Η έκβαση της συνόδου κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, αλλά και οι εσωτερικές εξελίξεις στη Γερμανία, οδηγούν σε ένα ασφαλές συμπέρασμα, το οποίο όμως θα... χρειαστεί αρκετό διάστημα για να επιβεβαιωθεί πλήρως: η Μέρκελ δεν είναι ανίκητη!
Αμέσως μετά την ευρωπαϊκή σύνοδο, η Μέρκελ έσπευσε στο Βερολίνο όπου τα δύο σώματα του κοινοβουλίου επικύρωσαν τον «ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας» και το δημοσιονομικό σύμφωνο με πλειοψηφία δύο τρίτων. Όμως, όπως είπε ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών Σταϊνμάιερ, «στα αποφασιστικά ζητήματα η καγκελάριος δεν μπορεί να βασίζεται πλέον στις δικές της δυνάμεις»…
Πράγματι 16 βουλευτές από το κόμμα της και 10 από το σύμμαχο κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών αρνήθηκαν να δώσουν την ψήφο τους. Ιδιαίτερα από τον Μάιο, όταν το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα έχασε τις εκλογές στη Βόρεια Ρηνανία - Βεστφαλία, ο συνασπισμός της Μέρκελ βρίσκεται κάτω από τα συνεχή πυρά των Σοσιαλδημοκρατών, ενώ οι Ελεύθεροι Δημοκράτες παλεύουν να κρατηθούν στην επιφάνεια…
Η τελευταία σφυγμομέτρηση έδειξε ότι οι Σοσιαλδημοκράτες βρίσκονται στο 32%, έχουν κερδίσει δηλαδή εννέα μονάδες από τις εκλογές του 2009, και αν αυτό προστεθεί στο 13% των Πράσινων, τα δύο κόμματα βρίσκονται πολύ κοντά στο 47-48% που απαιτείται για την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Βέβαια οι Χριστιανοδημοκράτες, με το αδελφό βαυαρικό κόμμα των Χριστιανοκοινωνιστών, παραμένουν σταθερά στο 34-35%, αλλά οι Ελεύθεροι Δημοκράτες βρίσκονται στο 4%, κάτω από το 5% που είναι απαραίτητο για να μπουν στη Βουλή…
Εάν οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, όπως και το κόμμα της Αριστεράς, το οποίο έχει πάθει καθίζηση, δεν καταφέρουν να πετύχουν το 5%, τότε Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι μπορούν να εξασφαλίσουν πλειοψηφία ακόμη και με 42%. Οι εκτιμήσεις αυτές είναι βέβαια πρόωρες, αλλά τα προβλήματα της ευρωζώνης έχουν δημιουργήσει τεράστια ένταση στο εσωτερικό του κυβερνητικού συνασπισμού, υποχρεώνοντας τη Μέρκελ να στρέφεται στην αντιπολίτευση για την υπερψήφιση κρίσιμων νόμων.
Γι’ αυτό η καγκελάριος διεξήγαγε διαπραγματεύσεις με την αντιπολίτευση, για να εξασφαλίσει την υποστήριξή της, υποχωρώντας στο ζήτημα του φόρου για τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές και στο πακέτο για την ανάπτυξη, ύψους 120 δισ. ευρώ. Άλλωστε εκεί στηρίχθηκε και ο ουσιαστικός «εκβιασμός» των Μόντι και Ραχόι για να αποσπάσουν κεφάλαια για την άμεση ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τους, χωρίς ο δανεισμός να φορτωθεί στις κυβερνήσεις τους.
Έξυπνο παιχνίδι
Βέβαια υπάρχουν και εκείνοι που πιστεύουν ότι η Μέρκελ έπαιξε έξυπνο παιχνίδι, ανεβάζοντας τους τόνους πριν από τη σύνοδο και ύστερα υποχωρώντας, ενώ με αυτό τον τρόπο πέτυχε αρκετά από αυτά που ήθελε. Για παράδειγμα, η Γερμανίδα καγκελάριος είχε αφήσει να εννοηθεί αρκετές μέρες νωρίτερα ότι θα μπορούσε να αποδεχθεί την άμεση ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ο όρος που έβαλε ήταν η εγκαθίδρυση μιας κεντρικής αρχής εποπτείας για τις τράπεζες, που θα εξαρτάται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Και μόνο η απόφαση για τη δημιουργία της αρχής αυτής μπορεί να θεωρηθεί νίκη της Μέρκελ και της άποψής της για μια ενιαία Ευρώπη, με αυστηρούς κεντρικούς ελέγχους...
Επίσης πολλοί τονίζουν ότι η άμεση ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα γίνει όταν αυτό το εποπτικό όργανο θα υπάρχει και θα λειτουργεί. Αυτό δεν έλεγε, όμως, και η Μέρκελ; Ναι στη βοήθεια, αλλά μόνο όταν θα υπάρχουν οι κατάλληλοι έλεγχοι... Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για το σύμφωνο για την ανάπτυξη, που θεωρήθηκε πλήγμα στην πολιτική λιτότητας της Μέρκελ. Και εκεί ο αντίλογος αναδεικνύει το γεγονός ότι το μεγαλύτερο τμήμα αυτού του ποσού θα προέλθει από ήδη δεσμευμένα, αλλά αχρησιμοποίητα διαρθρωτικά κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Ένωσης… Μπορεί, δηλαδή, αυτό που φάνηκε ως ήττα της Μέρκελ να ήταν μία στρατηγική υψηλών τόνων μέχρι τη σύνοδο κορυφής ώστε να συγκρατήσει τους σκεπτικιστές Γερμανούς βουλευτές πριν από την κρίσιμη ψηφοφορία!
Τα δύσκολα, όμως, είναι μπροστά της. Στους υπόλοιπους μήνες του 2012 θα κυριαρχήσει το ζήτημα της δημοσιονομικής ένωσης και το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας πρέπει να αποφασίσει για αυτήν. Ενδεχομένως η Μέρκελ να υποχρεωθεί σε δημοψήφισμα, αν το δικαστήριο κρίνει ότι οποιοδήποτε πρόσθετο βήμα προς μια στενότερη ευρωπαϊκή ενοποίηση απαιτεί αλλαγή στο σύνταγμα της Γερμανίας...
Αναμφίβολα μέχρι τις ομοσπονδιακές εκλογές, το φθινόπωρο του 2013, η Μέρκελ πρέπει να πείσει πολλούς στο εσωτερικό, αλλά και στην Ευρώπη, που αρνούνται να εκχωρήσουν εθνική κυριαρχία στις Βρυξέλλες.
Το μέτωπο των «φτωχών»
Αν σε αυτά προστεθεί το νέο μέτωπο, που συγκροτήθηκε, λίγο ώς πολύ άτυπα, ανάμεσα στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, τότε η Μέρκελ θα έχει να αντιμετωπίσει στο άμεσο μέλλον πολύ περισσότερους «εκβιασμούς», όπως έγραψε η μεγάλη και σοβαρή εφημερίδα «Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ», η οποία συνήθως υποστηρίζει τους Χριστιανοδημοκράτες. Το συμπέρασμα είναι σαφές: η Μέρκελ δεν είναι ανίκητη, αλλά χρειάζεται ισχυρή πίεση, τόσο στο εσωτερικό όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για να αποδειχθεί αυτό στην πράξη!
