Αντί της «προγραμματικής συμφωνίας», δόθηκε στη δημοσιότητα ένα γελοίο κείμενο οκτώ σύντομων παραγράφων, υπό τον βαρύγδουπο τίτλο «Διακήρυξη Κυβέρνησης Εθνικής Ευθύνης». Η «προγραμματική συμφωνία» θα δινόταν στη δημοσιότητα το Σάββατο. Δηλαδή, τρεις μέρες μετά την ορκωμοσία του πρωθυπουργού και δύο μέρες μετά την ορκωμοσία των υπουργών! Εφτιαξαν κυβέρνηση, αλλά υποτίθεται πως ακόμα δεν κατέληξαν στην «προγραμματική συμφωνία» που θα καθορίζει το έργο της, τις «κόκκινες γραμμές» όπως έλεγε με το γνωστό του ύφος ο Κουβέλης.
Στην πραγματικότητα έχουν καταλήξει. Το κείμενο παραδόθηκε στους αρχηγούς την Πέμπτη το μεσημέρι, ολοκληρωμένο, όπως επιβεβαίωσε και ο εκ των διαπραγματευτών Δ. Χατζησωκράτης (ΔΗΜΑΡ), σε τηλεοπτική εμφάνισή του το πρωί της Πέμπτης. Επιλέχτηκε, όμως, να μη δοθεί στη δημοσιότητα ταυτόχρονα με την ορκωμοσία της κυβέρνησης, για να μη φανεί το πραγματικό περιεχόμενο αυτής της συμφωνίας. Ενα περιεχόμενο καθαρά «μνημονιακό», που κάνει σκόνη όλα τα μεγάλα λόγια που ειπώθηκαν προεκλογικά. Αν η «προγραμματική συμφωνία» υλοποιούσε τις προεκλογικές υποσχέσεις, τότε θα την είχαν κάνει σημαία και θα την πήγαιναν «πακέτο» με το σχηματισμό της κυβέρνησης. Δε θα την έκρυβαν για να την ανακοινώσουν σε επικοινωνιακά νεκρό χρόνο. Αλλωστε, ο Χατζησωκράτης το μόνο που βρήκε να διαφημίσει είναι κάποια ρύθμιση για τους δανειολήπτες που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δόσεις. Ρύθμιση που ήδη υπάρχει, από την εποχή που η Κατσέλη ήταν στο υπουργείο Οικονομίας.
Η βασική κατεύθυνση αυτής της συμφωνίας περιγράφτηκε ήδη από τη σύντομη «Διακήρυξη Κυβέρνησης Εθνικής Ευθύνης» και ειδικά από τη δεύτερη παράγραφό της: «Στόχος της (κυβέρνησης) είναι να αντιμετωπίσει την κρίση, να ανοίξει το δρόμο της Ανάπτυξης και να αναθεωρήσει όρους της Δανειακής Σύμβασης (Μνημονίου), χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας ούτε την παραμονή της στο ευρώ. Και, ασφαλώς, χωρίς να αμφισβητήσει τους αυτονόητους στόχους μηδενισμού του δημοσιονομικού ελλείμματος, ελέγχου του χρέους και εφαρμογής των διαρθρωτικών αλλαγών που έχει ανάγκη η χώρα».
