Τι αλλαγές έχει όμως κατα νου η κυβέρνηση ώστε αφενός η Ελλάδα να μην βρεθεί (για μία ακόμη φορά) απέναντι στους ευρωπαϊκούς κανόνες και αφετέρου να μη διαταραχθούν οι -ιδιαίτερα ευαίσθητες και στο συγκεκριμένο θέμα- ισορροπίες εντός του κυβερνητικού συνασπισμού, καθώς είναι γνωστή η αντίθεση σε ακραίες λύσεις τόσο, κυρίως, της ΔΗΜΑΡ και, δευτερευόντως, του ΠΑΣΟΚ;
Σύμφωνα με πληροφορίες στο πλαίσιο αυτό, δύο είναι οι βασικές παρεμβάσεις που βρίσκονται στα συρτάρια του Μεγάρου Μαξίμου και του υπουργείου Εσωτερικών:
- Η πρώτη αφορά στην αύξηση του ορίου των 7 ετών συνεχούς παραμονής στη χώρα που θέτει ως προϋπόθεση ο νόμος Ραγκούση για να έχει κάποιος αλλοδαπός δικαίωμα απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας σε 10. Nα σημειωθεί όιτ κάτι τέτοιο ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως, για παράδειγμα, η Ισπανία, η Πορτογαλία, το Λουξεμβούργο και η Ιταλία.
- Η δεύτερη αφορά σε παλαιό αίτημα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και αφορά τη δυνατότητα εφαρμοσθεί και στην Ελλάδα η σχετική Οδηγία της Ε.Ε. που δίνει το δικαίωμα του επί μακρόν διαμένοντος να επεκταθεί και στους αναγνωρισμένους πρόσφυγες (υπολογίζονται περίπου 5.000 στη χώρα μας). Στην τελευταία περίπτωση, με βάση το ευρωπαϊκό Δίκαιο, όποιος πολίτης εκτός Ε.Ε. έχει άδεια επί μακρόν διαμένοντος μπορεί να κινείται και να εργάζεται ελεύθερα εντός της Ένωσης.
Να σημειωθεί πως από την κυβέρνηση αναμένεται να διατηρηθούν και να βελτιωθούν δύο διοικητικές παρεμβάσεις που συμπλέουν με το κοινοτικό Δίκαιο και αφορούν:
1. στο χρόνο λήψης της απόφασης για την αίτηση πολιτογράφησης ενός αλλοδαπού (σήμερα πρέπει μέσα σε 4 μήνες να πει «ναι» ή «όχι» η Πολιτεία, ενώ κάποτε κρατούσε μέχρι και... 20 χρόνια!!!). Δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να βελτιώσει αυτό το σημείο, μειώνοντας ακόμα περισσότερο τη γραφειοκρατία, άρα και το χρόνο λήψης της απόφασης επί της αίτησης του αλλοδαπού για πολιτογράφηση.
2. στην αιτιολόγηση της άρνησης για παραχή της ελληνικής ιθαγένειας (παλαιότερα, η επιτροπή για την ιθαγένεια δεν αιτιολογούσε καν την απόφασή της στον αιτούντα για λόγους... εθνικού συμφέροντος).
Τι ισχύει στις άλλες χώρες-ετέρους
Βασικά κριτήρια για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας στην Ε.Ε. είναι τα χρόνια συνεχούς διαμονής στη χώρα (κυμαίνονται από 3 έως 10) αλλά και η γνώση της γλώσσας, κάτι που προβλέπεται στο νόμο Ραγκούση.
Ενδεικτικά η aftodioikisi.gr αναφέρεται σε τρεις νομοθεσίες, τη γερμανική, την ελβετική (χώρα εκτός Ε.Ε.) και τη δανέζικη, στο θέμα της υποδοχής, αποδοχής και τελικά της ενσωμάτωσης (μέσω της απόδοσης υπηκοότητας και όχι ιθαγένειας) των μεταναστών (και όχι λαθρομεταναστών).
1. Η γερμανική νομοθεσία για την απόδοση ιθαγένειας
Η γερμανική νομοθεσία για την απόδοση της ιθαγένειας τροποποιήθηκε πρόσφατα με την εισαγωγή της Νομοθεσίας για την κρατική υπηκοότητα (Staatsangeröhigkeitsgesetz).
