Ο παράδεισος εκπέμπει SOS

Άσχημα τα νέα για τον παράδεισο της Χαβάης. Σύμφωνα με έρευνα που μόλις δημοσιεύτηκε, το 70% των ακτών της έχει υποστεί σοβαρή διάβρωση. Περισσότερα από 240 χιλιόμετρα ακτογραμμής, δηλαδή όλες σχεδόν οι παραλίες στα 3 από τα 8 νησιά του συμπλέγματος, το Καουάι, το Οάχου και το Μάουι, υποχωρούν κάθε χρόνο από 12 εκατοστά έως 2 μέτρα. «Το μέλλον των νησιών της Χαβάης είναι προδιαγεγραμμένο, όπως ήταν και εκείνο των άλλοτε ισχυρών νησιών, των προγόνων της σημερινής Χαβάης, που καταποντίστηκαν στα βάθη των ωκεανών» εξηγεί η Μάρσα ΜακΝατ, διευθύντρια της Σχολής Ωκεανογραφίας του κρατικού Ινστιτούτου Γεωλογικών Ερευνών που διενήργησε την έρευνα. Συνολικά τον τελευταίο αιώνα έχουν χαθεί ολοσχερώς 22 χιλιόμετρα ακτής, το 9% του συνόλου των ακτών που μελετήθηκαν, ενώ αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η κατάσταση θα επιδεινωθεί.

Από τα τρία νησιά, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλή όλο τον χρόνο, στη χειρότερη κατάσταση βρίσκεται το Μάουι, όπου οι επιστήμονες κατέγραψαν διάβρωση σε ποσοστό 85%. Στο Καουάι το ποσοστό ανέρχεται στο 71% και στις ακτές του Οάχου στο 60%. Παρότι όλες οι ακτές αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα, οι αλλαγές που έχουν υποστεί έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά: σε κάποιες η διάβρωση παρουσιάζεται ανά 30 μέτρα, ενώ σε άλλες παρεμβάλλονται βράχοι που τις κόβουν σε μικρούς κολπίσκους.

Ανθρώπινη παρέμβαση

Οι περισσότερες παραλίες της Χαβάης έχουν δημιουργηθεί από ένα μείγμα ιζήματος από τους υφάλους και την ηφαιστειογενή πέτρα των νησιών. Η μείωση του όγκου του ιζήματος καθώς και η παρέμβαση του ανθρώπου στις διεργασίες της φύσης αποτελούν τους βασικούς παράγοντες για την αλλαγή της φυσιογνωμίας των ακτών.

«Η ανεξέλεγκτη δόμηση των ακτών της Χαβάης εδώ και έναν αιώνα, χωρίς να υπάρχει η απαραίτητη γνώση σχετικά με τις φυσικές αλλαγές στις οποίες υπόκεινται, έχει οδηγήσει την οικοδομική δραστηριότητα πολύ κοντά στον ωκεανό», υποστηρίζει ο δρ Τσάρλς Φλέτσερ, καθηγητής Γεωλογίας και βασικός συντάκτης της έρευνας. «Μια καλύτερη κατανόηση των αλλαγών της ακτογραμμής ιστορικά και της αντιμετώπισης της διάβρωσης από τον άνθρωπο μπορεί να μας βοηθήσει να αποφύγουμε ανάλογους κινδύνους στο μέλλον».

Εκμετάλλευση

Η σταθερή άνοδος των τιμών των ακινήτων σε πολλές παράκτιες περιοχές της Χαβάης, καθώς και η συνεχιζόμενη ζήτηση για εκτάσεις διαθέσιμες για κατοικία ή εμπορική εκμετάλλευση οδήγησαν τους ιδιοκτήτες να θωρακίσουν την περιουσία τους με όποιον τρόπο θεωρούσαν σωστό: με θαλάσσια τοιχώματα, οχυρωματικά έργα, ακόμα και με σάκους άμμου. Τα τεχνητά μέτρα «προστασίας» που επινόησαν, όμως, είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα για την παραλία: Τα κύματα δεν μπορούσαν να φτάσουν στις αμμώδεις ακτές, με αποτέλεσμα να ενταθεί η διάβρωση και να επεκταθεί σε όλο το μήκος τους.
Στο νησί Οάχου, μάλιστα, λόγω της εκτενούς τοποθέτησης τέτοιων τεχνητών αναχωμάτων, η αμμώδης παραλία έχει περιοριστεί ή ακόμα και εξαφανιστεί, σε ποσοστό 25% από το 1949.

Αντίστοιχα προβλήματα έχουν προκαλέσει και οι προσπάθειες ενίσχυσης των ακτών με άμμο. Η πρακτική αυτή, επισημαίνουν οι συντάκτες της έρευνας, επηρεάζει τον χαρακτήρα των παραλιών, μειώνει τη διαθεσιμότητα του ιζήματος και αλλάζει τη θέση της ακτογραμμής. Σημαντικό ρόλο, τέλος, έχουν παίξει και οι αμμοληψίες. Παρόλο που δεν υπάρχουν επαρκή επίσημα στοιχεία για τη συγκεκριμένη πρακτική, οι κάτοικοι των νησιών καταγγέλλουν ότι σε πολλές παραλίες γίνονται αμμοληψίες για την παρασκευή οικοδομικών υλικών ή ακόμα και φυτοφαρμάκων.