Παρότι το Ευρωπαϊκό δάνειο στην Ισπανία προορίζεται για να δοθεί στις τράπεζες, με το Ταμείο για την... Ομαλή Αναδιάρθρωση των Τραπεζών (FROB) σε ρόλο Κυβερνητικού αντιπροσώπου, ωστόσο η ανακοίνωση του Eurogroup αναφέρει ότι «η Ισπανική κυβέρνηση θα έχει όλην την ευθύνη της οικονομικής βοήθειας και θα υπογράψει το Μνημόνιο Συμφωνίας»...
Η τελική απόφαση για την οικονομική βοήθεια θα συνοδεύεται από πρόταση της τρόικα για τις απαραίτητες προϋποθέσεις πολιτικής που θα πρέπει να ακολουθήσει ο χρηματοπιστωτικός τομέας στη χώρα. Εκτός από αυτές τις «απαραίτητες προϋποθέσεις», που θα ξεκαθαριστούν μετά την επίσημη κατάθεση του Ισπανικού αιτήματος, το Eurogroup δηλώνει την πεποίθηση ότι η Ισπανία θα συνεχίσει να τηρεί τις δεσμεύσεις, που έχει από μόνη της αναλάβει, όπως οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και η ελάττωση του ελλείμματος – το οποίο έχει ήδη εκτροχιαστεί και συζητείται να δοθεί χρονική παράταση για την προσαρμογή του. Και τονίζει ότι η πρόοδος για την υλοποίηση αυτών των δεσμεύσεων «θα παρακολουθείται στενά και τακτικά και επίσης παράλληλα με την οικονομική βοήθεια».
Είναι φανερό ότι η Ισπανία προσπαθώντας να αξιοποιήσει μια σημαντική διαφορά επιτοκίων στο δανεισμό της(πάνω από 3%), μεταξύ των αγορών και των Ευρωπαϊκών μηχανισμών EFSF/ESM, προς το παρόν δείχνει να αποδέχεται τον άμεσο έλεγχο του τραπεζικού της συστήματος ανοίγοντας έτσι έναν λογαριασμό, που στην ουσία φορτώνεται ο Ισπανός φορολογούμενος, αλλά και μια πόρτα για την πιο στενή επιτήρηση των δημοσιονομικών και των πολιτικών της. Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι το τελικό συνολικό ποσό θα είναι επαυξημένο ώστε να εξασφαλίζεται ένα «πρόσθετο περιθώριο ασφαλείας».
Τόσο η πίεση της Γερμανίας για επίσπευση της προσφυγής της Ισπανίας στο μηχανισμό στήριξης, όσο και η κατ’ αρχήν Ισπανική αποδοχή της βοήθειας, δεν οφείλονται μόνο στην έκθεση του ΔΝΤ για την άμεση ανάγκη των τουλάχιστον 40 δις, αλλά πολύ περισσότερο στους φόβους για το δικό μας εκλογικό αποτέλεσμα την ερχόμενη Κυριακή. Είναι λογικό, οι φόβοι για την επικείμενη αποσταθεροποίηση της ευρωζώνης μετά από ένα – παρότι
αναμενόμενο – νέο αντιμνημονιακό αποτέλεσμα και ένα νέο γύρο ακυβερνησίας στην Ελλάδα να επηρεάζουν τις κινήσεις της τρόικα στην Ισπανία.
Το Bloomberg γράφει ότι «την περασμένη εβδομάδα, Ισπανοί αξιωματούχοι αντιμετώπισαν έντονη πίεση να ζητήσουν βοήθεια, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες σπεύδουν να πάρουν μέτρα για την περίπτωση, που οι εκλογές στην Ελλάδα αυξήσουν τις πιθανότητες να βγει η χώρα από το ευρώ». Και σύμφωνα με τους New York Times «Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η προσφορά τους στην Ισπανία θα υπερκάλυπτε τις άμεσες ανάγκες της, ώστε να θωρακιστεί η χώρα από κάθε αποσταθεροποιητική επίδραση από τις Ελληνικές εκλογές»
Μπορεί οι εκλογές στη χώρα μας να είναι το πρόσχημα, αλλά η πραγματικότητα δείχνει ότι με την Ισπανία το Ευρωπαϊκό ντόμινο μπαίνει στην τελική του φάση. Αν οι μετεκλογικές συνθήκες στη χώρα μας δεν επιτρέψουν μια βιώσιμη πορεία στην ευρωζώνη, τότε και η σημερινή κατάσταση ομηρίας της Ισπανίας απέναντι στη Γερμανία δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Ούτε βέβαια η Ιταλία θα έχει κανένα λόγο να περιοριστεί στον ρόλο του «Τελευταίου των Θυμάτων». Αλλά και από τα στρατόπεδα των Μνημονίων η Ιρλανδία, παρότι υπερψήφισε το Δημοσιονομικό Σύμφωνο,θέλει τώρα να διαπραγματευθεί ανάλογη συμφωνία διάσωσης με αυτήν της Ισπανίας, χωρίς ανταλλάγματα μεταρρυθμίσεων.
