Το υπουργείο Οικονομικών ζητεί να προχωρήσουν άμεσα οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί ακινήτων που ανήκουν σε οφειλέτες με ληξιπρόθεσμα χρέη άνω των 3.000 ευρώ. Παράλληλα θα πρέπει να προχωρήσουν και οι κατασχέσεις εις χείρας τρίτων και για τον λόγο αυτό οι εφορίες θα πρέπει να εντοπίσουν τα συγκεκριμένα εισοδήματα από τις συγκεντρωτικές καταστάσεις τιμολογίων πελατών- προμηθευτών.
Το πλήρες κείμενο της ΠΟΛ.1143/6.6.2012 έχει ως εξής:
ΘΕΜΑ: «Οδηγίες για την επιτάχυνση είσπραξης των δημοσίων εσόδων»
Με τα υπ' αριθμ. ΔΠΕΙΣΒ 1061915, 1061914, 1061913, 1061934 ΕΞ 2012/30.4.2012 έγγραφα του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών σάς κοινοποιήθηκε ο ετήσιος στόχος μείωσης των ληξιπροθέσμων, ήτοι το ελάχιστο ποσό των ληξιπρόθεσμων οφειλών που η Υπηρεσία σας έχει υποχρέωση να εισπράξει, βάσει και των προβλεπόμενων στον ν. 4046/2012 (ΦΕΚ 28/Α/14.2.2012). Τα αποτελέσματα του πρώτου τετραμήνου μείωσης των ληξιπροθέσμων της Υπηρεσίας σας έχουν ήδη κοινοποιηθεί, ενώ ανάλογη αναλυτική ενημέρωση λαμβάνετε ανά μήνα, προκειμένου να παρακολουθείτε την πορεία επίτευξης των στόχων αυτών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι:
α) οι ανωτέρω στόχοι επιμερίζονται σωρευτικά στη μείωση τόσο των ληξιπρόθεσμων οφειλών υπολοίπου 31.12.2011 –το οποίο ανέρχεται συνολικά στα 2 δισ. ευρώ, με καταμερισμό είσπραξης αυτών 1 δισ. ανά εξάμηνο– όσο και των οφειλών που καθίστανται ληξιπρόθεσμες εντός του έτους 2012 με ποσοστό είσπραξης αυτών 20% ανά εξάμηνο και δεδομένου ότι την 30.6.2012 εκπνέει η ανωτέρω πρώτη από τις προμνησθείσες καταληκτικές ημερομηνίες, προκειμένου για τη μέτρηση επίτευξης των στόχων αυτών ανά Δ.Ο.Υ.
β) αρμόδιος για την παροχή οδηγιών προς τους υπαλλήλους της Δ.Ο.Υ. αλλά και για τη λήψη μέτρων είσπραξης των βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. σας παρέχουμε τις ακόλουθες γενικές οδηγίες, που αναφέρονται τόσο στην πληροφόρηση και εξυπηρέτηση των οφειλετών όσο και στην κίνηση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης κατά εκείνων που δεν συμμορφώνονται στην άμεση εκπλήρωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών τους, για την αντικειμενική και χωρίς παρεκκλίσεις εφαρμογή αυτών καθώς και την επιτάχυνση διαδικασιών για την άμεση είσπραξη των δημοσίων εσόδων.
Ειδικότερα:
1. Ορθή αναδιανομή του υφιστάμενου προσωπικού στις Δ.Ο.Υ.
Ορθή αναδιανομή του υφιστάμενου προσωπικού και ενίσχυση του Γραφείου Είσπραξης Ληξιπροθέσμων Οφειλών με πρόσθετο προσωπικό, είτε μόνιμα είτε παροδικά με το σχηματισμό ομάδων εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη τα τυπικά προσόντα καθώς και τις ατομικές δεξιότητες των υπαλλήλων.
