To περιεχόμενο όλων αυτών των άρθρων είναι πάνω κάτω αυτό: Κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρονικών συσκευών 320 τόνοι χρυσού, αξίας 16 δισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς και 7.500 τόνοι αργύρου, αξίας 5 δισ. Από όλο αυτό το χρυσάφι ανακτάται σήμερα μόλις το 10 με 15 τοις εκατό, ενώ το υπόλοιπο καταλήγει στις χωματερές. Οι συσκευές που πάνε στα σκουπίδια περιέχουν 40 με 50 φορές περισσότερο χρυσό από μια ίση μάζα μεταλλεύματος που βγαίνει από τα ορυχεία, με τις γνωστές τραγικές μεθόδους που καταστρέφουν δάση, δηλητηριάζουν νερά κλπ. (Το econews δεν τόλμησε να πιστέψει το “40-50 φορές περισσότερο χρυσό” και το μετέφρασε ως “40-50% περισσότερο” … Το σωστό το βρήκαμε εδώ). Ένας τόνος πλακέτες ηλεκτρονικών κυκλωμάτων περιέχει 200 γραμμάρια χρυσού και ένας τόνος κινητών τηλεφώνων περιέχει 300 γραμμάρια. Συγκριτικά, ένας τόνος μεταλλεύματος χρυσού περιέχει μόλις 5 γραμμάρια καθαρού μετάλλου.
Τα νούμερα είναι βεβαίως συζητήσιμα – για παράδειγμα οποιαδήποτε μεταλλευτική εταιρεία δεν θα πίστευε στην τύχη της αν έβρισκε κοίτασμα με μέση περιεκτικότητα 5 ολόκληρα γραμμάρια στον τόνο… Στις Σκουριές που είναι κοίτασμα “παγκοσμίου κλάσης” η εταιρεία λέει οτι η οικονομικά εκμεταλλευσιμη περιεκτικότητα είναι μόλις 0,18 γρ. χρυσού ανά τόνο για το επιφανειακό κοίτασμα και 0,40 γρ/τόνο για το συνολικό. Και λένε και ψέμματα γιατί oι πονηροί έκαναν τους υπολογισμούς για τιμή χρυσού $425/ουγγιά ενώ στην πραγματικότητα είναι πάνω από $1500/ουγγιά. Υποτίμησαν δηλαδή σκόπιμα τον όγκο του κοιτάσματος για να μην τρομάξει ο κόσμος με το μέγεθος της επιφανειακής εξόρυξης που προγραμματίζουν για τον Κάκαβο.
Επίσης οφείλουμε να διορθώσουμε την εντύπωση που πιθανόν δημιουργείται ότι ο χρυσός είναι ένα μέταλλο που αναζητείται και εξορύσσεται χάρη των εφαρμογών του στη βιομηχανία. Aς μην ξεχνάμε ότι μόνο ένα 12% του χρυσού που εξορύσσεται ετήσια χρησιμοποιείται στη βιομηχανία και σε άλλες εφαρμογές, γύρω στο 74% πηγαίνει στην κατασκευή κοσμημάτων και 14% αποθηκεύεται ως “επένδυση” από ιδιώτες, οργανισμούς ή κρατικές τράπεζες (δείτε κι αυτό το παλαιότερο άρθρο μας).
Από όλο τον χρυσό που έχει εξορυχθεί στην ιστορία της ανθρωπότητας και υπολογίζεται σε περίπου 161.000 τόνους, το 18% αραχνιάζει στα κρατικά αποθετήρια, 16% είναι αποθήκευμένο ως άλλες “επενδύσεις” (νομίσματα κλπ) και 52% είναι κοσμήματα, μεγάλο μέρος των οποίων διατηρείται επίσης ως “επένδυση”. Συμπέρασμα;
ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΧΡΥΣΟ, ΑΝΟΙΞΤΕ ΤΙΣ ΘΥΡΙΔΕΣ!!!
Υπάρχει πολύς χρυσός εκεί έξω, τόσο πολύς που αν έμπαινε στην αγορά δεν θα χρειαζόταν ποτέ να σκάψουμε άλλα βουνά και να καταστρέψουμε κι άλλους τόπους για να πάρουμε τις ελάχιστες ποσότητες χρυσού που απαιτεί η βιομηχανία – γιατί για φλουριά και σκουλαρίκια δεν συζητάμε καν.
Και μετά από την απαραίτητη αυτή παρένθεση ας επιστρέψουμε στο κυρίως θέμα του άρθρου.
Αστική εξόρυξη (Urban mining): θησαυροί από τα σκουπίδια
Τα ηλεκτρονικά απόβλητα έχουν αναδειχθεί στην ταχύτερα διογκούμενη κατηγορία στερεών αστικών αποβλήτων. Μέχρι σήμερα, ο “παραδοσιακός” τρόπος διαχείρισης αυτών των σκουπιδιών του σύγχρονου πολιτισμού είναι η απόρριψή τους στις κοινές χωματερές. Ή στην άλλη “μεγάλη χωματερή” – τις φτωχές χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπου μικρά παιδιά προσπαθούν να βγάλουν τα προς το ζην αποσπώντας τα μέταλλα από τις ηλεκτρονικές συσκευές με πρωτόγονες και επικίνδυνες μεθόδους. Για τη μαύρη ζωή αυτών των παιδιών στη Γκάνα είχε ένα ρεπορτάζ το SPIEGEL το 2009, με τον τίτλο Τα παιδιά από τα Σόδομα και Γόμορρα.