Όλα δείχνουν ότι η ευρωζώνη που οραματίζονται η Γερμανία της Μέρκελ και οι πολιτικές ηγεσίες του σκληρού πυρήνα του Ευρωπαϊκού Βορρά δεν είναι εφικτή. Δεν μπορεί να εφαρμοστεί και όπου επιχειρείται να εφαρμοστεί συσσωρεύονται περισσότερα δεινά. Αλλά και τα κερδοσκοπικά συμφέροντα, που συνοδεύουν και στηρίζουν αυτή τη Γερμανική χίμαιρα, μπροστά στην κοινωνική αναταραχή που προκαλούν στη δημοκρατική ήπειρο, αναπόφευκτα θα αποδυναμωθούν.
Ήδη το «γεύμα» των ισχυρών παικτών δείχνει να διακόπτεται, άλλοτε από πιθανά, άλλοτε από απρόοπτα γεγονότα. Κάποιος έγραψε σε ένα σχόλιο ότι τα χρήματα που κάποιοι φοβούνται ότι θα χαθούν αν η Ελλάδα βγει από το ευρώ χωρίς να πληρώσει τα χρέη της, μπορούν να αναπληρωθούν από αλλού, όπως τώρα με την Ισπανία. Και θέτει το ερώτημα: αλλά και αυτά που θα δοθούν στην Ισπανία πώς θα τα πάρουν πίσω; Όσο υπερβολικό και να ακούγεται, η αλήθεια είναι ότι στο εξής το απρόβλεπτο και το παράδοξο αντικαθιστούν τις χθεσινές αλαζονείες και βεβαιότητες. Σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα.
Και σε αυτό το μεταβατικό στάδιο, η Ευρώπη εξακολουθεί να αναλώνεται στο πειραματικό της εργαστήρι, που όμως ολοένα αποκτά και πιο σουρεαλιστική ατμόσφαιρα. Όπως αυτές τις ημέρες, που μπορούν εύκολα να φέρουν στο μυαλό το κλασικό έργο «Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας» του – κατά περίεργη σύμπτωση – Ισπανού σκηνοθέτη Λούις Μπονιουέλ. Το «γεύμα» που τελικά δεν πραγματοποιείται…
Δ. Τρικεριώτης
Η τελική απόφαση για την οικονομική βοήθεια θα συνοδεύεται από πρόταση της τρόικα για τις απαραίτητες προϋποθέσεις πολιτικής που θα πρέπει να ακολουθήσει ο χρηματοπιστωτικός τομέας στη χώρα. Εκτός από αυτές τις «απαραίτητες προϋποθέσεις», που θα ξεκαθαριστούν μετά την επίσημη κατάθεση του Ισπανικού αιτήματος, το Eurogroup δηλώνει την πεποίθηση ότι η Ισπανία θα συνεχίσει να τηρεί τις δεσμεύσεις, που έχει από μόνη της αναλάβει, όπως οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και η ελάττωση του ελλείμματος – το οποίο έχει ήδη εκτροχιαστεί και συζητείται να δοθεί χρονική παράταση για την προσαρμογή του. Και τονίζει ότι η πρόοδος για την υλοποίηση αυτών των δεσμεύσεων «θα παρακολουθείται στενά και τακτικά και επίσης παράλληλα με την οικονομική βοήθεια».
Είναι φανερό ότι η Ισπανία προσπαθώντας να αξιοποιήσει μια σημαντική διαφορά επιτοκίων στο δανεισμό της(πάνω από 3%), μεταξύ των αγορών και των Ευρωπαϊκών μηχανισμών EFSF/ESM, προς το παρόν δείχνει να αποδέχεται τον άμεσο έλεγχο του τραπεζικού της συστήματος ανοίγοντας έτσι έναν λογαριασμό, που στην ουσία φορτώνεται ο Ισπανός φορολογούμενος, αλλά και μια πόρτα για την πιο στενή επιτήρηση των δημοσιονομικών και των πολιτικών της. Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι το τελικό συνολικό ποσό θα είναι επαυξημένο ώστε να εξασφαλίζεται ένα «πρόσθετο περιθώριο ασφαλείας».