2. 'Αμεση υλοποίηση διασταυρώσεων
'Αμεση υλοποίηση από τις αρμόδιες για την είσπραξη Δ.Ο.Υ διασταυρώσεων που σας έχουν κοινοποιηθεί και αφορούν:
α) στοιχεία οφειλετών με εισοδήματα από ενοίκια, κατόχους πολυτελών αυτοκινήτων, απαιτήσεις από αμοιβές τρίτων,
β) στοιχεία οφειλετών με ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 3.000 ευρώ με ακίνητη περιουσία και απαιτήσεις πελατών από συγκεντρωτικές καταστάσεις τιμολογίων πελατών- προμηθευτών,
γ) την άμεση είσπραξη από τους αρμόδιους συμβολαιογράφους πλειστηριασμάτων, για τα οποία έχει καταταγεί το Δημόσιο κατόπιν αναγγελίας αυτού σε διενεργηθέντες πλειστηριασμούς με επίσπευση τρίτων (αναφορικά με την εκτελεστότητα του πίνακα κατάταξης δανειστών στην αναγκαστική και διοικητική εκτέλεση, σχετική η ΠΟΛ.1120/14.5.2012),
δ) τη διενέργεια αυτεπάγγελτων συμψηφισμών των βεβαίων και εκκαθαρισμένων χρηματικών ανταπαιτήσεων των οφειλετών κατά του Δημοσίου με τα υφιστάμενα βεβαιωμένα χρέη.
Στο πλαίσιο υλοποίησης των ανωτέρω υπενθυμίζεται ότι η λήψη των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης πρέπει να γίνεται χωρίς διακρίσεις. Τα κριτήρια για τη λήψη των μέτρων πρέπει να είναι απολύτως αντικειμενικά, ήτοι να σχετίζονται με το ύψος της οφειλής ή την παλαιότητα αυτής ή το είδος αυτής και ποτέ επιλεκτικά (να μη σχετίζονται με το πρόσωπο του οφειλέτη). Όσον αφορά την αποδοτικότητα των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης πρέπει τα μέτρα που θα λαμβάνονται να επιφέρουν κατά προτεραιότητα άμεση είσπραξη της οφειλής και όχι απλώς να λαμβάνονται μέτρα μόνο για τη διακοπή ή αναστολή της παραγραφής.
Επίσης πρέπει τα μέτρα αυτά να έχουν το μικρότερο δυνατό κόστος για τον οφειλέτη και κατ' επέκταση για το Δημόσιο.
Ακολουθούν ενδεικτικά παραδείγματα λήψης μέτρων σύμφωνα με τα παραπάνω:
α) Για μικρού ύψους οφειλές επιλέγεται η κατάσχεση στα χέρια τρίτων αντί της κατάσχεσης ακινήτων.
β) Επί πολλών ακινήτων, παραγγελία κατάσχεσης εκδίδεται σε βάρος ακινήτου ελεύθερου βαρών, του οποίου η αξία είναι μεν μεγαλύτερη της οφειλής, όχι όμως πολλαπλάσια αυτής, ενέργεια που εδράζεται στην αρχή της αναλογικότητας.
γ) Επειδή η κατάσχεση πρέπει να γίνεται με στόχο όχι μόνο τη διακοπή της παραγραφής αλλά κυρίως για να επιφέρει άμεση είσπραξη, το προς κατάσχεση ακίνητο πρέπει να επιλέγεται ώστε, σε περίπτωση που ο οφειλέτης εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται, να υπάρχει δυνατότητα άμεσης έκδοσης προγράμματος πλειστηριασμού (εντός των υποχρεωτικών προθεσμιών που ορίζονται από τις σχετικές διατάξεις, βλ. και ΠΟΛ.1050/30.4.2010).
δ) Επί κατάσχεσης ακινήτων τα οποία αποφέρουν εισόδημα από μισθώματα γίνεται ταυτόχρονα και κατάσχεση των μισθωμάτων στα χέρια του ενοικιαστή (στο σύνολό τους ή κατά ποσοστό αυτών), ώστε να υπάρχει άμεση είσπραξη της οφειλής.
