Οκτώ μήνες έχουν περάσει από την έναρξη ισχύος του νόμου για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων και ακόμη παραμένουν εκκρεμότητες οι οποίες δεν επιτρέπουν την περαίωση της διαδικασίας. Οι αποφάσεις οι οποίες θα καθορίζουν τα σχετικά με το δελτίο ελέγχου δομικής τρωτότητας των κτιρίων και το διάγραμμα κάλυψης δεν έχουν εκδοθεί.
Την ίδια στιγμή, η έναρξη της β' φάσης της διαδικασίας για την ηλεκτρονική υποβολή των δικαιολογητικών και μελετών, που βάσει της ρύθμισης είναι απαραίτητα για την ολοκλήρωση της τακτοποίησης, παραμένει ζητούμενο καθώς δεν έχει εκδοθεί η σχετική εγκύκλιος. Ετσι όσοι πολίτες έχουν υπαχθεί στον νόμο – ακόμη και εκείνοι που έχουν καταβάλει το σύνολο του ειδικού προστίμου – αλλά και οι μηχανικοί, παραμένουν όμηροι εξαιτίας των λαθών και των κενών που άφησε πίσω της η απελθούσα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).
Την ίδια στιγμή, το ΥΠΕΚΑ μόλις πρόσφατα εξέδωσε εγκύκλιο με τροποποιήσεις και προσθήκες επιτρέποντας την αλλαγή χρήσης των αυθαίρετων χώρων αλλά και την επιστροφή των χρημάτων τα οποία λανθασμένα καταβλήθηκαν για τακτοποίηση αυθαιρέτων κτισμάτων ή ημιυπαίθριων χώρων.
Σύμφωνα με το “Βήμα της Κυριακής” εγκλωβισμένοι παραμένουν χιλιάδες πολίτες καθώς η δεύτερη φάση της διαδικασίας τακτοποίησης αυθαίρετων κτισμάτων παραμένει στα... χαρτιά. Το μόνο που φαίνεται να κινείται είναι το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), το οποίο αποφάσισε, έστω και μονομερώς, να προχωρήσει εντός των ημερών - ίσως και αυτή την εβδομάδα - σε δοκιμαστική λειτουργία της δεύτερης φάσης. Βέβαια, όπως λέει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Χρήστος Σπίρτζης, «το σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει κανονικά καθώς εδώ και οκτώ μήνες εκκρεμούν οι αποφάσεις για το δελτίο δομικής τρωτότητας και το διάγραμμα κάλυψης».
Επίσης, προσθέτει: «Δεν έχει ακόμη εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα για την ταυτότητα των κτιρίων που θα σήμαινε και ελέγχους σε όλα τα κτίρια. Για αυτούς τους λόγους έχει μειωθεί δραματικά ο ρυθμός των δηλώσεων».
Ακόμη και οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων κτισμάτων οι οποίοι κατέβαλαν το πρόστιμο εφάπαξ εξακολουθούν να είναι εκτεθειμένοι, καθώς, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας κ. Νίκος Ζυγούρης, οι μηχανικοί τους αδυνατούν να προχωρήσουν σε ολοκληρωμένη υπαγωγή του ακινήτου με την κατάθεση των απαιτούμενων από τον νόμο δικαιολογητικών. «Για να γίνει αυτό θα πρέπει να υποβάλουν ηλεκτρονικά τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις μελέτες σε ένα σύστημα το οποίο δεν έχει ακόμη τεθεί σε λειτουργία. Επιπλέον, η προηγούμενη διοίκηση του υπουργείου δεν φρόντισε να λύσει το θέμα του δελτίου δομικής τρωτότητας ή της μελέτης που προβλέπεται στον νόμο» τονίζει ο πρόεδρος των μηχανικών...
Δεν είναι τυχαίο ότι οι πολίτες εμφανίζονται διστακτικοί και δεν προχωρούν σε τακτοποίηση είτε λόγω της οικονομικής κρίσης και της ρευστής πολιτικής κατάστασης είτε εξαιτίας των «θολών» σημείων της ρύθμισης. Η ανασφάλειά τους μάλιστα μεγεθύνεται καθώς αναμένεται η τελική απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση όσων στηρίζουν την απόδειξη του χρόνου κατασκευής των αυθαιρέτων μόνο σε ιδιωτικά έγγραφα και υπεύθυνες δηλώσεις. Η προσωρινή απόφαση δίνει τη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση μόνο αν ο χρόνος κατασκευής αποδεικνύεται με δημόσια έγγραφα ή αεροφωτογραφίες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο δίμηνο οι αιτήσεις που κατατίθενται καθημερινά στο ΤΕΕ είναι περίπου 800 - 1.000 την ημέρα όταν το τρίμηνο Νοεμβρίου 2011 - Φεβρουαρίου 2012 υποβάλλονταν περίπου 3.000 φάκελοι καθημερινώς. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΤΕΕ το σύνολο των αιτήσεων (από 1ης Οκτωβρίου 2011 ως 30 Μαΐου 2012) φτάνει τις 348.222. Τα συνολικά αναμενόμενα έσοδα από τα τακτοποιημένα αυθαίρετα ξεπερνούν τα δύο δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, από αυτά ως σήμερα έχουν εισπραχθεί τα 504.310.135 ευρώ. Τα υπόλοιπα αναμένεται να... ενισχύσουν τη «μαύρη τρύπα» των κρατικών ταμείων σε βάθος τριετίας. Αξίζει να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με το ΤΕΕ, από τα αυθαίρετα που έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση μόλις το 6% έχουν βρεθεί υπερήμερα στις πληρωμές πέραν του ενός μηνός.
