Διάβασα χθες με προσοχή το κεντρικό άρθρο του «Βήματος» το οποίο υπογράφει ο εκδότης του Σταύρος Ψυχάρης και το οποίο κατέληγε ως εξής... «Ο φορέας της Δηµοκρατικής Παρατάξεως είναι το ΠαΣοΚ, ως Κιβωτός έστω όπου φυλάσσονται οι πολιτικές παρακαταθήκες του Κέντρου – από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως την εποχή µας. Η ψήφος στο ΠαΣοΚ δεν είναι ψήφος ντροπής, αλλά ψήφος ελπίδας. Σε αυτούς που µπορούν να ξαναρχίσουν από την αρχή στηρίζεται η χώρα.».
Διαφωνώ κάθετα, στο βαθμό που μπορεί κανείς σε αυτή τη χώρα να διαφωνεί με τον Ψυχάρη. Σε κάθε περίπτωση, η διαπίστωσή του, εμπεριέχει μια μεγάλη αντίφαση. Το ΠΑΣΟΚ δεν ανήκει στις δυνάμεις που μπορούν να ξαναρχίσουν από την αρχή και κάθε ψήφος στο σημερινό ΠΑΣΟΚ είναι σαν αναίτια παράταση της «τεχνητής υποστήριξης» σε ασθενή που νοσηλεύεται στην Εντατική και είναι ήδη κλινικά νεκρός. Είναι δηλαδή από τις περιπτώσεις εκείνες που η στενή οικογένεια πρέπει να αποδεχθεί το συμβάν και να συναινέσει στο «να βγει από την πρίζα» το προσφιλές πρόσωπο.
Ενώ λοιπόν η ανάγκη να υπάρχει ένας ζωντανός και δημιουργικός φορέας του Κέντρου είναι υπαρκτή και ζωτική για την εύρυθμη λειτουργία της αστικής δημοκρατίας, το ΠΑΣΟΚ είναι φανερό πως δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτό το ρόλο. Πολλοί μέσα στο ΠΑΣΟΚ πιστεύουν ότι έχουν να κάνουν με ένα αερόστατο και πως εάν ξεφορτωθούν μερικά βάρη τότε μπορεί να σταματήσει η πτώση και να ανακτηθεί ύψος. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτή η στιγμή έχει χαθεί. Αυτό θα μπορούσε να έχει συμβεί στο έκτακτο Υπουργικό Συμβούλιο μετά τη Σύνοδο των G8 στις Κάνες, τον περασμένο Νοέμβριο. Εάν το ΠΑΣΟΚ τότε είχε ξεφορτωθεί τον Γιώργο Παπανδρέου και στους «κηπουρούς» του, μετά την ανεκδιήγητη πρόταση δημοψηφίσματος και τις διεθνείς αντιδράσεις που συνάντησε, θα μπορούσε να διαδραματίζει άλλο ρόλο σήμερα. Αφού δεν βρέθηκε εκείνη τη στιγμή η ηγετική προσωπικότητα να το πράξει, τώρα είναι αργά για δάκρυα…. Σήμερα ολόκληρο το ΠΑΣΟΚ είναι ένα βάρος για τον εαυτό του και το καλύτερο που θα μπορούσε να κάνει είναι να αυτοδιαλυθεί. Αν επικρατούσε η κοινή λογική και όχι ο ναρκισσιστικός παραλογισμός, αυτό θα έπρεπε να βγει και να πει χθες ο κ. Βενιζέλος, αποδεχόμενος πως έτυχε να σκάσει στα δικά του χέρια το ΠΑΣΟΚ.
Ένα από τα γνωρίσματα της ευφυούς στρατηγικής είναι η διάκριση του πότε πρέπει να βγεις από το παιχνίδι, αν θέλεις μακροπρόθεσμα να παραμείνεις σε αυτό. Το 1993 γνώρισα για πρώτη φορά τον Δημήτρη Αβραμόπουλο στην Ουάσινγκτον. Ήταν μια δύσκολη στιγμή για εκείνον τότε καθώς είχε χάσει τη βουλευτική έδρα του στο εκλογοδικείο αφού δεν είχε παραιτηθεί έγκαιρα από το διπλωματικό σώμα. Μου είπε δυο πράγματα που δεν τα έχω ξεχάσει ποτέ. Το ένα από αυτά ήταν: Οι πολιτικοί στην Ελλάδα δεν ξέρουν να βλέπουν, για τους εαυτούς τους, το «κόκκινο».
