Μέχρι και επιστολή έστειλε ο πρωθυπουργός στους υπουργούς του και ξεκινάει ταυτόχρονα «τετ α τετ» συναντήσεις μαζί τους, επιδιώκοντας να τους κρατήσει... σε μεταρρυθμιστική εγρήγορση. Τα σημάδια της ατολμίας και της αδράνειας ήδη κάνουν την εμφάνισή τους και ο Αντώνης Σαμαράς χτύπησε το «πρώτο καμπανάκι». Δεν ξέρω να σας πω τι πραγματικά θα καταφέρει ο πρωθυπουργός, ξέρω σίγουρα πάντως ότι οι υπουργοί αντιλαμβάνονται την ανάγκη των μεταρρυθμίσεων σε όλα τα χαρτοφυλάκια, εκτός από το δικό τους. Για τα «του οίκου τους» επιθυμούν διακαώς να μεταδώσουν την εικόνα πως «όλα βαίνουν καλώς» και πως με μια δυο βελτιωτικές πινελιές όλα θα δουλεύουν ρολόι. Με τις κάνα δυο φωτεινές εξαιρέσεις που υπάρχουν πάντα σε μια κυβέρνηση, οι υπόλοιποι απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα της συνθηκολόγησης με την πραγματικότητα που παρέλαβαν.
Για όσους ξέρουν πώς λειτουργεί η Δημόσια Διοίκηση, αυτή η στάση δεν αποτελεί έκπληξη. Όταν σηκώνεις μια πέτρα για να αλλάξεις ένα πράγμα, αντιλαμβάνεσαι πως για να αλλάξει το ένα πρέπει να αλλάξουν πρώτα άλλα εκατό. Οι περισσότεροι υπουργοί μπροστά σε αυτή τη συνειδητοποίηση έχουν μια βολική απάντηση: «Άστα για τον επόμενο». Όσοι αποφασίσουν να μην συνθηκολογήσουν, πέρα από την βούληση και την αποφασιστικότητά τους, χρειάζονται κι άλλη μια προϋπόθεση. Να έχουν έναν ικανό και αποτελεσματικό Γενικό Γραμματέα Υπουργείου. Τον άνθρωπο δηλαδή που θα είναι ο σύνδεσμος ανάμεσα στον Υπουργό και τη Διοίκηση, που θα προσεγγίζει κάθε πρόβλημα όχι με τη λογική του πολιτικού κόστους αλλά του συλλογικού οφέλους και θα ξέρει πώς να σπρώχνει μπροστά ό,τι κολλάει.
Κι ερχόμαστε έτσι στην καρδιά ενός κρίσιμου προβλήματος που αντιμετωπίζει σιωπηρά μέχρι τώρα αυτή η κυβέρνηση. Δεν βρίσκει Γενικούς Γραμματείς. Ενώ έχει αναλάβει μια μεγάλη μεταρρυθμιστική πρόκληση σε όλα τα πεδία και σε όλους τους τομείς, δεν βρίσκει τους ανθρώπους – κλειδιά που θα κάνουν τα υπουργεία να «τρέξουν». Δεν βρίσκει διότι όσοι συνωστίζονται στους προθαλάμους και είναι πρόθυμοι, συμβαίνει να είναι και παντελώς ανίκανοι.
Αντίθετα οι ικανοί, κρατούν αποστάσεις ασφαλείας. Κι εδώ που τα λέμε, πολύ καλά κάνουν. Διότι η Νέα Δημοκρατία ήταν η πρώτη που το 2004 σε ένα κρεσέντο λαϊκισμού, περιέκοψε τις αμοιβές των Γενικών Γραμματέων. Γιατί λοιπόν ο άλλος να αφήσει μια καταξιωμένη καριέρα στον ιδιωτικό τομέα για να πάει να πλακώνεται με συνδικαλιστές και συντεχνίες; Το ΠΑΣΟΚ στη συνέχεια με τις μπούρδες του e-Government απαξίωσε και τον ίδιο τον ρόλο και την αποστολή του Γενικού Γραμματέα αφού στην ουσία αποτέλεσε ένα ωραίο πρόσχημα για να βολευτούν οι «κηπουροί» των «κηπουρών».
Σήμερα ακόμη χειρότερα, μέσα σε ένα όργιο εκφοβισμού, απειλών και ισοπέδωσης των πάντων, ο καθένας που θα σκεφτόταν τον εαυτό του σε θέση Γενικού Γραμματέα , είναι υποχρεωμένος να σκεφτεί και την πιθανότητα η γυναίκα του να έχει την τύχη της Βίκυς Σταμάτη. Ανεξάρτητα από τις πραγματικές ευθύνες του Άκη και της συζύγου του, οφείλουμε να αποδεχτούμε ότι έχουμε οδηγηθεί σε μια «αρένα» που διψάει για όλο και περισσότερο αίμα.