ε) Επί οφειλετών επιτηδευματιών (φυσικών ή νομικών προσώπων) να επιλέγεται η κατάσχεση απαιτήσεών τους στα χέρια τρίτων, όπως κατάσχεση των απαιτήσεων στα χέρια πελατών της επιχείρησης, εφόσον αυτές αποδεικνύονται από τα βιβλία της επιχείρησης ή από άλλη αιτία (συμβάσεις, εκχωρήσεις κ.λπ.). Για τον εντοπισμό των απαιτήσεων αυτών θα πρέπει να διεξάγεται ενδελεχής έρευνα και να παρέχεται, όπου αυτό είναι απαραίτητο, η βοήθεια του φορολογικού ελέγχου για τον εντοπισμό τους.
Σε κάθε περίπτωση επισημαίνεται η αναγκαιότητα παρακολούθησης και άμεσης υλοποίησης των διασταυρώσεων, που η Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων θα συνεχίσει να κοινοποιεί στις αρμόδιες για την είσπραξη Δ.Ο.Υ. στο πλαίσιο συνδρομής αυτών για την επίτευξη των τεθέντων στόχων μείωσης των ληξιπροθέσμων, ενώ ενθαρρύνεται η συμμετοχή τους κατά το σχεδιασμό αυτών ανάλογα με την ιδιαιτερότητα του ληξιπροθέσμου υπολοίπου και τις επιμέρους ανάγκες αυτών.
3. Συνεργασία φορολογικών τμημάτων των Δ.Ο.Υ. με δικαστικό τμήμα
Συνεργασία τμημάτων Ελέγχου, Εισοδήματος, Κ.Β.Σ., Μητρώου και Κεφαλαίου για την υλοποίηση των διασταυρώσεων αλλά και τον εντοπισμό πρόσφατων στοιχείων στο πλαίσιο διοικητικής ανταλλαγής πληροφοριών και αξιοποίησης αποτελεσμάτων λοιπών διασταυρώσεων [ενδεικτικά αναφέρονται περιπτώσεις όπως η μεταφορά εμβασμάτων στο εξωτερικό, τόκοι καταθέσεων εξωτερικού, κατάθεση μισθωτηρίων και δηλώσεων εισοδήματος φπ & νπ, εκχωρήσεις, έλεγχος των βιβλίων των επιτηδευματιών, εντοπισμός (στοιχείων) συνυπόχρεων προσώπων, συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών-προμηθευτών, δηλώσεις υποβολής φόρου μεταβίβασης ακινήτων και φόρου κληρονομιάς κ.λπ.].
Ειδικά ως προς τη συνδρομή του τομέα του φορολογικού ελέγχου της Υπηρεσίας σας για λόγους βελτιστοποίησης των αποτελεσμάτων της είσπραξης των εσόδων τονίζεται η ενεργοποίηση της προβλεπόμενης, κατά τις διατάξεις του Π.Δ. 2/1999, ειδικής διαδικασίας ελέγχου στο πλαίσιο διενέργειας προσωρινού ή τακτικού ελέγχου (απόσπασμα της οποίας αναφέρεται και στην ΠΟΛ.1111/2.9.2009) με ιδιαίτερη έμφαση στον εντοπισμό τυχόν πρόσφατων απαιτήσεων του οφειλέτη ελεγχόμενου προς τρίτα πρόσωπα ή προς το Δημόσιο ή προς επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή πρόσωπα στα οποία έχει χορηγήσει δάνεια.