Ας φανταστούμε λοιπόν τι θα σήμαινε η αυτοδιάλυση του ΠΑΣΟΚ.
Πρώτον, οι πολίτες θα βρίσκονταν ενώπιον της πραγματικής τους ευθύνης να επιλέξουν στις 17 Ιουνίου αν η χώρα θα συνεχίσει να έχει ως νόμισμα το ευρώ ή εάν θα μπει σε μια μεγάλη περιπέτεια που θα την οδηγήσει στη δραχμή. Το διακύβευμα είναι σαφές και η πόλωση γύρω από αυτό αναπόφευκτη. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ούτε τρίτοι δρόμοι, ούτε ενδιάμεσες λύσεις, ούτε «ναι μεν, αλλά….».
Δεύτερον, η Νέα Δημοκρατία θα βρισκόταν ενώπιον της ιστορικής της ευθύνης να επιτύχει τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης που θα μπορεί να παίρνει αποφάσεις χωρίς να παίζεται η τύχη της μέρα με τη μέρα, ώστε να υπερασπιστεί το εθνικό κεκτημένο της ελληνικής συμμετοχής στην ευρωζώνη.
Τρίτον, οι πολίτες θα συνειδητοποιούσαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να γίνει νέο ΠΑΣΟΚ ακόμη κι αν περάσουν την πόρτα της Κουμουνδούρου όλοι οι φίλοι του Άκη, η Λούκα Κατσέλη και ο Κώστας Λαλιώτης μαζί. Διότι αυτό που κρύβει επιμελώς ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το κομμουνιστικό του DNA, το οποίο όμως είναι ξεκάθαρο στους τίτλους των συνιστωσών του: Ανανεωτική Κομμουνιστική Οικολογική Αριστερά, Διεθνιστική Εργατική Αριστερά, Κίνηση για την Ενότητα Δράσης της Αριστεράς, Κόκκινο (τροτσκιστές,κομμουνιστές), Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδας, «ΡΟΖΑ» ( από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, ναι, είναι αυτή που χορεύουν αριστεροί και δεξιοί σαν ζεϊμπέκικο του συγχωρεμένου του Μητροπάνου ) και διάφορα άλλα γκρουπούσκουλα της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, των οποίων η διαχειριστική ικανότητα φτάνει – στην καλύτερη περίπτωση – μέχρι τη διεύθυνση μπαρ στα Εξάρχεια!
Τέταρτον, παρά την όποια συγκυριακή επιλογή τους στις εκλογές του Ιουνίου – στη βάση των παραπάνω – οι πολίτες που αυτοτοποθετούνται στο χώρο του Κέντρου θα μπορούσαν με λυμένο το ζήτημα της διακυβέρνησης της χώρας, να ξεκινήσουν πραγματικά από το μηδέν και χωρίς κανείς να έχει οποιοδήποτε προβάδισμα έναντι του άλλου, τις διεργασίες που απαιτούνται για την ανασύνθεση ενός Δυναμικού Κέντρου, το οποίο θα ήταν ικανό να εκφράζει μια σύγχρονη φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία.
Αυτό προφανώς δεν μπορεί να γίνει από πρόσωπα που «κάηκαν» ή από ιδέες και πρακτικές που δεν λειτούργησαν. Τρανό παράδειγμα η ατέρμονη διαβούλευση. Ένα Δυναμικό Κέντρο πρέπει να παίρνει αποφάσεις. Επίσης ένα Δυναμικό Κέντρο πρέπει να βγάλει τον «ραγιά» από το εθνικό μας DNA, τουτέστιν να φθονούμε και να ενοχοποιούμε με πολύ μεγάλη ευκολία. Το ανηλεές κυνήγι της επιχειρηματικότητας βεβαιώνει του λόγου το αληθές. Ένα Δυναμικό Κέντρο θα έπρεπε να ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα να κάνει κέρδη, φροντίζοντας όμως να έχει τους θεσμούς και τις δομές ώστε μέρος από αυτά τα κέρδη να επιστρέφει ως υπεύθυνη εταιρική συνεισφορά στο κοινωνικό σύνολο και ιδιαίτερα στους νέους.
Κάνω μια διευκρινιστική παρένθεση εδώ. Δεν γράφω άλλες ιδέες, μη τυχόν νομίσουν κάποιοι πως γράφω κάποιου είδους ιδρυτική διακήρυξη, σαν το ΕΑΜ του Γιώργου Τράγκα! Μακριά από εμάς αυτά. Όπως επίσης για μην αρχίσουν τις γκρίνιες τα «Πασόκεμον» επισημαίνω πως ακριβώς αυτά θα έγραφα αν είχε σκάσει η ΝΔ στα χέρια του Σαμαρά. Κλείνω την παρένθεση κι επιστρέφω στο Δυναμικό Κέντρο.