Στη Γερμανία, πολίτης καθίσταται κάποιος εάν έχει ένα γονέα Γερμανό πολίτη με τη γέννηση του (Abstammungsprinzip, κριτήριο προέλευσης. Πρόκειται για εφαρμογή της νομικής έννοιας του δικαίου του αίματος ήτοι της εθνοφυλετικής καταγωγής (jus sanguinis).
Όσον αφορά στη διαδικασία της πολιτογράφησης, της ένταξης, δηλαδή, αλλοδαπών στην γερμανική κοινωνία, η γερμανική νομοθεσία προβλέπει ότι ένας μετανάστης αποκτά το δικαίωμα πολιτογράφησης (Einbürgerung) εάν έχει γεννηθεί στην επικράτεια του γερμανικού κράτους (Geburtsortprinzip, κριτήριο τόπου γέννησης. Πρόκειται για εφαρμογή της νομικής έννοιας του δικαίου του εδάφους (jus soli).
Η πολιτογράφηση πραγματοποιείται μόνον σε περίπτωση που ισχύουν όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. Να είναι επί οκτώ (8) συνεχόμενα έτη μόνιμος και νόμιμος κάτοικος της Γερμανίας.
β. Να γνωρίζει την γερμανική γλώσσα σε ικανοποιητικό επίπεδο.
γ. Να έχει λευκό ποινικό μητρώο.
δ. Να αποδέχεται τις αρχές του γερμανικού Συντάγματος.
ε. Να έχει την δυνατότητα οικονομικής αυτοσυντήρησης.
στ. Να αποποιηθεί της προηγούμενης ιθαγένειάς του. Εξαιρούνται οι πολίτες κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι μπορούν να διατηρήσουν την ιθαγένεια της χώρας προέλευσής τους.
Τα τέκνα αλλοδαπών γονέων, τα οποία έχουν γεννηθεί στη Γερμανία, λαμβάνουν την γερμανική υπηκοότητα μόνον σε περίπτωση που έχουν γεννηθεί μετά την 1/1/2000 και ο ένας εκ των δύο γονέων τους διέθετε άδεια αορίστου χρόνου διάρκειας τριών (3) ετών προτού το τέκνο γεννηθεί και συνολικά οκτώ (8) έτη νόμιμης κατοικίας στην Γερμανία. Και πάλι η γερμανική ιθαγένεια δεν απονέμεται κατά τρόπο αυτόματο, αλλά κατόπιν σχετικής υποβολής αίτησης κατά το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στη συμπλήρωση των δεκαοκτώ έως και τα είκοσι τρία έτη.
2. Η ελβετική νομοθεσία για την απόδοση ιθαγένειας
Η ελβετική νομοθεσία για την απόδοση της ιθαγένειας είναι από τις πλέον συντεταγμένες και προσεγμένες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χαρακτηρίζεται δε από σαφές αυστηρό και οριοθετημένο νομικό πλαίσιο, διαφυλάσσοντας την ευημερία και τον τρόπο ζωής του ελβετικού κράτους. Η Ελβετία ως κράτος διαθέτει ομοσπονδιακό πολιτειακό σύστημα και η απόδοση της ιδιότητας του Ελβετού πολίτη αφορά σε επίπεδο συγκεκριμένης κοινότητας και καντονιού.
Κατ' αρχήν σε ομοσπονδιακό επίπεδο πολίτης καθίσταται κάποιος Ελβετός εάν ισχύουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
1. Έχει έναν γονέα Ελβετό πολίτη με τη γέννηση του (Πρόκειται για εφαρμογή της νομικής έννοιας του δικαίου του αίματος ήτοι της εθνοφυλετικής καταγωγής (jus sanguinis).
2. Εάν έχει υιοθετηθεί έως την ηλικία των 18 ετών, έως ότου ενηλικιωθεί, δηλαδή, από Ελβετό πολίτη.
Η απόδοση της ελβετικής ιθαγένειας δεν συμβαίνει επ' ουδενί κατά τρόπο αυτόματο, ήτοι απλώς με την γέννηση κάποιου εντός του ελβετικού κράτους.
Όσον αφορά στην διαδικασία της πολιτογράφησης, της ένταξης, δηλαδή, αλλοδαπών στην ελβετική κοινωνία, η ελβετική νομοθεσία προβλέπει ότι σε ομοσπονδιακό επίπεδο ένας μετανάστης αποκτά το δικαίωμα πολιτογράφησης (Einbürgerung), σε περίπτωση που ισχύουν όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις. Ο ενδιαφερόμενος να πολιτογραφηθεί αλλοδαπός θα πρέπει:
α. Να είναι επί δώδεκα (12) συνεχόμενα έτη μόνιμος και νόμιμος κάτοικος της Ελβετίας.