Ιδιαιτέρως επισημαίνεται η αναγκαιότητα εξέτασης περιπτώσεων αποφάσεων δέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών κατά το άρθρο 14 του ν. 2523/1997, το άρθρο 30 του ν. 3296/2004 καθώς και της Αρχής για το Ξέπλυμα Βρώμικου Χρήματος προκειμένου να επιβάλλεται άμεσα κατάσχεση στον ίδιο δεσμευθέντα από Δ.Ο.Υ. ή ΣΔΟΕ ή άλλη Αρχή τραπεζικό λογαριασμό, πριν την άρση της δέσμευσης και στη συνέχεια να ζητείται από το αρμόδιο κατά περίπτωση όργανο η έγκριση της άρσης της δέσμευσης μέχρι του ύψους του ποσού της κατάσχεσης, εφόσον συντρέχει περίπτωση, προκειμένου να εισπράττεται το εν λόγω ποσό για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
4. Εντοπισμός συνυπόχρεων προσώπων. Ευθύνη αποκτώντος περιουσία ή επιχείρηση. Καταδολιευτική μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων.
Ενδελεχής έρευνα (με τη συνδρομή και των αρμόδιων κατά περίπτωση φορολογικών τμημάτων, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο) για τον εντοπισμό των συνυπόχρεων προσώπων, τα οποία ευθύνονται με την περιουσία τους (έχουν αστική ευθύνη έναντι του Δημοσίου), μαζί με τον πρωτοφειλέτη, για την πληρωμή της οφειλής. Σημαντική περιπτωσιολογία των συνυπόχρεων κατά φορολογία προσώπων ενδεικτικά παρατίθεται στην ΠΟΛ.1103/12.10.2004.
– Στα ανωτέρω προστίθεται και η περίπτωση της ευθύνης του αποκτώντος περιουσία ή επιχείρηση κατά τις διατάξεις του άρθρου 479 του Αστικού Κώδικα, σύμφωνα με την οποία «αν με σύμβαση μεταβιβάστηκε περιουσία ή επιχείρηση, αυτός που αποκτά ευθύνεται απέναντι στον δανειστή έως την αξία των μεταβιβαζόμενων στοιχείων για τα χρέη που ανήκουν στην περιουσία ή στην επιχείρηση. Η ευθύνη αυτού που μεταβιβάζει εξακολουθεί να υπάρχει. Αντίθετη συμφωνία μεταξύ των συμβαλλομένων που βλάπτει τους δανειστές είναι άκυρη απέναντί τους». Η συνδρομή των προϋποθέσεων του άρθρου αυτού θα διαπιστώνεται με ειδική έκθεση ελέγχου.
Σημειώνεται ότι τα φυσικά πρόσωπα που έχουν αστική ευθύνη έναντι του Δημοσίου, ως συνυπόχρεα με τον πρωτοφειλέτη, έχουν και την ποινική ευθύνη του άρθρου 25 νόμου 1882/1990, όπως αυτό ισχύει σήμερα, λόγω μη καταβολής των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Όμως ποινική ευθύνη, σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, λόγω μη καταβολής των ληξιπρόθεσμων οφειλών μπορεί να έχουν και άλλα πρόσωπα και μάλιστα για μεγαλύτερο εύρος οφειλών.
– Ιδιαιτέρως επισημαίνεται ότι όταν διαπιστώνεται ότι ο οφειλέτης έχει μεταβιβάσει περιουσιακά στοιχεία (πώληση, δωρεά, γονική παροχή) και ως εκ τούτου έχει περιέλθει σε τέτοια οικονομική κατάσταση, ώστε η περιουσία που του απομένει να μην επαρκεί για την ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου, θα πρέπει να εξετάζεται άμεσα η εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 939 και επόμενα του Αστικού Κώδικα, ήτοι η έγερση της αγωγής διάρρηξης των μεταβιβάσεων αυτών μέσω Ν.Σ.Κ., δεδομένου ότι, κατά το άρθρο 946 ΑΚ, το δικαίωμα προς άσκηση αυτής παραγράφεται μετά πέντε έτη από τη μεταβίβαση (για μεταβίβαση ακινήτου το ανωτέρω δικαίωμα παραγράφεται μετά πέντε έτη από τη μεταγραφή του σχετικού συμβολαίου).
