Εάν κάποιος πρότεινε στον δήµαρχο της Αθήνας ή στους υπουργούς Περιβάλλοντος, Υποδοµών, ∆ηµόσιας Τάξης, ότι για την αντιµετώπιση του προβλήµατος της εγκληµατικότητας στην...
Αθήνα και για την «πτώχευση» σχεδόν ολόκληρου του κέντρου, και όχι µόνο του ιστορικού, θα πρέπει να στρέψουν το βλέµµα και προς την Κολοµβία και µάλιστα προς την πόλη Μεντεγίν, σίγουρα θα απαντούσαν από απαξιωτικά µέχρι χλευαστικά…
Γιατί θα θεωρούσαν ότι δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από µια πόλη που είναι η παγκόσµια πρωτεύουσα των ναρκωτικών και η πόλη µε τη µεγαλύτερη εγκληµατικότητα παγκοσµίως. Γιατί θα θεωρούσαν, και σε µεγάλο βαθµό δικαίως, ότι η Αθήνα δεν µπορεί να συγκριθεί µε µια πόλη ξοφληµένη, που οι ιδιωτικοί στρατοί της κοκαΐνης τη διοικούσαν σε αγαστή συνεργασία µε διεφθαρµένους πολιτικούς. Η πραγµατικότητα, όµως, είναι τελείως διαφορετική γιατί αυτό που συµβαίνει τα τελευταία οκτώ χρόνια στο Μεντεγίν είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αστικά πειράµατα για την αναγέννηση µιας πόλης και των κατοίκων της.
Και η αλήθεια είναι ότι, εάν κάτι έχουµε να ζηλέψουµε, είναι η συντονισµένη προσπάθεια για την αντιµετώπιση της ακραίας εγκληµατικότητας και της κυριαρχίας των ναρκωτικών, µε βάση τις αρχές της βιώσιµης ανάπτυξης. Γιατί στο Μεντεγίν τα τελευταία 8 χρόνια κάνουν αυτό που στην Αθήνα θεωρείται ξεπερασµένο… Αντιµετωπίζουν τη βία και την εξάρτηση φτιάχνοντας χώρους πρασίνου, κοινοτικά κέντρα, υποδοµές για τον αθλητισµό, τον πολιτισµό και την ψυχαγωγία. Φτιάχνοντας σχολεία, βιβλιοθήκες και δηµόσιες συγκοινωνίες. Επενδύουν, δηλαδή, στον πολίτη και στην πόλη για να αντιµετωπίσουν τις συµµορίες, την εξαθλίωση και τον θάνατο όχι µε όρους κτηµαταγοράς, αλλά µε προοπτική και θεµελιώδεις παρεµβάσεις.
Το «καρτέλ» της αλλαγής
Η δεύτερη µεγαλύτερη πόλη της Κολοµβίας, το Μεντεγίν, έγινε παγκοσµίως γνωστή εξαιτίας του περιβόητου καρτέλ του Πάµπλο Εσκοµπάρ. Του επονοµαζόµενου «καρτέλ Μεντεγίν», που άρχισε να στήνεται στα µέσα της δεκαετίας του ’70 και µέσα σε δυο δεκαετίες έγινε µια από τις µεγαλύτερες και πιο ισχυρές εγκληµατικές οργανώσεις στον κόσµο, µε δίκτυο ναρκωτικών και λαθρεµπορίου στη Λατινική Αµερική, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ευρώπη.
Το καρτέλ έφτασε να διακινεί το 80% της κοκαΐνης παγκοσµίως, είχε συστήσει ιδιωτικό στρατό και έχει συνδέσει τη δράση του µε χιλιάδες δολοφονίες.
Η επιτυχία της εγκληµατικής οργάνωσης στηρίχθηκε επί της ουσίας στις διασυνδέσεις των µελών της µε πολιτικούς όχι µόνο της Κολοµβίας, αλλά και άλλων χωρών, αφού το καρτέλ χρηµατοδοτούσε - δωροδοκούσε µεµονωµένους υποψήφιους αλλά ακόµα και κόµµατα.