Λαμβάνοντας υπόψη και αξιοποιώντας σωστά τις αλλαγές που δρομολογούνται στους διεθνείς συσχετισμούς, καθώς αργά αλλά σταθερά σχηματίζεται η «συμμαχία της ανάπτυξης», αυτό το Δυναμικό Κέντρο θα μπορούσε να ευελπιστεί βάσιμα για την ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.
Τι εμποδίζει να γίνουν όλα αυτά; Η καθεστωτική αντίληψη που έχει το ΠΑΣΟΚ για τον εαυτό του και η «καρέκλα» που έχει γίνει αναπόσπαστο τμήμα της προσωπικότητας των στελεχών του.
Δεν είμαι αφελής λοιπόν για να πιστέψω πως το ΠΑΣΟΚ θα ανακοινώσει αύριο την αυτοδιάλυσή του. Δεν περισσεύει το πολιτικό θάρρος. Περισσεύει όμως το πολιτικό θράσος αυτών που διόρισε, εξυπηρέτησε, διευκόλυνε και κάλυψε, οι οποίοι θα το διαλύσουν στις εκλογές της 17ης Ιουνίου ακριβώς διότι δεν έχουν να περιμένουν τίποτα πλέον από αυτό. Το αστείο είναι ότι αυτό που θα μπορούσε να κάνει σήμερα το ΠΑΣΟΚ έχοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων, θα αναγκαστεί να το κάνει στο τέλος, εξαναγκασμένο από την ίδια την πραγματικότητα. Σε αντίθεση με τον ιδρυτή του, αυτό το κόμμα ποτέ δεν διακρίθηκε για την αίσθηση του σωστού πολιτικού timing!
ΥΓ1: Το γνωστό ανέκδοτο στο οποίο ο Ανδρέας ρωτάει τον Άκη τι ώρα είναι κι εκείνος απαντά «ό,τι ώρα πεις εσύ Πρόεδρε» έφερε το ΠΑΣΟΚ ως εδώ. Είναι καιρός το ΠΑΣΟΚ να δώσει επιτέλους το ίδιο μια απάντηση στο ερώτημα «τι ώρα είναι;».
ΥΓ2: Μη δω τον τίτλο του «Δυναμικού Κέντρου» σε κανένα νεότευκτο πολιτικό σχήμα! Προειδοποιώ πως έχω δικαιώματα!
spirosrizopoulos.com
Διαφωνώ κάθετα, στο βαθμό που μπορεί κανείς σε αυτή τη χώρα να διαφωνεί με τον Ψυχάρη. Σε κάθε περίπτωση, η διαπίστωσή του, εμπεριέχει μια μεγάλη αντίφαση. Το ΠΑΣΟΚ δεν ανήκει στις δυνάμεις που μπορούν να ξαναρχίσουν από την αρχή και κάθε ψήφος στο σημερινό ΠΑΣΟΚ είναι σαν αναίτια παράταση της «τεχνητής υποστήριξης» σε ασθενή που νοσηλεύεται στην Εντατική και είναι ήδη κλινικά νεκρός. Είναι δηλαδή από τις περιπτώσεις εκείνες που η στενή οικογένεια πρέπει να αποδεχθεί το συμβάν και να συναινέσει στο «να βγει από την πρίζα» το προσφιλές πρόσωπο.