5. Αίτηση για ποινική δίωξη λόγω μη καταβολής των ληξιπροθέσμων
Υποχρεωτική εκ του νόμου για όλους τους οφειλέτες άνω των 5.000 ευρώ είναι η υποβολή αίτησης στον αρμόδιο εισαγγελέα για την άσκηση ποινικής δίωξης λόγω μη καταβολής των ληξιπρόθεσμων οφειλών μέσα στο διάστημα που ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 25 του ν.1882/1990, όπως αυτό ισχύει σήμερα (ΠΟΛ.1151/13.7.2011).
6. Χρέη που τελούν σε αναστολή λόγω δικαστικής αμφισβήτησης
Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 67 του ν. 3842/2010 (ΦΕΚ 58/Α/23.4.2010), όπως αυτές τροποποίησαν το άρθρο 6 του ΚΕΔΕ, θεσπίστηκε για όλες τις περιπτώσεις που τα βεβαιωμένα χρέη τελούν σε αναστολές (είτε του νόμιμου τίτλου είτε της ταμειακής βεβαίωσης είτε των πράξεων της διοικητικής εκτέλεσης) που χορηγούνται στο πλαίσιο δικαστικής αμφισβήτησης:
α) η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 83 του ΚΕΔΕ (ήτοι ο συμψηφισμός αυτών με απαιτήσεις κατά του Δημοσίου)
β) η δυνατότητα, κατά τη διάρκεια των ανωτέρω αναστολών, εφαρμογής των διατάξεων του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 8 του ΚΕΔΕ, (ήτοι η εγγραφή υποθήκης σε βάρος ακινήτων οφειλετών του Δημοσίου), τηρουμένης της διαδικασίας που περιγράφεται στο άρθρο αυτό (σχετική ΠΟΛ.1055/12.5.2010).
7. Βεβαίωση οφειλής σε τρίτους κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 32 ΚΕΔΕ
Ενεργοποίηση της δυνατότητας βεβαίωσης - είσπραξης της οφειλής σε βάρος του τρίτου επί κατασχέσεως στα χέρια αυτού, ως πρόσθετης ενοχής του τρίτου υπέρ του κατασχόντος (ΠΟΛ.1138/7.12.2006) λαμβάνοντας υπόψη και τα οριζόμενα στο άρθρο 30Α του ΚΕΔΕ περί της τήρησης ειδικής διαδικασίας για τις κατασχέσεις στα χέρια των πιστωτικών ιδρυμάτων (ΠΟΛ.1055/12.5.2010).
8. Αμοιβαία συνδρομή στην είσπραξη απαιτήσεων μεταξύ κρατών μελών της Ε.Ε. ή τρίτων κρατών
Ενεργοποίηση της αμοιβαίας συνδρομής στην είσπραξη απαιτήσεων μεταξύ κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (μετά και την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2010/24/ΕΕ στο ελληνικό δίκαιο ως άρθρα 295 και επόμενα του ν. 4072/2012) καθώς και τρίτων κρατών στο πλαίσιο σύναψης διμερών συμβάσεων (π.χ. Ελλάδας - Νορβηγίας). Κατόπιν των ανωτέρω, και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις κατά περίπτωση, η Ελλάδα ως αιτούσα αρχή δικαιούται να ζητήσει από άλλο κράτος (μέλος) ενέργειες όπως αίτηση πληροφοριών, αίτηση κοινοποίησης, αίτηση είσπραξης ή λήψης εξασφαλιστικών μέτρων για υπόχρεους που είναι εγκαταστημένοι ή διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία σε αυτό, για οφειλές υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.
Σχετικές νεότερες οδηγίες ως προς τα ανωτέρω, πρόκειται να παρασχεθούν από τη Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων (Γραφείο Αμοιβαίας Συνδρομής, Τμήμα Α').