Πρόκειται για όρκο πίστης στην πολιτική του Μνημόνιου. Δεν αναφέρουν τον όρο αναδιαπραγμάτευση, αλλά επέλεξαν την αναθεώρηση, καθαρά για συμβολικούς λόγους, γιατί επί της ουσίας κάνει το ίδιο. Ομως, η αναδιαπραγμάτευση φόρτισε την προεκλογική περίοδο και θέλουν να την αποφύγουν ως όρο. Κατά τα άλλα, η δέσμευσή τους στο στόχο του μηδενισμού του δημοσιονομικού ελλείμματος τα λέει όλα, αφού αυτός είναι και ο στόχος του Μνημόνιου. Ξέρουν, άραγε, καμιά μαγική συνταγή για να πετύχουν αυτό το στόχο, χωρίς σκληρά αντιλαϊκά και αντεργατικά μέτρα;
Θα προσπαθήσουν, βέβαια, να διαπραγματευθούν ξανά με την τρόικα, επισείοντας τον κίνδυνο μιας κοινωνικής έκρηξης. Κυρίως να πετύχουν διετή παράταση. Ηδη, κάποιοι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές ηγέτες έχουν εμφανιστεί θετικοί σ’ αυτό. Μιλώντας σε αυστριακό ραδιόφωνο, ο Γιούνκερ αναφέρθηκε σε συνομιλία του με τον Σαμαρά. «Του εξήγησα –είπε– πως, αναφορικά με το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων για την Ελλάδα, δεν θα υπάρξει ουσιαστική τροποποίηση. Πριν από τρεις ή τέσσερις εβδομάδες είχα δηλώσει πως θα μπορούσαμε να συζητήσουμε μια ενδεχόμενη χρονική παράταση. Η ύφεση είναι πιο σημαντική στην Ελλάδα απ' ό,τι σε άλλες χώρες και θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μια χρονική επιμήκυνση του προγράμματος». Ο Σόιμπλε δήλωσε: «Δεν έχουμε πιέσει πολύ την Ελλάδα και ούτε πρόκειται να το κάνουμε». Ανάλογες δηλώσεις έκανε και η Λαγκάρντ, ενώ στο θέμα παρενέβη και η υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Λαέλ Μπρέιναρντ, σε δηλώσεις της από τη Σύνοδο του G20: «Περιμένουμε –είπε– οι ευρωπαίοι εταίροι και το ΔΝΤ να αναγνωρίσουν πως το ελληνικό μνημόνιο έχει βρεθεί εκτός προγράμματος εδώ και κάποια περίοδο, εν μέρει εξαιτίας της παρατεταμένης πολιτικής διαδικασίας και της απουσίας κυβέρνησης». Και απνευστί συμπλήρωσε: «Οι βασικές μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να εφαρμοστούν σε κάθε περίπτωση, αλλά υπάρχει η παράμετρος του χρόνου όπως και η παράμετρος του ότι η ανάπτυξη ήταν πιο αδύναμη απ' ό,τι αναμενόταν». Σ’ αυτό ακριβώς δεσμεύεται και η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου-Κουβέλη.
Και τι θα γίνει αν το πρόγραμμα πάρει ακόμη και διετή παράταση (μέχρι το 2016); Ούτε που θα φανεί καμιά χαλάρωση του εφιάλτη που βιώνουν οι εργαζόμενοι και οι νέοι. Η «κινεζοποίηση» θα συνεχιστεί. Πρέπει, δε, να σημειωθεί πως ήδη η «κινεζοποίηση» έχει φτάσει σε πολύ καλό για το κεφάλαιο επίπεδο. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, στην προγραμματική συμφωνία δεν υπάρχει δέσμευση για επαναφορά του βασικού μεροκάματου και του βασικού μισθού της ΕΓΣΣΕ στα επίπεδα που ήταν πριν περικοπούν κατά 22% (32% για τους νέους κάτω των 25). Σε ό,τι αφορά τη μετενέργεια, θα αυξηθεί η διάρκεια στους 6 μήνες, χωρίς όμως να καταστεί υποχρεωτική η καταβολή των επιδομάτων. Υιοθετείται, δηλαδή, η πρόταση που είχε υποβάλει ο ΣΕΒ κατά την προεκλογική περίοδο, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ πήγε να κάνει το γνωστό παιχνίδι με τον Ρουπακιώτη. Αυτό εξηγεί σε ένα βαθμό και την άρνηση του Ρουπακιώτη να παραμείνει στο υπουργείο Εργασίας. Ηξερε από το κόμμα του (ΔΗΜΑΡ), ότι δε θα μπορεί να θεσπίσει ούτε αυτό που με τη μορφή «πρωτοβουλίας» έλεγε πως επιθυμεί να κάνει ως υπηρεσιακός υπουργός. Για να είμαστε πλήρεις, πρέπει να θυμίσουμε ότι ίδια με του ΣΕΒ είναι και η θέση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως παρουσιάστηκε την 1η Ιούνη στη φιέστα της «Αθηναΐδας».