Κανένα κίνητρο, οικονομικό ή/και ηθικό. Πολύ μεγάλο ρίσκο, για το που μπορεί να οδηγήσει η τυφλή πολιτική αγριότητα. Άρα, κανένας ή σχεδόν κανένας ικανός άνθρωπος δεν θα βάλει το κεφάλι του στο στόμα του λύκου και μάλιστα στη διάρκεια μιας διακυβέρνησης, η οποία ακόμη δεν έχει πείσει ότι μπορεί να σταθεί σε βάθος χρόνου. Την επόμενη μέρα δηλαδή ο ικανός αυτός άνθρωπος που θα τα έχει παρατήσει όλα, τι θα κάνει; Θα δοκιμάσει να ξαναρχίσει από την αρχή μέσα στην κρίση;
Το πρόβλημα είναι υπαρκτό και ήδη συζητείται εντόνως. Ευελπιστώ έστω και με δυσκολία να υπάρξουν αξιόπιστες λύσεις ανά Υπουργείο. Διαφορετικά, βλέπω τον κ. Σαμαρά να αναλώσει το χρόνο της πρωθυπουργικής του θητείας στην αποστολή επιστολών προς τους Υπουργούς του.
ΥΓ1: Αν ως χώρα είχαμε στοιχειώδη σοβαρότητα και λογική, οι Γενικοί Γραμματείς θα έπρεπε να διορίζονται μετά από μια αξιοκρατική και αδιάβλητη διαγωνιστική διαδικασία, τουλάχιστον για έναν ορίζοντα δέκα χρόνων. Αντί να διορίζονται διακοσμητικοί Υφυπουργοί (λες και είμαστε οι ΗΠΑ) θα έπρεπε οι Γενικοί Γραμματείς μέσα από μια τέτοια φιλοσοφία να γίνονταν ο ακρογωνιαίος λίθος της διοίκησης. Αυτό θα διασφάλιζε υπερκομματικότητα και συνέχεια του κράτους, ανεξάρτητα από το ποιος θα ήταν στην κυβέρνηση. Μήπως λοιπόν αντί να ψάχνει η κυβέρνηση ως άλλος Διογένης με το φανάρι ικανούς ανθρώπους, θα έπρεπε να φέρει τώρα στη Βουλή προς ψήφιση αυτή τη μεγάλη θεσμική μεταρρύθμιση; Αλλιώς, θα μείνει με τον «κατιμά».
ΥΓ2: κατιμάς ο (ουσιαστικό) [ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ :τουρκ.λ. katma = συμπληρωματικός] μικρό κομμάτι κρέας κατώτερης ποιότητας που προσθέτει ο κρεοπώλης στο ζύγισμα του καλού, για να καταναλωθεί κι αυτό.
ΥΓ3: Αύριο, θα διαβάσετε για τις «50 αποχρώσεις του…. γκρι» της νεοελληνικής κακοδαιμονίας.
spirosrizopoulos.com
Για όσους ξέρουν πώς λειτουργεί η Δημόσια Διοίκηση, αυτή η στάση δεν αποτελεί έκπληξη. Όταν σηκώνεις μια πέτρα για να αλλάξεις ένα πράγμα, αντιλαμβάνεσαι πως για να αλλάξει το ένα πρέπει να αλλάξουν πρώτα άλλα εκατό. Οι περισσότεροι υπουργοί μπροστά σε αυτή τη συνειδητοποίηση έχουν μια βολική απάντηση: «Άστα για τον επόμενο». Όσοι αποφασίσουν να μην συνθηκολογήσουν, πέρα από την βούληση και την αποφασιστικότητά τους, χρειάζονται κι άλλη μια προϋπόθεση. Να έχουν έναν ικανό και αποτελεσματικό Γενικό Γραμματέα Υπουργείου. Τον άνθρωπο δηλαδή που θα είναι ο σύνδεσμος ανάμεσα στον Υπουργό και τη Διοίκηση, που θα προσεγγίζει κάθε πρόβλημα όχι με τη λογική του πολιτικού κόστους αλλά του συλλογικού οφέλους και θα ξέρει πώς να σπρώχνει μπροστά ό,τι κολλάει.
Κι ερχόμαστε έτσι στην καρδιά ενός κρίσιμου προβλήματος που αντιμετωπίζει σιωπηρά μέχρι τώρα αυτή η κυβέρνηση. Δεν βρίσκει Γενικούς Γραμματείς. Ενώ έχει αναλάβει μια μεγάλη μεταρρυθμιστική πρόκληση σε όλα τα πεδία και σε όλους τους τομείς, δεν βρίσκει τους ανθρώπους – κλειδιά που θα κάνουν τα υπουργεία να «τρέξουν». Δεν βρίσκει διότι όσοι συνωστίζονται στους προθαλάμους και είναι πρόθυμοι, συμβαίνει να είναι και παντελώς ανίκανοι.
