που δηλώνουν καθαρά και ξάστερα ότι δεν κατανοούν γιατί το ΔΝΤ πρέπει να χρηματοδοτήσει την Ευρώπη.
«Καλωσορίζω την απόφαση των Υπουργών της Ευρωζώνης να ενισχύσουν το ευρωπαϊκό τείχος προστασίας», είπε η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ – γνωρίζοντας βεβαίως ότι η τελική απόφαση για το αν θα δοθούν περισσότεροι πόροι στο Ταμείο θα ληφθεί από τα κράτη μέλη.
Πηγές των αγορών αμφισβητούν πάντως ότι η απόφαση της Κοπεγχάγης θα καταφέρει να βάλει τέλος στο σκεπτικισμό σχετικά με τη δέσμευση της Ευρωζώνης να χρηματοδοτήσει τα ευάλωτα κράτη, ιδίως αν η κατάσταση της συνολικής οικονομίας της – που έχει περάσει σε ύφεση – συνεχίσει να επιδεινώνεται. «Αν έχεις αρνητική ή μηδενική ανάπτυξη, ο κόσμος ελπίζει σε τείχη προστασίας, τα κάνεις κι εκεί αναρωτιούνται αν είναι αρκετά μεγάλα... Ίσως ναι, ίσως όχι», δήλωσε χαρακτηριστικά η στρατηγική αναλύτρια της Credit Suisse Έλεν Χάμπτον στην εφημερίδα Wall Street Journal.
Να προσθέσουμε ότι με τις αποφάσεις της Κοπεγχάγης η δανειοδοτική ισχύς της Ευρωζώνης θα προσδιοριστεί με τον συμψηφισμό των κοδυλίων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), του προσωρινού δηλαδή μηχανισμού διάσωσης της Ευρωζώνης ύψους 440 δις ευρώ και του διαδόχου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), του μόνιμου δηλαδή μηχανισμού με δανειοδοτική ισχύ 500 δις ευρώ που θα αρχίσει τη λειτουργία του τον προσεχή Ιούλιο.
Ο EFSF έχει ήδη δεσμεύσει 200 δις ευρώ για δανεισμό προς την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Μέχρι να εγκριθούν οι αποφάσεις της Κοπεγχάγης τα δάνεια αυτά θα αφαιρούνταν από τα 500 δις του ESM αφήνοντας στον ESM περί τα 300 δις ευρώ για μελλοντικές διασώσεις – πολύ λιγότερα δηλαδή από όσα μπορεί να χρειαστούν για τη χρηματοδότηση της Ιταλίας και της Ισπανίας αν παραστεί ανάγκη. Αντίθετα, με την απόφαση της Κοπεγχάγης αυξάνεται η ανώτατη δανειδοτική ισχύς και των δύο αυτών μηχανισμών ως τα 700 δις ευρώ από τον Ιούλιο του 2012, ημερομηνία έναρξης του μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, διασφαλίζοντας έτσι ότι 500 δις θα είναι διαθέσιμα για μελλοντικές διασώσεις.
Οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης αποφάσισαν ακόμη να επιταχύνουν τις διαδικασίες πληρωμής των κεφαλαίων του μηχανισμού από τα κράτη – έτσι θα καταβληθούν φέτος 32 δις ευρώ, το ίδιο ποσό το 2013 και 16 δις ευρώ το 2014 – προκειμένου να διασφαλίσουν ότι ο μηχανισμός θα έχει τη δυνατότητα να παράσχει δάνεια από τον προσεχή Ιούλιο που θα τεθεί σε ισχύ. Μέχρι τον Ιούλιο του 2013, όπου θα εκπνεύσει ο EFSF, οι μηχανισμοί θα μπορούσαν θεωρητικά να παρέχουν και οι δύο δάνεια, φαίνεται όμως ότι οι ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης προέκριναν τα δάνεια να δίνονται από τον μόνιμο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας κι ο προσωρινός Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας να λειτουργήσει μόνο για έναν ακόμη χρόνο ως έκτακτο ταμείο. Η επιλογή αυτή εξυπηρετεί τα συμφέροντα των κρατών με την υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση καθώς το καθεστώς του ESM, ως διεθνούς χρηματοπιστωτικού θεσμού με δικά του κεφάλαια, συνεπάγεται ότι τα δάνεια που θα παρέχει θα οδηγούν σε σχετικά μικρές αυξήσεις του δημόσιου χρέους των κρατών μελών της Ευρωζώνης που θα παρέχουν τις εγγυήσεις και άρα τα κράτη αυτά δεν θα διακινδυνεύουν μια υποβάθμιση λόγω της αύξησης του δημόσιου χρέους τους. Αντίθετα τα δάνεια που παρείχε ο προσωρινός ευρωπαϊκός μηχανισμός EFSF μεταφέρονταν αυτούσια στο συλλογικό χρέος των κρατών της Ευρωζώνης που έδιναν τις σχετικές εγγυήσεις.
Οι αποφάσεις της Κοπεγχάγης θα πρέπει τώρα να επικυρωθούν από τα κοινοβούλια των 17 κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
sofokleous10.gr