Ενώ λοιπόν η ανάγκη να υπάρχει ένας ζωντανός και δημιουργικός φορέας του Κέντρου είναι υπαρκτή και ζωτική για την εύρυθμη λειτουργία της αστικής δημοκρατίας, το ΠΑΣΟΚ είναι φανερό πως δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτό το ρόλο. Πολλοί μέσα στο ΠΑΣΟΚ πιστεύουν ότι έχουν να κάνουν με ένα αερόστατο και πως εάν ξεφορτωθούν μερικά βάρη τότε μπορεί να σταματήσει η πτώση και να ανακτηθεί ύψος. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτή η στιγμή έχει χαθεί. Αυτό θα μπορούσε να έχει συμβεί στο έκτακτο Υπουργικό Συμβούλιο μετά τη Σύνοδο των G8 στις Κάνες, τον περασμένο Νοέμβριο. Εάν το ΠΑΣΟΚ τότε είχε ξεφορτωθεί τον Γιώργο Παπανδρέου και στους «κηπουρούς» του, μετά την ανεκδιήγητη πρόταση δημοψηφίσματος και τις διεθνείς αντιδράσεις που συνάντησε, θα μπορούσε να διαδραματίζει άλλο ρόλο σήμερα. Αφού δεν βρέθηκε εκείνη τη στιγμή η ηγετική προσωπικότητα να το πράξει, τώρα είναι αργά για δάκρυα…. Σήμερα ολόκληρο το ΠΑΣΟΚ είναι ένα βάρος για τον εαυτό του και το καλύτερο που θα μπορούσε να κάνει είναι να αυτοδιαλυθεί. Αν επικρατούσε η κοινή λογική και όχι ο ναρκισσιστικός παραλογισμός, αυτό θα έπρεπε να βγει και να πει χθες ο κ. Βενιζέλος, αποδεχόμενος πως έτυχε να σκάσει στα δικά του χέρια το ΠΑΣΟΚ.
Ένα από τα γνωρίσματα της ευφυούς στρατηγικής είναι η διάκριση του πότε πρέπει να βγεις από το παιχνίδι, αν θέλεις μακροπρόθεσμα να παραμείνεις σε αυτό. Το 1993 γνώρισα για πρώτη φορά τον Δημήτρη Αβραμόπουλο στην Ουάσινγκτον. Ήταν μια δύσκολη στιγμή για εκείνον τότε καθώς είχε χάσει τη βουλευτική έδρα του στο εκλογοδικείο αφού δεν είχε παραιτηθεί έγκαιρα από το διπλωματικό σώμα. Μου είπε δυο πράγματα που δεν τα έχω ξεχάσει ποτέ. Το ένα από αυτά ήταν: Οι πολιτικοί στην Ελλάδα δεν ξέρουν να βλέπουν, για τους εαυτούς τους, το «κόκκινο».
Ας φανταστούμε λοιπόν τι θα σήμαινε η αυτοδιάλυση του ΠΑΣΟΚ.
Πρώτον, οι πολίτες θα βρίσκονταν ενώπιον της πραγματικής τους ευθύνης να επιλέξουν στις 17 Ιουνίου αν η χώρα θα συνεχίσει να έχει ως νόμισμα το ευρώ ή εάν θα μπει σε μια μεγάλη περιπέτεια που θα την οδηγήσει στη δραχμή. Το διακύβευμα είναι σαφές και η πόλωση γύρω από αυτό αναπόφευκτη. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ούτε τρίτοι δρόμοι, ούτε ενδιάμεσες λύσεις, ούτε «ναι μεν, αλλά….».
Δεύτερον, η Νέα Δημοκρατία θα βρισκόταν ενώπιον της ιστορικής της ευθύνης να επιτύχει τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης που θα μπορεί να παίρνει αποφάσεις χωρίς να παίζεται η τύχη της μέρα με τη μέρα, ώστε να υπερασπιστεί το εθνικό κεκτημένο της ελληνικής συμμετοχής στην ευρωζώνη.
Τρίτον, οι πολίτες θα συνειδητοποιούσαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να γίνει νέο ΠΑΣΟΚ ακόμη κι αν περάσουν την πόρτα της Κουμουνδούρου όλοι οι φίλοι του Άκη, η Λούκα Κατσέλη και ο Κώστας Λαλιώτης μαζί. Διότι αυτό που κρύβει επιμελώς ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το κομμουνιστικό του DNA, το οποίο όμως είναι ξεκάθαρο στους τίτλους των συνιστωσών του: Ανανεωτική Κομμουνιστική Οικολογική Αριστερά, Διεθνιστική Εργατική Αριστερά, Κίνηση για την Ενότητα Δράσης της Αριστεράς, Κόκκινο (τροτσκιστές,κομμουνιστές), Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδας, «ΡΟΖΑ» ( από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, ναι, είναι αυτή που χορεύουν αριστεροί και δεξιοί σαν ζεϊμπέκικο του συγχωρεμένου του Μητροπάνου ) και διάφορα άλλα γκρουπούσκουλα της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, των οποίων η διαχειριστική ικανότητα φτάνει – στην καλύτερη περίπτωση – μέχρι τη διεύθυνση μπαρ στα Εξάρχεια!