Η αξιοποίηση της ανωτέρω δυνατότητας προκρίνεται στις περιπτώσεις όπου, στο πλαίσιο είτε του ελέγχου είτε της επεξεργασίας δηλωθέντων στοιχείων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, διαπιστώνεται η ύπαρξη εισοδημάτων ή λοιπών περιουσιακών στοιχείων προς διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου κατά τα ανωτέρω.
9. Νέοι εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας με τους οφειλέτες
Αξιοποίηση νέων εναλλακτικών τρόπων επικοινωνίας με τους οφειλέτες και υιοθέτηση προσωποποιημένων πρακτικών (π.χ. αποστολή φιλικών εξατομικευμένων ειδοποιήσεων προς τακτοποίηση της οφειλής, χρήση e-mail, τηλεφωνική επικοινωνία κ.λπ.).
10.Τηλεφωνική ενημέρωση οφειλετών που πρόκειται να χάσουν τη ρύθμιση
Παρακολούθηση διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής στο πλαίσιο της παρακολούθησης της συμμόρφωσης των οφειλετών, επικοινωνώντας τηλεφωνικά με τους οφειλέτες που πρόκειται να χάσουν τη ρύθμιση (αντίστοιχη ενημέρωση οι Δ.Ο.Υ. ήδη λαμβάνουν με αντίστοιχο πληροφοριακό υλικό της Διεύθυνσης Πολιτικής Εισπράξεων)
11. 'Αμεση λήψη μέτρων για ειδικές κατηγορίες οφειλετών
'Αμεση λήψη μέτρων ιδιαίτερα σε περιπτώσεις οφειλετών χαρακτηρισθέντων ως ιδιαιτέρου ρίσκου είτε λόγω του ιδιαίτερου ύψους της οφειλής είτε λόγω της αδικαιολογήτως επιδειχθείσας απροθυμίας τους να συμμορφωθούν αντίστοιχα, ως ιδιαίτερου ρίσκου οφειλέτες τόσο γι' αυτούς που εντοπίζονται από τη Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων όσο και γι' αυτούς που διαπιστώνονται από την Υπηρεσία σας.
Επισημαίνεται η δυνατότητα λήψης μέτρων σε βάρος οφειλετών και πριν το χρέος καταστεί ληξιπρόθεσμο κατά τη διαδικασία του άρθρου 8 του ΚΕΔΕ.
12. 'Αμεση σύνδεση με όλα τα κεντρικά Πληροφοριακά Συστήματα
'Αμεση λήψη ηλεκτρονικού κωδικού πρόσβασης στο Κεντρικό ΕΤΑΚ του Προϊσταμένου ή Υποδιευθυντή Φορολογίας της Δ.Ο.Υ. από το Α'Α Τμήμα της ΓΓΠΣ (τηλ. 2104802202), προκειμένου να εξασφαλίζεται η εικόνα στο σύνολο της δηλωθείσας ακίνητης περιουσίας ανά την Ελλάδα.
Η υλοποίηση των ανωτέρω θα παρακολουθείται από τους αρμόδιους Οικονομικούς Επιθεωρητές και θα αξιολογείται η επιμέρους λειτουργία και αποδοτικότητα των Γραφείων Είσπραξης Ληξιπροθέσμων Οφειλών, κατά την επιθεώρηση της Δ.Ο.Υ.
Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στην παρακολούθηση των Δ.Ο.Υ. με μεγάλο εισπράξιμο υπόλοιπο ληξιπρόθεσμων οφειλών, για τις οποίες η παρακολούθηση της σωστής λειτουργίας των Γραφείων Είσπραξης Ληξιπροθέσμων Οφειλών θα γίνεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα τόσο από την οικονομική Επιθεώρηση όσο και από την Κ.Υ. και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να καταχωρούνται άμεσα στο σύστημα TAXIS τυχόν υφιστάμενες εκκρεμότητες.
express.gr
