Την Πρωτομαγιά του 2010 ο πρόεδρος της Βολιβίας, όπως δημοσιεύει το περιοδικό «Επίκαιρα», Έβο Μοράλες, είχε ανακοινώσει την κρατικοποίηση τεσσάρων εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ δύο χρόνια νωρίτερα, την Πρωτομαγιά του 2008, είχε εξαγγείλει την εθνικοποίηση της ιταλικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών Entel, θυγατρική της Telecom Italia.
Την Πρωτομαγιά δε του 2006 είχε ανακοινώσει την κρατικοποίηση των υδρογονανθράκων, των τηλεπικοινωνιακών εταιρειών κι άλλων επιχειρήσεων παραγωγής και μεταφοράς ηλεκτρισμού. Την προηγούμενη εβδομάδα, την Πρωτομαγιά του 2012, πιστή στο ραντεβού της με τις εθνικοποιήσεις, η κυβέρνηση της Βολιβίας έβαλε στο στόχαστρο την ισπανική εταιρεία διακίνησης ηλεκτρισμού, Red Electrica, που πέρασε πλέον στην ιδιοκτησία της κυβέρνησης.
Η ισπανική Red Electrica, που σήμερα κατέχει και λειτουργεί τα τρία τέταρτα του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας της Βολιβίας, παρέχοντας ρεύμα στο 85% των κατοίκων, επεκτάθηκε σε αυτή τη χώρα των Άνδεων το 2002, όταν, στο αποκορύφωμα της εφαρμογής του προγράμματος λιτότητας κατ’ εντολήν του ΔΝΤ, επικρατούσε ο πυρετός των ιδιωτικοποιήσεων.
«Όχημα» για την επέκτασή της αποτέλεσε η εξαγορά του 99,94% του μετοχικού κεφαλαίου της βολιβιανής Transportadora de Electricidad, της εταιρείας που – όπως ακριβώς συνέβη και στην Ελλάδα- είχε αποσπαστεί από την εταιρεία παραγωγή ενέργειας για να αναλάβει το έργο της διακίνησης και στην πραγματικότητα να διευκολύνει την ιδιωτικοποίηση. Γιατί, διαφορετικά, ποιος ιδιώτης θα διέθετε τόσα κεφάλαια ώστε να αποκτήσει και την εταιρεία παραγωγής και αυτή της διανομής; Το υπόλοιπο 0,06% του κεφαλαίου της ανήκε στους εργαζομένους της επιχείρησης.
Επενδυτική απεργία
Το σκεπτικό που εξήγγειλε ο πρόεδρος της Βολιβίας για την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας διανομής, το 20% της οποίας ανήκει στην ισπανική κυβέρνηση, αφορούσε στην παρατεταμένη επενδυτική της απραξία. Ειδικότερα, απ’ όταν ιδιωτικοποιήθηκε, είχε επενδύσει μόλις 81 εκατ. δολάρια, όταν η κυβέρνηση της χώρας έχει επενδύσει στο δίκτυο 220 εκατ. δολάρια, έτσι ώστε να μπορεί να εξυπηρετεί τις ανάγκες των κατοίκων.
Αξίζει να σημειωθεί πως ακριβώς την ίδια αιτιολογία είχε προβάλει και η πρόεδρος της Αργεντινής, Κριστίνα Κίρχνερ, λίγες εβδομάδες πριν, ανακοινώνοντας την ιδιωτικοποίηση της YPF, θυγατρικής του ισπανικού ενεργειακού κολοσσού Respol.
Επομένως, φαίνεται πως η επενδυτική αποχή χαρακτηρίζει την επόμενη ημέρα κάθε ιδιωτικοποίησης, καθώς οι ιδιώτες παραιτούνται από τη συντήρηση ή την επέκταση των υποδομών που αγόρασαν, επικεντρώνοντας όλη την δράση και την επινοητικότητά τους στο επικερδές πεδίο της… απομύζησης των πολιτών, εκμεταλλευόμενοι στο έπακρο τη μονοπωλιακή τους θέση στην αγορά.
Οι εκπρόσωποι της ισπανικής πολυεθνικής επέλεξαν να προσποιηθούν ότι δεν κατάλαβαν τις καταγγελίες της βολιβιανής κυβέρνησης ή δεν τους αφορούσαν. «Σεβόμαστε την απόφαση της κυβέρνησης της Βολιβίας, που στηρίχθηκε σε κίνητρα τα οποία μας είναι άγνωστα», δήλωσε ο εκπρόσωπός της. Συνέχισε δε τονίζοντας πως «αυτές οι πράξεις αντιβαίνουν στην ελεύθερη αγορά και στους κανόνες δικαίου που θα έπρεπε να διέπουν τις διεθνείς επενδύσεις»…