β. Να έχει αφομοιωθεί από πολιτιστικής άποψης, ήτοι θα πρέπει να γνωρίζει τα ελβετικά έθιμα και τις ελβετικές πολιτιστικές παραδόσεις.
γ. Να τηρεί το νομοθετικό πλαίσιο του ελβετικού κράτους. Να μην έχει καταδικαστεί σε κάποιο είδος φυλάκισης και να μην εκκρεμούν κατηγορίες εναντίον του.
δ. Να μη θέτει σε κίνδυνο την εσωτερική ή εξωτερική ασφάλεια του ελβετικού κράτους. Η διάταξη αυτή αφορά κυρίως στους μουσουλμάνους μετανάστες ισλαμιστικών πεποιθήσεων.
Σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης επί αίτησης πολιτογράφησης, δεν υφίσταται δικαίωμα άσκησης έφεσης κατά της ως ανωτέρω απορριπτικής απόφασης.
Οι ανωτέρω (α-δ) προϋποθέσεις ισχύουν για την κατ' αρχήν αποδοχή της αίτησης πολιτογράφησης του αλλοδαπού σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Κατόπιν ο ενδιαφερόμενος αλλοδαπός λαμβάνει την άδεια να αιτηθεί πολιτογράφησης στο επίπεδο του καντονιού και της κοινότητας. Τα επιμέρους καντόνια του ελβετικού κράτους διαθέτουν ιδιαίτερη νομοθεσία για την διαδικασία πολιτογράφησης. Οι προϋποθέσεις ποικίλουν και το χρονικό διάστημα μόνιμης και νόμιμης διαβίωσης σε κάποιο καντόνι ποικίλλει από τα δύο (2) έως και τα δώδεκα (12) έτη. Το αυτό ισχύει και για τις κοινότητες του ελβετικού κράτους.
3. Η δανέζικη νομοθεσία για την απόδοση ιθαγένειας
Η δανέζικη νομοθεσία για την απόδοση της ιθαγένειας. Η δανέζικη νομοθεσία είναι ιδιαίτερα προσεγμένη και θα ήταν δυνατόν να χρησιμεύσει ως πρότυπο για αντίστοιχες μεταρρυθμίσεις στην ισχύουσα ελληνική νομοθεσία.
Στη Δανία, πολίτης καθίσταται κάποιος εάν:
1. Έχει ένα γονέα Δανό πολίτη με τη γέννηση του (Πρόκειται για εφαρμογή της νομικής έννοιας του δικαίου του αίματος ήτοι της εθνοφυλετικής καταγωγής (jus sanguinis).
2. Εάν έχει υιοθετηθεί έως την ηλικία των 12 ετών από Δανό πολίτη.
3. Εάν η μητέρα του παντρευτεί Δανό πολίτη πριν ο ίδιος γίνει 18 ετών.
4. Με δήλωση για τους πολίτες των λεγομένων νορδικών χωρών (Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία). Πρόκειται ουσιαστικά για μια απλοποιημένη διαδικασία πολιτογράφησης υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ενδιαφέρον είναι ότι το σημείο αυτό, όπως και το (1) εισάγουν όρους εθνοφυλετικής καταγωγής και πολιτισμικής συνάφειας στην απόδοση ιθαγένειας.
5. Με πολιτογράφηση.
Στην περίπτωση της πολιτογράφησης, ο ενδιαφερόμενος μετανάστης οφείλει να προχωρήσει σε μία σειρά ενεργειών. Αυτές είναι οι κατωτέρω:
α. Ένα είδος επίσημης δήλωσης πίστης στη Δανία.
β. Πρέπει να αναφέρει όλες τις παραβάσεις που έχει κάνει ή για τις οποίες έχει κατηγορηθεί, ακόμα και για κάτι τόσο ασήμαντο όσο ένα πρόστιμο για υπερβολική ταχύτητα. Αν αργότερα διαπιστωθεί ότι ο μετανάστης είχε αποκρύψει κάποιο στοιχείο, είναι εφικτή η ανάκληση της απόδοσης ιθαγένειας.
γ. Να αποποιηθεί την προηγούμενη ιθαγένειά του.
δ. Να είναι επί εννέα (9) συνεχόμενα έτη μόνιμος και νόμιμος κάτοικος της Δανίας.
