Υπενθυμίζεται ότι κανονικά το κόστος της μεταφοράς των μαθητών καλύπτεται από επιπλέον ανεξάρτητους ΚΑΠ (Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους) που δίνονται στους δήμους. Είναι, όμως, ενδεικτικό της προχειρότητας με την οποία κινείται το ΥΠΕΣ και γενικότερα η πολιτεία, ότι ακόμη δεν έχει υπογραφεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για το 2012, με βάση την οποία θα υπολογίζεται με νέο μαθηματικό τύπο το κόστος μεταφορά ανά μαθητή, άρα και θα προϋπολογίζεται το συνολικό κόστος ανά δήμο (έχει παραμείνει ακόμη στη... συλλογή στοιχείων!). Μάλιστα, γι' αυτό το λόγο πολλοί δήμοι που βλέπουν ότι δεν προλαβαίνουν το Σεπτέμβριο έχουν ήδη ξεκινήσει να «τρέχουν» διαγωνισμούς με βάση την ΚΥΑ του 2011. Αυτοδιοικητικοί με τους οποίους επικοινώνησε η aftodioikisi.gr έκαναν λόγο για «προχειρότητα», προσθέτοντας ότι «με την εγκύκλιο το ΥΠΕΣ στην ουσία βάζει το κάρο μπροστά από το άλογο».
Να σημειωθεί ότι ο πρώτος «Καλλικράτης» προέβλεπε ότι η μεταφορά των μαθητών αποτελεί αρμοδιότητα των δήμων, που ωστόσο είχαν ζητήσει λόγω των οικονομικών τους για τη τρέχουσα σχολική χρονιά να παραμείνει στις περιφέρειες (πρώην νομαρχίες), όπερ και εγένετο μέχρι 30/6 (και μάλιστα με αλλεπάλληλες αποφάσεις και μία Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου).
Σήμερα, λοιπόν, το υπουργείο Εσωτερικών δίνει έναν... οδηγό καλής χρήσης του έργου της μεταφοράς των μαθητών στους δήμους (γιατί αυτοί πλέον αναλαμβάνουν από τη νέα σχολική χρονιά) που παραπαίουν λόγω κρίσης και μειωμένων πόρων. Όπως, δε, χαρακτηριστικά αναφέρει το υπουργείο Εσωτερικών, στο συγκεκριμένο έγγραφο-κείμενο βρίσκονται συγκεντρωμένες οι «σημαντικότερες προβλέψεις των σχετικών εγκυκλίων, εμπλουτισμένες ταυτόχρονα, με ορισμένα νέα στοιχεία τα οποία κρίθηκαν απαραίτητα, κυρίως λόγω της διαρκώς αυξανόμενης επιρροής της νομολογίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η Υπηρεσία μας παραμένει ανοικτή σε προτάσσεις και παρατηρήσεις επί των θεμάτων αυτών, με σκοπό τη διαρκή βελτίωση της διαδικασίας μεταφοράς μαθητών».
Δεκατέσσερα δικαιολογητικά
Μάλιστα, παραθέτει την πλήρη λίστα με τα δικαιολογητικά που θα πρέπει να έχει ο φάκελος του δήμου που θα υποβληθεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο, «λόγω της διαρκώς αυξανόμενης επιρροής της νομολογίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου», όπως προειπώθηκε. Αναλυτικότερα:
1) Απόφαση του δημοτικού συμβουλίου με την οποία εγκρίθηκε ο προϋπολογισμός του δήμου με τις σχετικές εγγραφές της δαπάνης για τη μεταφορά μαθητών.
2) Απόφαση ανάληψης της σχετικής δαπάνης για όλο το χρονικό διάστημα εκτέλεσης της μεταφοράς μαθητών ακόμα και αν αυτή εκτείνεται σε περισσότερα του ενός έτη.
3) Απόφαση του δημοτικού συμβουλίου με την οποία αποφασίστηκε ο τρόπος εκτέλεσης της σύμβασης.
4) Έγγραφο αποστολής περίληψης αυτής προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. και η ανάρτηση αυτής στο Διαδίκτυο.
5) Αποφάσεις της οικονομικής επιτροπής που αφορούν το διαγωνισμό.
6) Σύνταξη των δρομολογίων από την τεχνική υπηρεσία του δήμου και τευχών δημοπράτησης του διαγωνισμού
7) Αποφάσεις του γενικού γραμματέα της αποκεντρωμένης διοίκησης για τον έλεγχο νομιμότητας των σχετικών αποφάσεων των συλλογικών οργάνων του δήμου.
8) Βεβαιώσεις και καταστάσεις των διευθυντών των σχολικών μονάδων.
9) Τις προβλεπόμενες βεβαιώσεις του δημάρχου σχετικά αφενός με την αδυναμία χρήσεως ιδίων μεταφορικών μέσων του δήμου και των υφισταμένων δρομολογίων της δημοτικής και δημόσιας συγκοινωνίας και αφετέρου με τους μαθητές τους οποίους αφορά η ανάθεση.
10) Απόφαση της οικονομικής επιτροπής περί συγκροτήσεως της επιτροπής διαγωνισμού.
11) Πρακτικό της οικονομικής επιτροπής του δήμου, με το οποίο πιστοποιείται η νομιμότητα και πληρότητα των προσκομισθέντων από την ανάδοχο εταιρεία εγγράφων και στοιχείων.
12) Κοινοποίηση της εγκριτικής του αποτελέσματος του διαγωνισμού αποφάσεως στoν ανάδοχο.
13) Βεβαίωση σχετικά με το εάν, στο πλαίσιο της επίμαχης διαδικασίας αναθέσεως, έχουν ασκηθεί ενστάσεις, προδικαστικές προσφυγές, ασφαλιστικά μέτρα και λοιπά ένδικα βοηθήματα ή μέσα, καθώς και τυχόν εκδοθείσες επ' αυτών αποφάσεις.