Η δράση της εγκληµατικής οργάνωσης σταµάτησε το 1993 µε τον θάνατο του Εσκοµπάρ και την εξάρθρωση των βασικών πυρήνων έπειτα από συνεργασία των αρχών της Κολοµβίας µε τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, η «Wall Street των ναρκωτικών» δεν έχασε την «αίγλη» της µε τον θάνατο του Εσκοµπάρ, αφού νέες εγκληµατικές οργανώσεις, µε λιγότερο όµως «κοσµοπολίτικη επιρροή», έκαναν την εµφάνισή τους. Όπως την εµφάνισή της έκανε χρόνια αργότερα, το 2004, η οργάνωση Compromiso Ciudadano (∆έσµευση για τον Πολίτη), µια ανεξάρτητη κίνηση από πανεπιστηµιακούς, στελέχη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, κοινωνικών οργανώσεων και επιχειρηµατιών, που διεκδίκησε την ψήφο των πολιτών στις δηµοτικές εκλογές προβάλλοντας ένα τολµηρό σχέδιο αστικής ανάπλασης και σχεδιασµού προσανατολισµένο στις αρχές της βιώσιµης ανάπτυξης, με έμφαση στην ανάπτυξη των πρασίνου και τη δημιουργία κοινοτικών πυρήνων, όπως βιβλιοθήκες, πάρκα και δημόσια σχολεία, που είχε ως σύνθημα τη μετατροπή του Μεντεγίν, από παγκόσμια πρωτεύουσα των ναρκωτικών, σε πράσινη όαση.
Το νέο όραμα
Το 2012 τα ηνία του δήμου ανέλαβε το Φιλελεύθερο Κόμμα με επικεφαλής τον Anibal Gaviria, ο οποίος όχι μόνο αποφάσισε να συνεχίσει στα βήματα των προκατόχων του, αλλά ανακοίνωσε και ένα από τα μεγαλύτερα έργα αστικής ανάπλασης στον κόσμο, αυτό της δημιουργίας της μεγαλύτερης ζώνης πρασίνου, ενός πάρκου έκτασης75 χιλιομέτρων, στις παρυφές της κοιλάδας Αμπούρα, γύρω από την πόλη.
Ο στόχος του φιλόδοξου προγράμματος είναι διπλός. Καταρχάς η εξασφάλιση νέων υποδομών εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας, αθλητισμού, μέσα από τη δημιουργία κοινοτικών κέντρων, αλλά συγχρόνως και ο περιορισμός της άκριτης επέκτασης της πόλης. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό που έχει γίνει, όχι μόνο θα απαγορευθεί η επέκταση της πόλης, αλλά θα μεταφερθούν και υπάρχοντες οικισμοί που έχουν δημιουργηθεί χωρίς σχέδιο. Μάλιστα, για τους επικριτές του δημάρχου ο «ξεριζωμός», όπως λένε, των κατοίκων είναι η αχίλλειος πτέρνα του προγράμματος. Το κόστος του σχεδίου είναι κολοσσιαίο αφού υπολογίζεται σε, περίπου, 283 δισεκατομμύρια δολάρια. Στο ποσό αυτό συμπεριλαμβάνεται, εκτός από τη δημιουργία του πάρκου, των ποδηλατοδρόμων, των υποδομών αναψυχής, άθλησης και εκπαίδευσης, και η ριζική αναδιάρθρωση και επέκταση των μέσων μαζικής μεταφοράς.
Το πρόγραμμα, για να υλοποιηθεί στο σύνολό του, θα χρειαστούν δεκαετίες αλλά και τη συνεργασία πολλών φορέων καθώς και των γύρω δήμων. Η δημοτική αρχή του Μεντεγίν, όμως, εκτιμά ότι με τη σταδιακή υλοποίηση του σχεδίου και με τα οφέλη που θα γίνονται ορατά δεν υπάρχει περίπτωση να μη φτάσει μέχρι το τέλος, όσα χρόνια κι αν περάσουν.