ε. Να μην έχει καταδικαστεί σε κάποιο είδος φυλάκισης και να μην εκκρεμούν κατηγορίες εναντίον του. Για κάποια δε αδικήματα προστίθεται χρόνος τον οποίο πρέπει να περιμένει κάποιος για να μπορέσει να πολιτογραφηθεί.
στ. Να μη χρωστά στο κράτος.
ζ. Να συντηρεί τον εαυτό του, να μην έχει δεχτεί κανενός είδους κρατικής κοινωνικής βοήθειας ή επιδόματος για χρονικό διάστημα, το οποίο θα καλύπτει τα τεσσεράμισι (4,5 ) τουλάχιστον από τα τελευταία πέντε (5 ) έτη.
η. Γνώση της δανέζικης γλώσσας είτε με ειδικό τεστ είτε έχοντας περάσει τις εξετάσεις μετά την τρίτη τάξη του Γυμνασίου.
θ. Να περάσει από τεστ πολίτη που εξετάζει τις γνώσεις του για τη κοινωνία, κουλτούρα και ιστορία της Δανίας.
Επιγραμματικά τι γίνεται
με τη νομοθεσία στις χώρες-ετέρους της Ε.Ε.
ΒΕΛΓΙΟ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 3 χρόνων. Ο εισαγγελέας έχει προθεσμία 4-8 εβδομάδων για να εκδώσει θετική ή αρνητική γνώμη στην αίτηση για κτήση ιθαγένειας. Στα επτά χρόνια η ιθαγένεια παρέχεται αυτοδίκαια με τη διαδικασία της δήλωσης.
ΟΛΛΑΝΔΙΑ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 5 και υπό όρους 3 χρόνων. Υποχρέωση για αιτιολόγηση αρνητικής απόφασης σε δυο χρόνια το αργότερο.
ΓΑΛΛΙΑ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 5 χρόνων. Προθεσμία 18 μηνών για απάντηση και υποχρέωση αιτιολόγησης της απάντησης.
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 5 χρόνων. Υποχρέωση για αιτιολόγηση αρνητικής απόφασης. Ισχύουν οι γενικές προθεσμίες απάντησης της διοίκησης σε αιτήματα.
ΣΟΥΗΔΙΑ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 5 χρόνων. Υποχρέωση για αιτιολόγηση αρνητικής απόφασης και δυνατότητα προσφυγής στο ειδικό Δικαστήριο Μετανάστευσης.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 8 χρόνων. Δεν υπάρχει προθεσμία για απάντηση, αλλά οι αιτούντες μπορούν να στραφούν κατά της μη αιτιολογημένης σιωπής της διοίκησης μετά από τρεις μήνες.
ΑΥΣΤΡΙΑ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 10 χρόνων. Προθεσμία έξι μηνών για απάντηση και υποχρέωση αιτιολόγησης της απάντησης. Απαγορεύεται η διπλή υπηκοότητα.
Η. ΒΑΣΙΛΕΙΟ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 5 χρόνων. Υποχρέωση για αιτιολόγηση αρνητικής απόφασης, μετά το 2002 (και την πολύκροτη προσφυγή του Άραβα μεγιστάνα Φαγιέντ στη διοικητική δικαιοσύνη).
ΙΡΛΑΝΔΙΑ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 4 χρόνων. Υποχρέωση για αιτιολόγηση αρνητικής απόφασης, μετά από απόφαση του Συνηγόρου του Πολίτη το 2003.
ΔΑΝΙΑ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 9 χρόνων. Η διοίκηση δεν υποχρεούται να αιτιολογεί τις αρνητικές αποφάσεις. Ισχύουν οι γενικές προθεσμίες απάντησης της διοίκησης σε αιτήματα.
ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 10χρόνων. Απαγορεύεται η διπλή υπηκοότητα.
ΙΣΠΑΝΙΑ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 10 χρόνων. Ισχύουν οι γενικές προθεσμίες απάντησης της διοίκησης σε αιτήματα. Υποχρέωση αιτιολόγησης της απάντησης.
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ: Προϋπόθεση η διάρκεια παραμονής 10 χρόνων. Ισχύουν οι γενικές προθεσμίες απάντησης της διοίκησης σε αιτήματα. Υποχρέωση αιτιολόγησης της απάντησης.
ΙΤΑΛΙΑ: Προϋποτίθεται διάρκεια παραμονής 10 χρόνων. Ισχύουν οι γενικές προθεσμίες απάντησης της διοίκησης σε αιτήματα. Υποχρέωση αιτιολόγησης της απάντησης.