Με κάθε τόνο κινητών τηλεφώνων (περίπου 10.000 μονάδες) που καταλήγουν στις χωμάτερες, χάνονται 150 κιλά χαλκού, 5 κιλά αργύρου και 100 γραμμάρια παλλαδίου – πόροι μη ανανεώσιμοι που τους βγάλαμε απο τη γη …για να γίνουν σκουπίδια; Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της UNEP, για τα 32 από τα 37 μέταλλα ειδικών εφαρμογών, οι ρυθμοί ανακύκλωσης είναι κοντά στο μηδέν (Πηγή). Και εμείς φτιάχνουμε διαρκώς νέα μεταλλεία για να τροφοδοτούν την άγορά με πρωτογενή μέταλλα.
Πόσους πλανήτες νομίζουμε ότι έχουμε;
Αυτό πλέον αλλάζει. Αυτά που στο παρελθόν ήταν απλά σκουπίδια σήμερα είναι ένα πολύτιμο απόθεμα μετάλλων και άλλων υλικών και “έχουν τιμή” – και μάλιστα καθόλου ευκαταφρόνητη. Πολλές εταιρείες αρχίζουν να βλέπουν την ανακύκλωση των ηλεκτρονικών συσκευών σαν μια τεράστια οικονομική ευκαιρία, μια βιομηχανία με τζίρο που αναμένεται να φτάσει τα $34,5 δις το 2018 (πηγή) ή αλλιώς, ένα πραγματικό χρυσωρυχείο…
Η Βελγική, πρώην μεταλλευτική εταιρεία UMICORE εγκατέλειψε την εξόρυξη και τώρα επικεντρώνεται αποκλειστικά στην ανάκτηση και ανακύκλωση μετάλλων για εξειδικευμένες χρήσεις. Απασχολεί 13.720 ανθρώπους και το 2009 είχε κύκλο εργασιών $6,9 δις. Ανακτά μέταλλα, όπως χρυσό, από τοξικά ηλεκτρονικά σκουπίδια (e-waste): από τα βουνά των ανεπιθύμητων τηλεοράσεων, υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων που παράγονται κάθε χρόνο στην Ε.Ε. Eίναι η ιδιοκτήτρια του μεγαλύτερου εργοστασίου ανακύκλωσης πολυτίμων μετάλλων του κόσμου στο Ηοboken, κοντά στην Αμβέρσα, όπου εκτός από χρυσό παράγει και άλλα 16 σπάνια μέταλλα, μεταξύ των οποίων γάλλιο και ρόδιο. Η εταιρεία περιγράφει τη δραστηριότητά της ως “υπέργεια εξόρυξη” (aboveground mining). Η UMICORE παράγει 30 τόνους ανακυκλωμένου χρυσού το χρόνο, από ένα μικρό μόνο μέρος των κινητών τηλεφώνων που απορρίπονται. Μόνο αυτή η μία Βελγική εταιρεία παράγει κάθε χρόνο σχεδόν τον τριπλάσιο χρυσό από αυτόν που σχεδιάζει να παράγει η ELDORADO GOLD δυναμιτίζοντας τα βουνά της Χαλκιδικής.
Άλλοι ερευνητές προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την ικανότητα συγκεκριμένων βακτηριδίων να διαχωρίζουν τα μέταλλα με καινοτόμο τρόπο. Όχι πια με εξόρυξη και μεταλλουργία, όχι με βιομηχανικής κλίμακας εργοστάσια βιο-οξείδωσης, αλλά με χαμηλού κόστους μηχανήματα σε μέγεθος εκτυπωτή, που θα μπορούν να τοποθετηθούν απευθείας στις χωματερές. Όταν λυθούν τα τεχνικά προβλήματα, η εφαρμογή αυτής της ιδέας θα κάνει στην κυριολεξία “εξόρυξη των χωματερών”, ανακτώντας τα πολύτιμα μέταλλα και βοηθώντας στην αποτροπή της ρύπανσης (Metals without Mining by Gunter Pauli).
Τη στιγμή που οι πάντες παραδέχονται ότι οι σημερινοί ρυθμοί εξόρυξης είναι απολύτως μη βιώσιμοι και οδηγούν στην ταχύτατη εξάντληση των μη ανανεώσιμων πόρων του πλανήτη,
Σήμερα που από όλους πλέον αναγνωρίζονται οι καταστροφικές συνέπειες των επιφανειακών κυρίως εξορύξεων μεγάλης κλίμακας,
Τώρα που σε όλο τον κόσμο αναζητούνται λύσεις εναλλακτικές της εξόρυξης, ώστε να αποφευχθούν οι νέες πληγές στο περιβάλλον και να διαφυλαχθούν πολύτιμα δάση και υδατικά αποθέματα,
Εμείς θα επιτρέψουμε τέτοιες ληστρικές εκμεταλλεύσεις που δεν τις δέχονται ούτε οι πιο εξαθλιωμένοι ιθαγενείς των χωρών του Τρίτου Κόσμου, και μάλιστα σε βουνά-στολίδια όπως είναι ο Κάκαβος και τα Κρούσια;
Η επιλογή είναι δική μας και το μέλλον του τόπου στα χέρια μας.