Τέταρτον, παρά την όποια συγκυριακή επιλογή τους στις εκλογές του Ιουνίου – στη βάση των παραπάνω – οι πολίτες που αυτοτοποθετούνται στο χώρο του Κέντρου θα μπορούσαν με λυμένο το ζήτημα της διακυβέρνησης της χώρας, να ξεκινήσουν πραγματικά από το μηδέν και χωρίς κανείς να έχει οποιοδήποτε προβάδισμα έναντι του άλλου, τις διεργασίες που απαιτούνται για την ανασύνθεση ενός Δυναμικού Κέντρου, το οποίο θα ήταν ικανό να εκφράζει μια σύγχρονη φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία.
Αυτό προφανώς δεν μπορεί να γίνει από πρόσωπα που «κάηκαν» ή από ιδέες και πρακτικές που δεν λειτούργησαν. Τρανό παράδειγμα η ατέρμονη διαβούλευση. Ένα Δυναμικό Κέντρο πρέπει να παίρνει αποφάσεις. Επίσης ένα Δυναμικό Κέντρο πρέπει να βγάλει τον «ραγιά» από το εθνικό μας DNA, τουτέστιν να φθονούμε και να ενοχοποιούμε με πολύ μεγάλη ευκολία. Το ανηλεές κυνήγι της επιχειρηματικότητας βεβαιώνει του λόγου το αληθές. Ένα Δυναμικό Κέντρο θα έπρεπε να ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα να κάνει κέρδη, φροντίζοντας όμως να έχει τους θεσμούς και τις δομές ώστε μέρος από αυτά τα κέρδη να επιστρέφει ως υπεύθυνη εταιρική συνεισφορά στο κοινωνικό σύνολο και ιδιαίτερα στους νέους.
Κάνω μια διευκρινιστική παρένθεση εδώ. Δεν γράφω άλλες ιδέες, μη τυχόν νομίσουν κάποιοι πως γράφω κάποιου είδους ιδρυτική διακήρυξη, σαν το ΕΑΜ του Γιώργου Τράγκα! Μακριά από εμάς αυτά. Όπως επίσης για μην αρχίσουν τις γκρίνιες τα «Πασόκεμον» επισημαίνω πως ακριβώς αυτά θα έγραφα αν είχε σκάσει η ΝΔ στα χέρια του Σαμαρά. Κλείνω την παρένθεση κι επιστρέφω στο Δυναμικό Κέντρο.
Λαμβάνοντας υπόψη και αξιοποιώντας σωστά τις αλλαγές που δρομολογούνται στους διεθνείς συσχετισμούς, καθώς αργά αλλά σταθερά σχηματίζεται η «συμμαχία της ανάπτυξης», αυτό το Δυναμικό Κέντρο θα μπορούσε να ευελπιστεί βάσιμα για την ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.
Τι εμποδίζει να γίνουν όλα αυτά; Η καθεστωτική αντίληψη που έχει το ΠΑΣΟΚ για τον εαυτό του και η «καρέκλα» που έχει γίνει αναπόσπαστο τμήμα της προσωπικότητας των στελεχών του.
Δεν είμαι αφελής λοιπόν για να πιστέψω πως το ΠΑΣΟΚ θα ανακοινώσει αύριο την αυτοδιάλυσή του. Δεν περισσεύει το πολιτικό θάρρος. Περισσεύει όμως το πολιτικό θράσος αυτών που διόρισε, εξυπηρέτησε, διευκόλυνε και κάλυψε, οι οποίοι θα το διαλύσουν στις εκλογές της 17ης Ιουνίου ακριβώς διότι δεν έχουν να περιμένουν τίποτα πλέον από αυτό. Το αστείο είναι ότι αυτό που θα μπορούσε να κάνει σήμερα το ΠΑΣΟΚ έχοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων, θα αναγκαστεί να το κάνει στο τέλος, εξαναγκασμένο από την ίδια την πραγματικότητα. Σε αντίθεση με τον ιδρυτή του, αυτό το κόμμα ποτέ δεν διακρίθηκε για την αίσθηση του σωστού πολιτικού timing!
ΥΓ1: Το γνωστό ανέκδοτο στο οποίο ο Ανδρέας ρωτάει τον Άκη τι ώρα είναι κι εκείνος απαντά «ό,τι ώρα πεις εσύ Πρόεδρε» έφερε το ΠΑΣΟΚ ως εδώ. Είναι καιρός το ΠΑΣΟΚ να δώσει επιτέλους το ίδιο μια απάντηση στο ερώτημα «τι ώρα είναι;».
ΥΓ2: Μη δω τον τίτλο του «Δυναμικού Κέντρου» σε κανένα νεότευκτο πολιτικό σχήμα! Προειδοποιώ πως έχω δικαιώματα!
