Η ανακάλυψη ελπίζεται ότι θα βοηθήσει μελλοντικά στην πιο αποτελεσματική καταπολέμηση του «κακού» άσπρου λίπους και της παχυσαρκίας.
Το «καφέ» λίπος υπάρχει μόνο στα μωρά και στα παιδιά, ενώ οι ενήλικοι διαθέτουν μια εναλλακτική μορφή λίπους που είναι «μπεζ».
Το αρχικό καφέ λίπος σταδιακά, ιδίως μετά την εφηβεία, φαίνεται πως μετατρέπεται σε μπεζ. Τόσο το καφέ όσο και το μπεζ λίπος θεωρούνται «καλά», αντίθετα με το «κακό» λευκό, επειδή βοηθάνε στο κάψιμο των θερμίδων και όχι στη συσσώρευσή τους.
Οι ερευνητές, μ’ επικεφαλής τον Μπρους Σπίγκελμαν της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Ινστιτούτου Ερευνών για τον Καρκίνο Dana-Farber, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό βιολογίας "Cell", ανακάλυψαν ότι το «μπεζ» λίπος βρίσκεται διασκορπισμένο υποδόρια σε εναποθέσεις κοντά στην κλείδα και κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης.
Τα κύτταρα του εν λόγω λίπους μπορούν να κάψουν θερμίδες, αντί να τις αποθηκεύσουν (όπως συμβαίνει με τα κύτταρα του «άσπρου» λίπους), συνεπώς το «μπεζ» λίπος θα μπορούσε να αποτελέσει σύμμαχο στη θεραπεία της παχυσαρκίας και του διαβήτη.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το «μπεζ» λίπος είναι γενετικά κάπου ενδιάμεσα ανάμεσα στο άσπρο και στο «καφέ», το οποίο επίσης καίει θερμίδες για να παράγει θερμική ενέργεια.
Το «καφέ» λίπος συναντάται στα μικρά θηλαστικά και στα νήπια των ανθρώπων, λειτουργώντας προστατευτικά από το κρύο.
Από την άλλη, το «άσπρο» λίπος λειτουργεί ως αποθήκη θερμίδων και, έτσι, σε υπερβολικές ποσότητες, συμβάλλει στην παχυσαρκία.
Η ύπαρξη του «μπεζ» ως τρίτης μορφής λίπους είχε για πρώτη φορά προταθεί θεωρητικά το 2008 από τον Μπρους Σπίγκελμαν, όμως τώρα πλέον η ερευνητική ομάδα του κατάφερε να το απομονώσει και να το μελετήσει γενετικά.
Ακόμα και σε μικρές ποσότητες, τόσο το μπεζ όσο και το καφέ λίπος έχουν τη δυνατότητα να κάψουν μεγάλες ποσότητες θερμίδων. Για αυτό, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, «η θεραπευτική δυνατότητα και των δύο αυτών μορφών κυττάρων λίπους είναι δεδομένη».
Πειράματα με γενετικά τροποποιημένα ποντίκια, που παράγουν στον οργανισμό τους περισσότερο μπεζ ή καφέ λίπος, δείχνουν τις δυνατότητες για νέες θεραπείες κατά της παχυσαρκίας και του διαβήτη. Ήδη οι επιστήμονες αναζητούν τρόπους για να αξιοποιήσουν το καφέ λίπος στους ανθρώπους.
Τα κύτταρα τόσο του καφέ όσο και του μπεζ λίπους διαθέτουν μιτοχόνδρια (τα «εργοστάσια» παραγωγής κυτταρικής ενέργειας) που περιέχουν σίδηρο, ο οποίος προσδίδει στους αντίστοιχους λιπώδεις ιστούς τις χαρακτηριστικές πιο σκούρες αποχρώσεις τους σε σχέση με τους ιστούς του άσπρου λίπους.
Μια διαφορά μεταξύ των κυττάρων του καφέ και του μπεζ λίπους είναι ότι τα πρώτα γεννιούνται από πρόδρομα βλαστικά κύτταρα που παράγουν επίσης τα κύτταρα των μυών, ενώ τα δεύτερα σχηματίζονται μέσα στις εναποθέσεις του άσπρου λίπους από πρόδρομα μπεζ κύτταρα.
Η ίδια ερευνητική ομάδα, νωρίτερα φέτος, ανακοίνωσε την ανακάλυψη της ορμόνης ιρισίνης, η οποία παράγεται από την μυϊκή άσκηση και μπορεί να μετατρέψει το άσπρο λίπος σε καφέ. Στη νέα μελέτη, ο ερευνητής και οι συνεργάτες του αναφέρουν ότι η ιρισίνη επίσης μετατρέπει το άσπρο λίπος σε μπεζ.
Το Ινστιτούτο Dana-Farber έχει παραχωρήσει την άδεια και για τις δύο ανακαλύψεις στη νέα εταιρία βιοτεχνολογίας Ember Therapeutics, που ίδρυσε ο Μπρους Σπίγκελμαν και η οποία σχεδιάζει να φέρει στην αγορά την ορμόνη ως ιρισίνη ως θεραπευτική τεχνική κατά της παχυσαρκίας και του διαβήτη.