Τα υπάρχοντα χαράτσια ήδη τρέχουν και κανένα απ’ αυτά δεν πρόκειται να καταργηθεί. Λόγος γίνεται μόνο για τα νέα χαράτσια, ώστε να μοιραστούν σε τέσσερα αντί για δύο χρόνια. Τι ύψους είν’ αυτά; Ολοι επαναλαμβάνουν ένα νούμερο 11,6 δισ. ευρώ, που το είπε κάποια στιγμή ο Βενιζέλος, όμως δεν υπάρχει σε κανένα επίσημο κείμενο. Το Μεσοπρόθεσμο που ψηφίστηκε τον Ιούλη του 2011 μιλούσε για μέτρα ύψους 10,5 δισ., τα οποία και περιέγραφε. Η Απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ το Νοέμβρη του 2011 μιλούσε για μέτρα ύψους 3% του ΑΕΠ για κάθε χρόνο (2013-2014), που σημαίνει μέτρα ύψους πάνω από 12 δισ. ευρώ. Στην Απόφαση του Συμβουλίου του Μάρτη του 2012 δεν γίνεται αναφορά σε μέτρα ίσα με το 3% κάθε χρόνο, ενώ στην έκθεση της τρόικας τον ίδιο μήνα γίνεται λόγος για έλλειμμα διετίας, που πρέπει να καλυφθεί με πρόσθετα μέτρα, ίσο με το 5,5% του ΑΕΠ, δηλαδή πάνω από 11 δισ. ευρώ.
Τα νούμερα του Μνημόνιου είναι κινούμενη άμμος. Αλλάζουν κάθε λίγο και λιγάκι και άκρη δεν μπορείς να βρεις εκ των προτέρων. Πάρτε για παράδειγμα τις περικοπές στη φαρμακευτική δαπάνη. Στο Μεσοπρόθεσμο αναφερόταν ότι οι περικοπές στη φαρμακευτική δαπάνη για το 2012 θα ήταν 212,5 εκατ. Στο Μνημόνιο-2 την ανέβασαν στο 1,08 δισ. ευρώ! Δηλαδή, μέσα σε εννέα μήνες πενταπλασίασαν τα λεφτά που θα κόψουν μόνο από έναν τομέα, τα φάρμακα! Γι’ αυτό υπάρχει η κατάσταση απόλυτης διάλυσης του ΕΟΠΠΥ. Στόχος τους είναι να πληρώνουν τα φάρμακα από την τσέπη τους οι ασφαλισμένοι. Και βέβαια, μια που αναφερθήκαμε σ’ αυτό το παράδειγμα, η συγκυβέρνηση δεν πρόκειται ν’ αλλάξει τίποτα στην πολιτική φαρμάκου.
Σημασία, λοιπόν, αυτή τη στιγμή δεν έχει το ακριβές νούμερο των νέων μέτρων, που θ’ αλλάξει πολλές φορές, ανάλογα με τις «μαύρες τρύπες» που θα δημιουργούνται, ούτε το τυχόν άπλωμά τους σε τριετία ή τετραετία, αντί της διετίας, αλλά η κατεύθυνσή τους. Κι αυτή είναι δεδομένη και κατοχυρωμένη σε δυο μέχρι στιγμής Αποφάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ. Η προσπάθεια για νέες περικοπές «επικεντρώνεται στις συντάξεις και τις κοινωνικές παροχές (με τρόπο που εξασφαλίζει τη βασική κοινωνική προστασία), μείωση των δαπανών άμυνας χωρίς να θίγεται η αμυντική ικανότητα της χώρας και αναδιάρθρωση των κεντρικών διοικήσεων, προσαρμογές των ειδικών μισθολογίων, εξειδίκευση περαιτέρω εξορθολογισμού των φαρμακευτικών και χειρουργικών δαπανών των νοσοκομείων καθώς και των χρηματικών παροχών κοινωνικού χαρακτήρα».
Εχετε, λοιπόν, καμιά αμφιβολία για το πού θα προσανατολιστούν τα νέα μέτρα, τα οποία θ’ αρχίσουν να παίρνονται από το Σεπτέμβρη, αφού πρώτα γίνει το νέο παζάρι με το Eurogroup και την τρόικα; Κι όμως, ενώ η κατεύθυνση των νέων μέτρων ήταν γνωστή, καμία ιδιαίτερη προεκλογική συζήτηση δεν έγινε. Ούτε από τον ΣΥΡΙΖΑ με τα παχιά αντιμνημονιακά λόγια.
Και βέβαια, θα πρέπει να θυμίσουμε και το ότι το κρατικό χρέος πολύ σύντομα θα φανεί ότι εξακολουθεί να είναι μη βιώσιμο. Περίπου 110 δισ. είναι οι τόκοι μέχρι το 2020 και άλλα περίπου 100 δισ. τα χρεολύσια. Για την αποπληρωμή διαθέτουν μόλις 36,5 δισ. από τη νέα δανειακή σύμβαση. Από πού θα εξασφαλιστούν τα υπόλοιπα 173,5 δισ.; Να γιατί το μόνο βέβαιο είναι ότι η επίθεση στον ελληνικό λαό δε θα σταματήσει.
