Το καθοριστικό χαρακτηριστικό του ενιαίου νομίσματος είναι ότι κανείς δεν θέτει αυτό το ερώτημα.
Δεν έχουν διαφορά τα δολάρια Μασαχουσέτης από τα δολάρια Καλιφόρνια και δεν αναρωτιέται κανείς - ακόμα - αν οι λίρες στην κατοχή του είναι Σκωτίας ή Αγγλίας.
Αλλά τώρα την κάνουν αυτή την ερώτηση για το ευρώ. Όταν οι χώρες προσχώρησαν στο ενιαίο νόμισμα, ένας σχετικά απλός νόμος της εγχώριας νομοθεσίας μετέτρεψε τις συμβάσεις από δραχμές, ισπανικές πεσέτες, και γερμανικά μάρκα σε ευρώ με μια προκαθορισμένη συναλλαγματική ισοτιμία.
Αλλά δεν γίνεται απλά να αντιστραφεί αυτή η διαδικασία όταν οι χώρες αφήσουν το ενιαίο νόμισμα. Θα πρέπει να ορίσουν τις συμβάσεις που θα μετατραπούν σε δραχμές και αυτές που θα παραμείνουν σε ευρώ ή θα μετατραπύν σε μάρκα. Αυτός ο προσδιορισμός είναι πολιτικά και τεχνικά περίπλοκος και υπόκειται σε μακροχρόνιες νομικές διαδικασίες και αντιδικίες.
Περίπου πριν από δύο χρόνια ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις και μεγαλο-επενδυτές άρχισαν να θέτουν σοβαρά το ερώτημα «αν το ευρώ ήταν να διαλυθεί, σε ποιο νόμισμα θα μετατρέπονταν τα περουσιακά μου στοιχεία;»
Το ζήτημα δεν είναι αν τα κέρματα στην τσέπη σας φέρουν μια αθηναϊκή γλαύκα ή το γερμανικό αυτοκρατορικό αετό.
Το θέμα είναι η κατάσταση των τραπεζικών καταθέσεων, στεγαστικών δανείων και εμπορικών συμβάσεων, καθώς και οι μισθοί και οι τιμές. Η εκροή κεφαλαίων από τις ελληνικές τράπεζες αποτελεί ένδειξη ότι οι απλοί άνθρωποι σκέφτονται πλέον με αυτούς τους όρους.
Οι πολιτικοί της Ευρώπης, έχοντας ισχυριστεί ότι η έξοδος από το ενιαίο νόμισμα ήταν αδύνατη, πρέπει τώρα να αποδείξουν ότι η έξοδος θα είναι σχετικά εύκολη. Μόνο τότε μπορούν να απειλήσουν το ελληνικό εκλογικό σώμα με αποπομπή από το ευρώ αν ψηφίσει λάθος. Αλλά δεν ήταν ποτέ αδύνατη η έξοδος, ούτε και ποτέ εύκολη, ακόμα και όταν ήταν αδιανόητη δημοσίως οι κεντρικές τράπεζες θα ήταν αμελείς αν δεν είχαν εκπονήσει σχέδια έκτακτης ανάγκης.
Αυτός είναι ο λόγος που παρόλο η Ελλάδα είναι ένα μικρό μέρος της ευρωζώνης, μια ελληνική έξοδος αποτελεί σοβαρή απειλή για το ευρώ. Μόλις καθοριστεί μια πορεία εξόδου, οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες θα έχουν ένα πρότυπο για την κατανόηση των συνεπειών μιας περαιτέρω κινητικότητας.
Μόλις οι πολίτες αντιληφθούν ότι κατέχουν ισπανικά ευρώ ή φινλανδικά ευρώ, το ενιαίο νόμισμα θα έχει ουσιαστικά τελειώσει. Ο Νόμος του Gresham – το κακό χρήμα εκδιώχνει το καλό χρήμα – έχει τις ρίζες του στην εποχή των μεταλλικών νομισμάτων: το υποτιμημένο χρήμα έμπαινε στην αγορά ενώ αυτό με τη μεγαλύτερη αξία συσσωρευόταν. Ο Ρόμπερτ Μαντέλ, ειδικός της θεωρίας των νομισματικών πολιτικών, εξήγησε τη σύγχρονη γενίκευση ότι το «φθηνό χρήμα αντικαθιστά το πιο ακριβό, αν η μετατροπή γίνει στην ίδια τιμή».
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το νόμισμα της Φινλανδίας και της Γερμανίας, το οποίο φέρει μόνο ανοδικό κίνδυνο, είναι φθηνό σε σχέση με το ελληνικό και το ισπανικό χρήμα, όπου ο μόνος κίνδυνος είναι η απώλεια.
Όταν οριστούν εθνικά ευρώ, δημιουργείται απλά μια κλειδωμένη ισοτιμία μεταξύ διαφορετικών ευρώ και ιστορικά σπάνια παραμένουν σταθερές αυτές οι ισοτιμίες στην παγκόσμια ροή κεφαλαίων. Αν δεν συγκλίνουν ουσιαστικά οι οικονομίες των οποίων οι ισοτιμίες έχουν κλειδώσει – κάτι που η ευρωζώνη δεν έχει καταφέρει - τότε η επιβίωση της νομισμάτικής τους σχέσης εξαρτάται από την προθυμία της χώρας με το ισχυρότερο νόμισμα να συσσωρεύει επ 'αόριστον το χρέος των άλλων χωρών.
Η πρόσδεση του δολαρίου Χονγκ Κονγκ με το αμερικανικό νόμισμα έχει διαρκέσει λόγω της απεριόριστης προθυμίας της Νομισματικής Αρχής του Χονγκ Κονγκ να αποδεχθεί χρέος των ΗΠΑ - η πρόσδεση του πέσο της Αργεντινής με το αμερικανικό νόμισμα δεν κατάφερε να επιβιώσει, επειδή οι τράπεζες των ΗΠΑ ήταν απρόθυμες να κάνουν το ίδιο για το χρέος της Αργεντινής.
Η αύξηση του χρέους των αδύναμων νομισμάτων ευρώ έναντι των ισχυρών έχει ήδη συμβεί και συνεχίζετα.
Όταν οι ηγέτες της Ευρώπης υποστηρίζουν ότι η ήπειρος βρίσκεται πλέον σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσει την κρίση εννοούν ότι αυτή η συσσώρευση χρέους έχει μεταφερθεί σε μεγάλο βαθμό από τον ιδιωτικό στον δημόσιο τομέα, κυρίως προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στη διάθεση του ιδιωτικού τομέα για την ανταλλαγή αδύναμου ευρώ, το μόνο όριο για τη διαδικασία είναι η υπομονή των φορολογούμενων της Γερμανίας και της Φινλανδίας.
Ελέγξτε λοιπόν αν τα ευρώ που έχετε έχουν αετούς ή κουκουβάγιες πριν το κάνουν οι άλλοι.