Αντίθετα οι ικανοί, κρατούν αποστάσεις ασφαλείας. Κι εδώ που τα λέμε, πολύ καλά κάνουν. Διότι η Νέα Δημοκρατία ήταν η πρώτη που το 2004 σε ένα κρεσέντο λαϊκισμού, περιέκοψε τις αμοιβές των Γενικών Γραμματέων. Γιατί λοιπόν ο άλλος να αφήσει μια καταξιωμένη καριέρα στον ιδιωτικό τομέα για να πάει να πλακώνεται με συνδικαλιστές και συντεχνίες; Το ΠΑΣΟΚ στη συνέχεια με τις μπούρδες του e-Government απαξίωσε και τον ίδιο τον ρόλο και την αποστολή του Γενικού Γραμματέα αφού στην ουσία αποτέλεσε ένα ωραίο πρόσχημα για να βολευτούν οι «κηπουροί» των «κηπουρών».
Σήμερα ακόμη χειρότερα, μέσα σε ένα όργιο εκφοβισμού, απειλών και ισοπέδωσης των πάντων, ο καθένας που θα σκεφτόταν τον εαυτό του σε θέση Γενικού Γραμματέα , είναι υποχρεωμένος να σκεφτεί και την πιθανότητα η γυναίκα του να έχει την τύχη της Βίκυς Σταμάτη. Ανεξάρτητα από τις πραγματικές ευθύνες του Άκη και της συζύγου του, οφείλουμε να αποδεχτούμε ότι έχουμε οδηγηθεί σε μια «αρένα» που διψάει για όλο και περισσότερο αίμα.
Κανένα κίνητρο, οικονομικό ή/και ηθικό. Πολύ μεγάλο ρίσκο, για το που μπορεί να οδηγήσει η τυφλή πολιτική αγριότητα. Άρα, κανένας ή σχεδόν κανένας ικανός άνθρωπος δεν θα βάλει το κεφάλι του στο στόμα του λύκου και μάλιστα στη διάρκεια μιας διακυβέρνησης, η οποία ακόμη δεν έχει πείσει ότι μπορεί να σταθεί σε βάθος χρόνου. Την επόμενη μέρα δηλαδή ο ικανός αυτός άνθρωπος που θα τα έχει παρατήσει όλα, τι θα κάνει; Θα δοκιμάσει να ξαναρχίσει από την αρχή μέσα στην κρίση;
Το πρόβλημα είναι υπαρκτό και ήδη συζητείται εντόνως. Ευελπιστώ έστω και με δυσκολία να υπάρξουν αξιόπιστες λύσεις ανά Υπουργείο. Διαφορετικά, βλέπω τον κ. Σαμαρά να αναλώσει το χρόνο της πρωθυπουργικής του θητείας στην αποστολή επιστολών προς τους Υπουργούς του.
ΥΓ1: Αν ως χώρα είχαμε στοιχειώδη σοβαρότητα και λογική, οι Γενικοί Γραμματείς θα έπρεπε να διορίζονται μετά από μια αξιοκρατική και αδιάβλητη διαγωνιστική διαδικασία, τουλάχιστον για έναν ορίζοντα δέκα χρόνων. Αντί να διορίζονται διακοσμητικοί Υφυπουργοί (λες και είμαστε οι ΗΠΑ) θα έπρεπε οι Γενικοί Γραμματείς μέσα από μια τέτοια φιλοσοφία να γίνονταν ο ακρογωνιαίος λίθος της διοίκησης. Αυτό θα διασφάλιζε υπερκομματικότητα και συνέχεια του κράτους, ανεξάρτητα από το ποιος θα ήταν στην κυβέρνηση. Μήπως λοιπόν αντί να ψάχνει η κυβέρνηση ως άλλος Διογένης με το φανάρι ικανούς ανθρώπους, θα έπρεπε να φέρει τώρα στη Βουλή προς ψήφιση αυτή τη μεγάλη θεσμική μεταρρύθμιση; Αλλιώς, θα μείνει με τον «κατιμά».
ΥΓ2: κατιμάς ο (ουσιαστικό) [ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ :τουρκ.λ. katma = συμπληρωματικός] μικρό κομμάτι κρέας κατώτερης ποιότητας που προσθέτει ο κρεοπώλης στο ζύγισμα του καλού, για να καταναλωθεί κι αυτό.
ΥΓ3: Αύριο, θα διαβάσετε για τις «50 αποχρώσεις του…. γκρι» της νεοελληνικής κακοδαιμονίας.
