Πριν από ένα εξάμηνο (συγκεκριμένα στις 12 Ιανουαρίου), όταν το «Π» έγραφε πως οι Ευρωπαίοι οδηγούν τη χώρα μας σε «ενεργειακό στραγγαλισμό», από ορισμένους κύκλους ακούστηκαν πικρόχολα σχόλια και απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί για τα όσα περιέγραφε το ρεπορτάζ. «Οι εταίροι μας δεν θα μας αφήσουν στην τύχη μας», είχε πει τότε γνωστό στέλεχος της ελληνικής αγοράς και το σχόλιο αυτό ήταν το πιο… φιλικό.
Κι όμως, λίγο πριν σημάνει η ώρα των αποφάσεων, όλοι μάς γύρισαν την πλάτη! Πρόκειται για την περίφημη υπόθεση της επιβολής εμπάργκο από την Ε.Ε. στις εισαγωγές ιρανικού αργού πετρελαίου. Η απόφαση είχε ληφθεί τον περασμένο Ιανουάριο, με έναρξη επιβολής των κυρώσεων την πρώτη ημέρα του Ιουλίου, ώστε να υπάρξει το κατάλληλο χρονικό διάστημα για να εκτελεστούν όσα συμβόλαια ήταν σε εκκρεμότητα και οι ευρωπαϊκές χώρες να προλάβουν να βρουν νέους προμηθευτές.
Ο χρόνος για το εμπάργκο έφτασε και οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης επέμειναν στην πλήρη εφαρμογή του, με πρόσχημα να ασκήσουν πιέσεις στην Τεχεράνη, ώστε να διακόψει το όποιο πυρηνικό πρόγραμμα έχει σε εξέλιξη…
Το θέμα, ωστόσο, είναι πως οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές των κυρώσεων δεν έχουν να χάσουν τίποτε: Οι Γερμανοί δεν εισάγουν πετρέλαιο από το Ιράν, οι Βρετανοί έχουν άλλους προμηθευτές, ενώ οι Γάλλοι θα ήθελαν πολύ να αποκτήσουν ηγεμονική θέση στην εκμετάλλευση του «μαύρου χρυσού» στην ευρύτερη περιοχή.
Την περίοδο που συζητήθηκε το θέμα στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. οι εκπρόσωποι της χώρας μας έθεσαν το θέμα της τροφοδοσίας, καθώς η Ελλάδα προμηθευόταν από το Ιράν σχεδόν το ένα τρίτο των ποσοτήτων που κατανάλωνε. Περίπου το ίδιο πρόβλημα είχαν κι άλλες χώρες, κυρίως του Νότου.
«Κόψτε τον λαιμό σας»
Τότε, οι «αλληλέγγυοι εταίροι» μας, υποσχέθηκαν ότι θα μας βοηθήσουν, είτε με την παροχή πιστώσεων είτε με εγγυήσεις, για την αναζήτηση άλλων προμηθευτών, καθώς από τότε τα πράγματα είχαν δυσκολέψει πολύ: Όλοι οι παραγωγοί πετρελαίου – εκτός από τους Ιρανούς – μας ζητούσαν να πληρώσουμε με μετρητά τα βαρέλια «μαύρου χρυσού» που αγοράζαμε ή εάν έδιναν πίστωση οι προκαταβολές ήταν μεγάλες και οι όροι ήταν τόσο σκληροί, που ανέβαζαν σε υπερβολικά ύψη το κόστος της αγοράς.
Έξι μήνες μετά, οι Ευρωπαίοι έφτασαν να μας… πνίξουν από την πολύ αλληλεγγύη τους. Όχι μόνο δεν τήρησαν τις υποσχέσεις τους για πιστώσεις ή εγγυήσεις, αλλά με την απάντησή τους στο αίτημα της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. ήταν περίπου σα να έλεγαν: «Κόψτε τον λαιμό μας, εμάς δεν μας νοιάζει»!
Με άλλα λόγια, από την πολλή αλληλεγγύη κοντεύουν να μας… βραχυκυκλώσουν! Το σίγουρο είναι, πάντως, ότι το ελληνικό ενεργειακό σύστημα είναι έτοιμο να βραχυκυκλώσει, καθώς ο ένας μετά τον άλλο οι καλύτεροι προμηθευτές μας (παλιότερα το Ιράκ επί Σαντάμ, μετά η κανταφική Λιβύη, στη συνέχεια η Αίγυπτος επί Μουμπάρακ και τώρα το Ιράν) έχουν υποστεί τις συνέπειες της εφαρμογής του δόγματος για τη «Νέα Μέση Ανατολή», που προωθούν οι Αμερικανοί και οι ισχυροί της Ευρώπης.
Με δεδομένο ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις βιώνουν τη χειρότερη περίοδο από τη μετεμφυλιακή εποχή ως προς τη ρευστότητα και τις δυνατότητες χρηματοδότησης των καθημερινών τους αναγκών, το πρόβλημα για τη χώρα μας είναι τεράστιο. Επιπλέον, το λεγόμενο country risk (κίνδυνος οικονομικής κατάρρευσης της χώρας) ανεβάζει σε υπερβολικά υψηλό επίπεδο τις απαιτήσεις άλλων προμηθευτών, όπως η Σαουδική Αραβία, οι άλλοι πετρελαιάδες του Κόλπου και η Ρωσία, για τον τρόπο εξόφλησης των ποσοτήτων που μας διαθέτουν.
Τεράστιο κόστος
Εν ολίγοις, ο ενεργειακός στραγγαλισμός (είτε το πιστεύουν είτε όχι όσοι δεν πίστεψαν το «Π» πριν από ένα εξάμηνο) είναι πολύ κοντά!
Βέβαια, το αρμόδιο υπουργείο και κύκλοι των ελληνικών διυλιστηρίων (κυρίως των ΕΛ.ΠΕ.) εμφανίζονται καθησυχαστικοί ως προς την κάλυψη των αναγκών, λέγοντας πως το εμπάργκο στο ιρανικό πετρέλαιο δεν θα επηρεάσει τον ομαλό εφοδιασμό της χώρας. Φυσικά, δεν υπάρχει αμφιβολία πως το κόστος εισαγωγών είναι πολύ μεγαλύτερο…
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το τελευταίο δίμηνο έχουν βρεθεί ποσότητες από άλλες χώρες για να αντικαταστήσουν όσες εισάγαμε από το Ιράν. Κυρίως η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία, αλλά και το Καζακστάν προσφέρθηκαν να μας τροφοδοτήσουν, ενώ παραμένουν ανοικτές οι γραμμές εισαγωγών από Λιβύη και Αίγυπτο, αν και στις δύο τελευταίες περιπτώσεις οι ποσότητες είναι μικρότερες απ’ ό,τι στο παρελθόν.
Κύκλοι του ενεργειακού συστήματος εκφράζουν την αισιοδοξία πως με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Σαμαρά θα απομακρυνθεί η αβεβαιότητα για τις εξελίξεις στο σύνολο της οικονομίας, με αποτέλεσμα και το κόστος εισαγωγής των πρώτων υλών να οδηγηθεί προς εξομάλυνση. Η άποψη αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί υπερβολικά αισιόδοξη, τη στιγμή κατά την οποία η οικονομική κρίση στην ευρωζώνη βαθαίνει και παίρνει πλέον άγρια χαρακτηριστικά, με αποτέλεσμα να γίνονται αναποτελεσματικές οποιεσδήποτε προσπάθειες για αντιμετώπιση των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας.
Τώρα που σχεδόν όλοι οι αξιωματούχοι στην Ε.Ε. σπαζοκεφαλιάζουν για να σώσουν το τραπεζικό σύστημα της τέταρτης ισχυρότερης οικονομίας στην ευρωζώνη, τους είναι αδιάφορο εάν η τελευταία σε δύναμη οικονομία αντιμετωπίζει πρόβλημα με τις εισαγωγές αργού πετρελαίου… Τόση αλληλεγγύη πού να τη χωρέσουμε;