14) Φάκελοι δικαιολογητικών των συμμετεχόντων στο διαγωνισμό.
Περί προκήρυξης διαγωνισμού από τους δήμους
Αναφορικά με τη διαδικασία προκήρυξης διαγωνισμού της μεταφοράς μαθητών από έναν δήμο, το δημοτικό συμβούλιο εγγράφει πίστωση, τροποποιεί τον προϋπολογισμό και αποφασίζει για τον τρόπο δημοπράτησης, ενώ η οικονομική επιτροπή καταρτίζει τους όρους δημοπράτησης, συντάσσει τη διακήρυξη, διεξάγει και κατακυρώνει τη δημοπρασία. Επίσης, για τη διεξαγωγή των δημοπρασιών και την αξιολόγηση των προσφορών, η οικονομική επιτροπή μπορεί να συγκροτεί επιτροπές από μέλη της, δημοτικούς ή δημόσιους υπαλλήλους ή ειδικούς επιστήμονες.
Στο διαγωνισμό μπορεί να προβλέπονται δικαιώματα προαίρεσης έως και το 20% του αρχικού προϋπολογισμού για την ενσωμάτωση τυχόν νέων δρομολογίων και τη δυνατότητα αναπροσαρμογής των αρχικών δρομολογίων κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Ο δήμος μπορεί επίσης, μέσα στο πλαίσιο της ανωτέρω προαίρεσης, να προβλέπει τη δυνατότητα χρονικής παράτασης του αντικειμένου της σύμβασης μέχρι την ολοκλήρωση του επόμενου διαγωνισμού μεταφοράς μαθητών και για διάστημα όχι μεγαλύτερο των τριών (3) μηνών.
Να σημειωθεί ότι οι μαθητές μεταφέρονται κατά προτεραιότητα με τη δημόσια αστική και υπεραστική συγκοινωνία ή με δημοτική συγκοινωνία. Για την πραγματοποίηση της διαδικασίας αυτής εκτυπώνονται τα ειδικά μαθητικά δελτία (ΕΜΔ), με φροντίδα του δήμου, τα οποία στη συνέχεια διανέμονται από τα σχολεία στους μαθητές. Το κόστος των ΕΜΔ υπολογίζεται στο 50% της κανονικής τιμής του εισιτηρίου της διαδρομής, με εξαίρεση τις περιπτώσεις μικροσυγκοινωνίας. Οι μαθητές, ανεξαρτήτως του τρόπου μεταφοράς, δεν επιβαρύνονται με οποιοδήποτε αντίτιμο καθώς το κόστος της μεταφοράς τους το αναλαμβάνουν οι δήμοι, οι οποίοι ήδη βρίσκονται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Άμεσες ενέργειες των δήμων
Σύμφωνα με το κείμενο του ΥΠΕΣ, οι δήμοι οφείλουν:
α) Να μεριμνήσουν για τη συλλογή των στοιχείων για τους έχοντες δικαίωμα μεταφοράς μαθητές από τις σχολικές μονάδες. «Παρότι οι εγγεγραμμένοι, άρα και οι μεταφερόμενοι, μαθητές οριστικοποιούνται με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς είναι δυνατή η πρόβλεψη με βάση τα στοιχεία των ήδη φοιτούντων μεταξύ των οποίων και των τελειόφοιτων του δημοτικού και του γυμνασίου».
β) Να διαπιστώσουν ποιοι από τους δικαιούμενους μεταφοράς μαθητές μπορούν να μεταφέρονται με τη δημόσια συγκοινωνία με βάση τα υφιστάμενα δρομολόγια. «Προς τούτο θα πρέπει να ζητούνται, είτε από τους φορείς εκτέλεσης δημόσιου συγκοινωνιακού έργου, είτε από τις αρμόδιες υπηρεσίες μεταφορών των περιφερειών, τα δρομολόγια τα οποία ισχύουν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους».
γ) Εάν ο δήμος διαθέτει κατάλληλα μεταφορικά μέσα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει για τη μεταφορά των μαθητών σχεδιάζοντας συγκεκριμένα δρομολόγια στα οποία θα γίνεται χρήση των μέσων αυτών. Τα ίδια μέσα, εφόσον είναι κατάλληλα για το σκοπό αυτό, όπως βεβαιώνεται από την τεχνική υπηρεσία του
δήμου, πρέπει να δρομολογούνται κατά προτεραιότητα για την εξυπηρέτηση των μαθητών των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής (ΣΜΕΑ) και δευτερευόντως για τη μεταφορά των μαθητών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
δ) Όταν τα δημόσια συγκοινωνιακά και ίδια μέσα δεν επαρκούν τότε δημιουργούνται ειδικά δρομολόγια για τη μεταφορά μαθητών με δημόσιες συμβάσεις οι οποίες συνάπτονται μεταξύ δήμου και αναδόχου, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών.
ε) Να εγγράψουν, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, στον προϋπολογισμό τους σχετική πίστωση στο ύψος της εκτιμώμενης δαπάνης για τη μεταφορά μαθητών με όλους τους τρόπους, περιλαμβανομένων και των επιδομάτων.
στ) Είναι απαραίτητο, πριν ξεκινήσουν οι διαδικασίες δημοπράτησης, ο δήμαρχος σύμφωνα με τα παραπάνω βήματα να διαπιστώσει με έγγραφό του τους δικαιούμενους μεταφοράς μαθητές, οι οποίοι μεταφέρονται με κάθε τρόπο ξεχωριστά, καθώς και τους μαθητές, για τους οποίους δεν είναι εφικτή η μεταφορά τους και συνεπώς τους αποδίδονται επιδόματα.