Τόσο η πίεση της Γερμανίας για επίσπευση της προσφυγής της Ισπανίας στο μηχανισμό στήριξης, όσο και η κατ’ αρχήν Ισπανική αποδοχή της βοήθειας, δεν οφείλονται μόνο στην έκθεση του ΔΝΤ για την άμεση ανάγκη των τουλάχιστον 40 δις, αλλά πολύ περισσότερο στους φόβους για το δικό μας εκλογικό αποτέλεσμα την ερχόμενη Κυριακή. Είναι λογικό, οι φόβοι για την επικείμενη αποσταθεροποίηση της ευρωζώνης μετά από ένα – παρότι
αναμενόμενο – νέο αντιμνημονιακό αποτέλεσμα και ένα νέο γύρο ακυβερνησίας στην Ελλάδα να επηρεάζουν τις κινήσεις της τρόικα στην Ισπανία.
Το Bloomberg γράφει ότι «την περασμένη εβδομάδα, Ισπανοί αξιωματούχοι αντιμετώπισαν έντονη πίεση να ζητήσουν βοήθεια, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες σπεύδουν να πάρουν μέτρα για την περίπτωση, που οι εκλογές στην Ελλάδα αυξήσουν τις πιθανότητες να βγει η χώρα από το ευρώ». Και σύμφωνα με τους New York Times «Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η προσφορά τους στην Ισπανία θα υπερκάλυπτε τις άμεσες ανάγκες της, ώστε να θωρακιστεί η χώρα από κάθε αποσταθεροποιητική επίδραση από τις Ελληνικές εκλογές»
Μπορεί οι εκλογές στη χώρα μας να είναι το πρόσχημα, αλλά η πραγματικότητα δείχνει ότι με την Ισπανία το Ευρωπαϊκό ντόμινο μπαίνει στην τελική του φάση. Αν οι μετεκλογικές συνθήκες στη χώρα μας δεν επιτρέψουν μια βιώσιμη πορεία στην ευρωζώνη, τότε και η σημερινή κατάσταση ομηρίας της Ισπανίας απέναντι στη Γερμανία δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Ούτε βέβαια η Ιταλία θα έχει κανένα λόγο να περιοριστεί στον ρόλο του «Τελευταίου των Θυμάτων». Αλλά και από τα στρατόπεδα των Μνημονίων η Ιρλανδία, παρότι υπερψήφισε το Δημοσιονομικό Σύμφωνο,θέλει τώρα να διαπραγματευθεί ανάλογη συμφωνία διάσωσης με αυτήν της Ισπανίας, χωρίς ανταλλάγματα μεταρρυθμίσεων.
Όλα δείχνουν ότι η ευρωζώνη που οραματίζονται η Γερμανία της Μέρκελ και οι πολιτικές ηγεσίες του σκληρού πυρήνα του Ευρωπαϊκού Βορρά δεν είναι εφικτή. Δεν μπορεί να εφαρμοστεί και όπου επιχειρείται να εφαρμοστεί συσσωρεύονται περισσότερα δεινά. Αλλά και τα κερδοσκοπικά συμφέροντα, που συνοδεύουν και στηρίζουν αυτή τη Γερμανική χίμαιρα, μπροστά στην κοινωνική αναταραχή που προκαλούν στη δημοκρατική ήπειρο, αναπόφευκτα θα αποδυναμωθούν.
Ήδη το «γεύμα» των ισχυρών παικτών δείχνει να διακόπτεται, άλλοτε από πιθανά, άλλοτε από απρόοπτα γεγονότα. Κάποιος έγραψε σε ένα σχόλιο ότι τα χρήματα που κάποιοι φοβούνται ότι θα χαθούν αν η Ελλάδα βγει από το ευρώ χωρίς να πληρώσει τα χρέη της, μπορούν να αναπληρωθούν από αλλού, όπως τώρα με την Ισπανία. Και θέτει το ερώτημα: αλλά και αυτά που θα δοθούν στην Ισπανία πώς θα τα πάρουν πίσω; Όσο υπερβολικό και να ακούγεται, η αλήθεια είναι ότι στο εξής το απρόβλεπτο και το παράδοξο αντικαθιστούν τις χθεσινές αλαζονείες και βεβαιότητες. Σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα.
Και σε αυτό το μεταβατικό στάδιο, η Ευρώπη εξακολουθεί να αναλώνεται στο πειραματικό της εργαστήρι, που όμως ολοένα αποκτά και πιο σουρεαλιστική ατμόσφαιρα. Όπως αυτές τις ημέρες, που μπορούν εύκολα να φέρουν στο μυαλό το κλασικό έργο «Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας» του – κατά περίεργη σύμπτωση – Ισπανού σκηνοθέτη Λούις Μπονιουέλ. Το «γεύμα» που τελικά δεν πραγματοποιείται…
Δ. Τρικεριώτης