Από το σύνολο των δηλωμένων χώρων κύρια και μοναδική κατοικία αποτελεί μόνο το 25% των χώρων που έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση, 62% αφορά άλλη κατοικία, 10% κτίρια υπηρεσιών και 3% τουριστικές εγκαταστάσεις και αναψυχής. Το 67% των κτιρίων βρίσκεται εντός σχεδίου και το υπόλοιπο εκτός σχεδίου. Επίσης το 75% έχει οικοδομική άδεια. Η τελική προθεσμία υποβολής φακέλων λήγει στις 30 Ιουνίου. Για την κατάθεση των δικαιολογητικών και μελετών της β' φάσης η καταληκτική ημερομηνία έχει παραταθεί ως τις 30 Σεπτεμβρίου 2012.
Τι πρέπει να κάνετε
Επιστροφή χρημάτων τα οποία λανθασμένα κατεβλήθησαν από πολίτες για τακτοποίηση ημιυπαιθρίων και αυθαιρέτων προβλέπει, μεταξύ άλλων, νέα εγκύκλιος (28/5/2012 εγκ. 7) του ΥΠΕΚΑ. Για τον πολίτη που κατέβαλε, από λάθος, ποσό μεγαλύτερο από αυτό που όφειλε κατά την τακτοποίηση ημιυπαιθρίων η διαδικασία για επιστροφή του επιπλέον ποσού είναι η ακόλουθη:
* Συγκέντρωση των απαραίτητων εγγράφων (αποδεικτικά καταβολής χρημάτων και φύλλο υπολογισμού προστίμου).
* Υποβολή αιτήματος επιστροφής χρημάτων (για επιστροφή όλου του ποσού ή μέρους του ποσού) σε οποιοδήποτε τραπεζικό κατάστημα της τράπεζας από την οποία έκανε μία ή περισσότερες πληρωμές. Σε περίπτωση που ο υπάλληλος δεν γνωρίζει τη διαδικασία, του ζητείται να επικοινωνήσει με τη Διεύθυνση Οργάνωσης της Τράπεζάς του. Αν ο υπάλληλος συνεχίσει να αντιμετωπίζει δυσκολία μπορεί να τηλεφωνήσει στο Πράσινο Ταμείο (τηλ. 210 5241.903 και 210 5241.919).
* Το υπερβάλλον ποσό μετά τον απαραίτητο έλεγχο (από ΔΙΑΣ και ΥΠΕΚΑ) επιστρέφεται στον πολίτη με πίστωση στον λογαριασμό του, εντός περίπου πέντε εργάσιμων ημερών από την ημέρα υποβολής του σχετικού αιτήματος.
Σχετικά με τις επιστροφές ποσού από τακτοποίηση αυθαιρέτου:
* Η ολική επιστροφή χρημάτων γίνεται αυτόματα από το ΤΕΕ. Αν δηλαδή πραγματοποιηθεί πληρωμή η οποία δεν αντιστοιχεί σε οφειλή, επιστρέφεται αυτόματα στον οφειλέτη.
* Η μερική επιστροφή θα είναι δυνατή όταν ολοκληρωθεί η διαμόρφωση της αντίστοιχης διαδικασίας από το ΥΠΕΚΑ, με εκτιμώμενο χρόνο περί τους δύο μήνες. Η περίπτωση αφορά την επιστροφή υπερβάλλοντος ποσού προστίμου το οποίο έχει ήδη καταβληθεί από τον πολίτη, είτε λόγω λάθους είτε έπειτα από νεότερες νομοθετικές ρυθμίσεις που είχαν ως αποτέλεσμα υπολογισμό μικρότερου προστίμου. Η μερική επιστροφή θα γίνεται μόνο σε περιπτώσεις οριστικής (και όχι προσωρινής) δήλωσης και μόνο σε εφάπαξ καταβολή ποσού (όχι σε δόσεις).
Επιπλέον, με τις τροποποιήσεις και τις προσθήκες της νέας εγκυκλίου διευκρινίζεται ότι:
* Για την έκδοση οικοδομική άδειας θα πρέπει να έχει εξοφληθεί το ενιαίο ειδικό πρόστιμο το οποίο αντιστοιχεί στο αυθαίρετο τμήμα που έχει υπαχθεί στον νόμο.
* Επιτρέπεται η αλλαγή χρήσης σε χώρους που έχουν υπαχθεί στον νόμο για τα αυθαίρετα (ν. 4014/2011).
