Ο ιστορικός και πανέμορφος ποταμός Καλαμάς, έχει πρόβλημα ρύπανσης. Αυτό ειπώθηκε σε επιστημονική ημερίδα, που οργανώθηκε στον Βουτσαρά Φιλιατών.
Ειδικά κατά διαστήματα, μολύνεται ιδιαίτερα. Και απειλείται, εκτός του ότι υδρεύονται και αρδεύονται χωριά από αυτόν, η βιοποικιλότητά του, που είναι πλούσια. Για παράδειγμα, μόνο στο Δέλτα του ποταμού Καλαμά συναντάμε ένα σύνθετο μωσαϊκό βλάστησης που αποτελείται από 16 τύπους οικοτόπων. Εκεί βρίσκουν καταφύγιο περισσότερα από 174 είδη πουλιών, μερικά από τα οποία είναι σπάνια και απειλούμενα. Η περιοχή είναι πολύ σημαντική για τα υδρόβια και παρυδάτια πουλιά (το 46% επί του συνόλου των ειδών της ορνιθοπανίδας της περιοχής) και ιδίως για τους ερωδιούς αποτελεί σημαντικό χώρο διαχείμασης. Φιλοξενεί περισσότερο από το 1% του πληθυσμού του Αργυροτσικνιά (Egretta alba) στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μαύρη θάλασσα, φιλοξενεί σημαντικό αριθμό του πληθυσμού της χουλιαρομύτας (Platalea leucorodia),της χαλκόκοτας (Plegadis falcinellus) των φοινικόπτερων και των λευκοτσικνιάδων, ενώ σημαντικός είναι και ο αριθμός των αργυροπελεκάνων τα τελευταία χρόνια που εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η ποικιλότητα στην υπόλοιπη πανίδα αφορά 30 είδη ψαριών από τα οποία το μικρό ψαράκι Valencia letourneuxi αποτελεί σπάνιο και προστατευόμενο είδος, 16 είδη ερπετών (5 είδη χελωνών, δύο του γλυκού νερού, 2 ξηράς και μία θαλάσσια, 4 είδη σαυρών, 7 είδη φιδιών), 22 είδη θηλαστικών (μερικά από τα οποία είναι Neomys anomalus, Talpa stankovici, Felis silvestris, Myocastor coypus), 5 είδη αμφιβίων (2 φρύνοι-Bufo bufo, Bufo viridis, Hyla arborea, Rana epeirotica & Rana balcanica) και 29 είδη ασπονδύλων. Την ημερίδα οργάνωσε Ο δήμος Ζίτσας σε συνεργασία με το δήμο Πωγωνίου, την πανελλήνια κίνηση πολιτών "Καθαρός Καλαμάς", τον Φορέα Διαχείρισης Στενών και Εκβολών Καλαμά και Αχέροντα, καθώς και τις Ομοσπονδίες Πωγωνίου και Καλαμά, στα πλαίσια των εκδηλώσεων "Δράση στον ποταμό Καλαμά 2012". Για τα έργα της φύσης και του ανθρώπου στον ποταμό Καλαμά, μίλησε ο πρόεδρος του Κέντρου Ιστορικών Μελετών Θεσπρωτίας Μιχάλης Πασιάκος. Για τα επίπεδα χημικής ρύπανσης του ποταμού, μίλησε ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Τριαντάφυλλος Αλμπάνης. Για τη συμβολή των μονάδων επεξεργασίας λυμάτων στην προστασία του περιβάλλοντος, μίλησε ο καθηγητής περιβαλλοντικών συστημάτων διαχείρισης περιβάλλοντος και φυσικών πόρων πανεπιστημίου δυτικής Ελλάδας Δημήτριος Βαγενάς. Για το οικοσύστημα του ποταμού και τα βαρέα μέταλλα, που υπάρχουν σ' αυτόν, μίλησε η υπεύθυνη της μονάδας περιβαλλοντικής φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασιλική Καλφακάκου. Για τη βιοποικιλότητα του Καλαμά, μίλησε η λέκτορας τμήματος βιολογικών εφαρμογών και τεχνολογιών του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Χρύσα Αναστασιάδου. Στη φυσική αξία του Καλαμά, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του φορέα διαχείρισης εκβολών Καλαμά-Αχέροντα Θεόδωρος Κομνηνός.
