Έτσι γίνεται πάντα μετά από μεγάλα γεγονότα στη ζωή μιας χώρας, το προηγούμενο πολιτικό σκηνικό καταρρέει και αναδύονται νέες πολιτικές δυνάμεις. Καταγράφονται νέοι συσχετισμοί δυνάμεων μεταξύ τους.
Γυρίζοντας εξήντα και πλέον χρόνια πίσω, στις 5 Μαρτίου 1950, ο Γ. Δελαστίκ σε άρθρο του στο Έθνος κάνει μία αναδρομή στις πρώτες εκλογές μετά τα κοσμογονικά γεγονότα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και τον Εμφύλιο, όπου παρατηρεί κανείς εντυπωσιακές αναλογίες. Άλλες είναι καθαρές συμπτώσεις, άλλες όμως αντανακλούν βαθύτερες διεργασίες και αποτελέσματα, που με άλλους πρωταγωνιστές και σε άλλο πλαίσιο μπορεί κανείς να πει ότι ισχύουν και σήμερα.
Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου σφραγίστηκες από την ανελέητη σύγκρουση των βενιζελικών και των αντιβενιζελικών δυνάμεων, που είχαν κύριους εκφραστές το κεντρώο κόμμα των Φιλελευθέρων και το δεξιό Λαϊκό Κόμμα αντιστοίχως.
Στις τελευταίες προπολεμικές εκλογές (που είχαν γίνει στις 26 Ιανουαρίου 1936) οι Φιλελεύθεροι είχαν πάρει 37% και το Λαϊκό Κόμμα 22%, ενώ συνολικά το βενιζελικό στρατόπεδο είχε πάρει 44%και το αντιβενιζελικό 48%. Συνολικά δηλαδή τα δύο κόμματα είχαν πάρει σχεδόν 60% και τα δύο στρατόπεδα 92%.
Στις εκλογές του 1950, όμως, όλα άλλαξαν. Οι Φιλελεύθεροι κατέρρευσαν στο 17% και το Λαϊκό Κόμμα στο 19%, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσοστό τους να πέσει στο 36% -κατά σύμπτωση πολύ κοντά στο 32% που πήραν στις εκλογές της 6ης Μαϊου το ΠΑΣΟΚ (13%) και η ΝΔ (19%)!
Χωρίς να υπονοούμε κατ’ ουδένα τρόπο ιδεολογικοπολιτικές ομοιότητες, όπως σήμερα με τον ΣΥΡΙΖΑ έτσι και τότε ξεπετάχτηκε απροσδόκητα μια πολιτική δύναμη που εξέφραζε τις ανάγκες της εποχής: η «κεντροαριστερή» για την εποχή εκείνη ΕΠΕΚ του Ν. Πλαστήρα, η οποία πρέσβευε τη συμφιλίωση νικητών και ηττημένων του Εμφυλίου, σε αντίθεση με τους Φιλελεύθερους, που παρέμειναν «εθνικόφρον» κόμμα.
Κατά διαβολική σύμπτωση και πάλι, ΕΠΕΚ και ΣΥΡΙΖΑ πήραν σχεδόν απολύτως τα ίδια ποσοστά: 16,44% η ΕΠΕΚ το 1950 και 16,7% ο ΣΥΡΙΖΑ το 2012!
Υπάρχει και άλλη σύμπτωση. Στις εκλογές του 1950 εμφανίστηκαν και διάφορα φιλοναζιστικά, ακροδεξιά στελέχη της μεταξικής δικτατορίας, τόσο εκτεθειμένα πολιτικά που δεν ήθελε να τα συμπεριλάβει στους συνδυασμούς του ούτε καν το δεξιό Λαϊκό Κόμμα, το οποίο παρέτασσε υποψηφίους πολλούς συνεργάτες των Γερμανών κατακτητών!
Με επικεφαλής τον διαβόητο Υπουργό Δημόσιας Τάξης Μανιαδάκη επί δικτατορικού καθεστώτος,τα κατάλοιπα του μεταξικού ολοκληρωτισμού συγκρότησαν ένα κόμμα με το όνομα ΠΑΠ (Πολιτική Ανεξάρτητος Παράταξις) και τα πήγαν περίφημα στις εκλογές! Πήραν 8,15% , ποσοστό συγκρίσιμο αλλά σαφώς υπέρτερο του 7% της Χρυσής Αυγής στις εκλογές του περασμένου μήνα.
Είχε και η δεξιά του 1950 τον «Καμμένο» της: ήταν ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος! Φορέας «ανανεωτικών» επιλογών για την τότε Δεξιά, κατέβηκε με δικό του κόμμα στις εκλογές αλλά πήρε μόλις το μισό ποσοστό από το 10,6% των Ανεξάρτητων Ελλήνων του Π. Καμμένου: μόλις 5,3%.
Οι συμπτώσεις, όμως, συνεχίζονται. Την τύχη της Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία με ποσοστό 2,55% παρέμεινε ως γνωστόν εκτός Βουλής και ως εκ τούτου αναγκάστηκε να διαλύσει το κόμμα της και να μετακομίσει στη ΝΔ, είχε το 1950 ο Σπύρος Μαρκεζίνης. Και το δικό του κόμμα πήρε τότε ακριβώς το ίδιο ποσοστό (2,5%) και ο ίδιος ο Σπ. Μαρκεζίνης παρέμεινε εκτός Βουλής, αν και το κόμμα του εξέλεξε έναν άλλο Βουλευτή.
Σε ό,τι αφορά τέλος της Αριστερά, με το ΚΚΕ στην παρανομία, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης γεμάτα με εξόριστους κομμουνιστές και την τρομοκρατία στο μάξιμουμ από πλευρά νικητών του Εμφυλίου,εκπροσωπήθηκε υποτυπωδώς και εν μέρει από τη Δημοκρατική Παράταξη, που πήρε το 9,7% των ψήφων, ποσοστό συγκρίσιμο με το 8,5% του ΚΚΕ τον περασμένο μήνα.
ΙΔΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
Μεταβατική και τότε η κυβέρνηση
Αν μελετήσει κανείς τις –απίθανης σύνθεσης και συνδυασμών κομμάτων- κυβερνήσεις που συγκροτήθηκαν το 1950 , θα αισθανθεί σίγουρα ευτυχής που δεν ξαναμπήκαμε στις ίδιες περιπέτειες μετά τις εκλογές του προηγούμενου μήνα!
Πραγματικός διασυρμός των πολιτικών αρχηγών που συγκροτούσαν ή διέλυαν κυβερνητικά σχήματα κατ’ εντολή του Αμερικανού πρεσβευτή στην Αθήνα! Κυβερνήσεις κατέρρεαν γιατί δεν έπαιρναν ψήφο εμπιστοσύνης, άλλες συμφωνούσαν αλλά δεν τις άφηνε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ ούτε καν να εμφανιστούν στη Βουλή, άλλες κρατούσαν 50 μέρες ή και λιγότερες!
Ένα απίστευτο πολιτικό τσίρκο που κράτησε ενάμιση χρόνο, μέχρι τις νέες εκλογές, που έλαβαν χώρα στις 9 Σεπτεμβρίου 1951.
