Για την Ιστορική Επέτειο προγραμματίζονται... πυκνά δρομολόγια πλοίων, αθλητικές εκδηλώσεις, πολιτιστικές βραδιές και μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις από τους πολιτιστικούς φορείς και το Δήμο, Αρχιερατική Λειτουργία, εκφώνηση του πανηγυρικού από τη φιλόλογο του γυμνασίου του νησιού κα Χαντζή κ.α.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ[1]
Η Ελαφόνησος διαθέτει ένα λαμπρό και σπάνιο προϊστορικό πολιτισμό, την Αρχαιότερη Βυθισμένη Πόλη στον Κόσμο το Παυλοπέτρι, αρκετούς πρωτοελλαδικούς οικισμούς και γενικά ένα σπάνιο πολιτισμικό και φυσικό περιβάλλον.
Ακόμη και ο νεώτερος προϊστορικός και κλασικός πολιτισμός της Ελαφονήσου κοσμείται με Μνημεία και περίοπτους ναούς, αμαξήλατους δρόμους κ.α.
Η μυθολογική και ιστορική της διαδρομή συνδέεται με την Κυθήρεια και Σμιγοπέλαγη Αφροδίτη, το Γλαύκο, το Σειληνό, τις Χάριτες, την Οδύσσεια, τους Φοίνικες, τους Κίλικες, τον Πάρι και την Ωραία Ελένη, τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και την κατάληψη από τους Αθηναίους, τον Θουκυδίδη, τους Ρωμαίους, το Βυζάντιο τα Κάστρα και τις Βίγλες, την Πειρατεία, τον Δον Κιχώτη, τις Βενετοτουρκικές Ναυμαχίες, τους Πορτολάνους, τη διάσωση του Θ. Κολοκοτρώνη και του Λ. Κατσώνη, τη Ναυαρχία του Α. Μιαούλη, τις ναυτικές βάσεις του Αγώνα, τον Κόχραν, τον Καποδίστρια, την απόφαση στο Σαρακήνικο-Ελαφονήσου για την Ναυμαχία του Ναβαρίνου και την απελευθέρωση της Ελλάδας και πολλά άλλα.
Τα χίλια τελευταία χρόνια ξενοκρατίας η Ελαφόνησος, μετά την καταστροφή της από τους Σαρακηνούς στα μέσα του 9ου αι. περιήλθε το 1207 στην κατοχή του Μ. Βενιέρη, το 1316 στο Λέοντα Κασιμάτη, το 1364 στους Ενετούς, το 1385 στον οίκο Βενιέρη, το 16ο αι. στους Ενετούς, το 1715 στους Τούρκους και το 1797 στους Γάλλους με την συνθήκη του Καμποφόρμιο. Το 1800 με τη συνθήκη της Κωνσταντινούπολεως αναγνωριζόταν η Επτάνησος Πολιτεία, που συμπεριλάμβανε και την Ελαφόνησο στα Επτάνησα, όπως ρητά ανέφερε και το ψήφισμα της νομοθετικής Συνέλευσης, στις 22 Ιανουαρίου του1804.
Το 1807 η Ελαφόνησος περιήλθε πάλι στην κατοχή των Γάλλων και το 1809 στην κατοχή των Άγγλων.
Η απελευθέρωση του Πρώτου κατοικημένου Επτανησιακού νησιού - της Ελαφονήσου - στις 6 Ιουλίου του 1850 και η συμβολή της Μάνης στο ιστορικό αυτό γεγονός.
Το 1828 ο Καποδίστριας προέβη στην de facto προσάρτηση της Ελαφονήσου στην Ελλάδα.
Ακολούθησε Αγγλοελληνική διένεξη που κορυφώθηκε (μαζί και με μία σειρά άλλων γεγονότων) το 1849-1850. Οι Άγγλοι απέκλεισαν Ελληνικά λιμάνια (γεγονότα γνωστά ως Παρκερικά) και το θέμα απασχόλησε τη Γαλλική Εθνοσυνέλευση και τη Ρωσία που μέσω του Περσιάνι διαμήνυσε ότι προστατεύει (μαζί με τη Γαλλία) τας νήσους Ελαφόνησον και Σαπιέντζαν. Τέλος στις 6 Ιουλίου του 1850, ο υπουργός των εξωτερικών Ανδρέας Λόντος, υπέγραψε σύμβαση με την Αγγλία με την οποίαν η Ελαφόνησος και η Σαπιέντζα ενώνονταν οριστικά με την Ελλάδα.
Ήταν μάλιστα το πρώτο κατοικημένο νησί των Επτανήσων που απελευθερωνόταν από τους Άγγλους.. αλλά και το πρώτο Κυθηραϊκό νησί που αποκτούσε της ανεξαρτησία του.
Σημαντική ήταν και η συμβολή της Μάνης στην απελευθέρωση της Ελαφονήσου, διότι ο Τζανετάκης (από τη ξακουστή οικογένεια των Γρηγοράκηδων) ίδρυσε το 1837 το συνοικισμό της Ελαφονήσου. Σημειωτέον ότι το νησί την ίδια περίοδο ανήκε στους Άγγλους και μ΄ αυτόν τον ισχυρισμό κυρίως οι Ελληνικές κυβερνήσεις διεκδίκησαν το Λαφονήσι.
Την Ιστορική αυτή επέτειο της ένωσης της Ελαφονήσου με την Ελλάδα γιόρτασε για πρώτη φορά η Ελαφόνησος και ο Σμιγοπέλαγος Πολιτισμός της περιοχής στις 6 Ιουλίου του 2003, μετά από 153 ολόκληρα χρόνια, με το Προεδρικό Διάταγμα 54/2003.
ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ
Η Ιστορική Επέτειος της Ελαφονήσου αποτελεί πλάτεμα των κρουνών της Επτανησιακής, Μανιάτικης και Λακωνικής ιστορικής μνήμης και συνείδησης, παιάνα για τη Νηρηιδική Κοιτίδα του Μινωικού, Κυκλαδίτικου και Μυκηναϊκού Πολιτισμού, ψηλάφισμα και προανάκρουσμα νίκης για το Θαλασσοκεντρικό, Νησοστέφανο και Σμιγοπέλαγο Πολιτισμό του Νότου, πυξίδα για τα άγνωρα Κυανέμβολα πολυδρόμια του Νότου και γεωπολιτισμικό προπομπό για μια Νησοστέφανη Συμπολιτεία των Σμιλεμένων και Λευκοθώρητων Βατίκων, της Σμιγοπέλαγης Ελαφονήσου και των Πελαγοθώρητων Κυθήρων και Αντικυθήρων.
Δρ. Μέντης Κων/νος του Σπ.
Συγγραφέας, Πανεπιστημιακός, Ιστορικός Ερευνητής
Πρόεδρος του Πρ. Δ. Σ. ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΥ
