"Το βασικό ζήτημα, που καλείται να διαχειριστεί ο πρόεδρος Πούτιν είναι η υπέρβαση του οικονομικού μοντέλου που δημιουργήθηκε τα τελευταία 12 χρόνια, με τη συμμετοχή του ίδιου του Βλαντίμιρ Βλαντίμιροβιτς". Πηγή: Reuters / Vostock Photo
Οι μαζικές διαμαρτυρίες, με τις οποίες η μεσαία τάξη της Μόσχας απάντησε στην εκλογική νίκη του Πούτιν και την επιστροφή του στο Κρεμλίνο, τον περασμένο Μάιο, μεταφέρθηκαν το καλοκαίρι, από τους δρόμους της πρωτεύουσας στον «αέρα» του Ιντερνέτ. Στους ιστοτόπους της κοινωνικής δικτύωσης. Οι ειδικοί δεν αποκλείουν την πιθανότητα να ξαναβγεί ο κόσμος στους δρόμους τον Σεπτέμβριο. Ήδη, μια ακόμα μαζική εκδήλωση διαμαρτυρίας έχει προγραμματιστεί στη Μόσχα στις 19 Αυγούστου, στην επέτειο του πραξικοπήματος του 1991. Ωστόσο, «το πολιτικό σύστημα θα αποφύγει να κάνει χρήση κατασταλτικών μέτρων εναντίον των διαδηλωτών και των ονομαζομένων αντιφρονούντων», εκτιμά ο γενικός διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής Πληροφόρησης, Αλεξέι Μούχιν.
Μαστίγιο και καρότο
Πάντως, δεν αποκλείεται οι αρχές να «σφίξουν περισσότερο τα λουριά» στους διαδηλωτές. Οι ανησυχίες αυτές ενισχύονται από τα πρόσφατα γεγονότα, όπως είναι η κατά πολλούς άδικη μεταχείριση στη δίκη των μελών της πανκ-ροκ ομάδας, Pussy Riot, και οι έρευνες για σημαντικούς εκπροσώπους της Αντιπολίτευσης. Ο πιο κρίσιμος παράγοντας όμως, είναι η βιαστική θέσπιση νόμων που δυσχεραίνουν τις δραστηριότητες των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ), η «σκλήρυνση» των ποινών σε όσους κατηγορούνται για παραβάσεις σε διαδηλώσεις και η απόδοση ποινικών ευθυνών για δυσφήμιση. Η ανησυχία υπάρχει, επειδή εκτιμάται ότι αυτοί οι νόμοι μπορεί να μετατραπούν σε μηχανισμούς καταστολής των διαφωνούντων.
Ωστόσο, σχεδόν ταυτόχρονα η ρώσικη νομοθεσία συμπληρώθηκε και με σχετικά φιλελεύθερες διατάξεις. Για παράδειγμα, απλουστεύτηκε η διαδικασία για την επίσημη εγγραφή των πολιτικών κομμάτων και αποκαταστάθηκε, έστω και υπό ορισμένους περιορισμούς, η άμεση εκλογή των περιφερειακών κυβερνητών. «Το μεγαλύτερο μέρος του κινήματος διαμαρτυρίας συμβιβάστηκε με τους νέους κανόνες του παιχνιδιού. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι έχουν ήδη εγγραφεί στους σχετικούς επίσημους καταλόγους 126 κόμματα, και ο ανταγωνισμός των εκπροσώπων των τοπικών οικονομικο-πολιτικών ελίτ για την πρώτη εκλογή κυβερνητών με το νέο σύστημα, έχει δραματικά ενταθεί», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού Οικονομικών και Πολιτικών Επικοινωνιών, Ντμίτρι Ορλόφ. Με την άποψη αυτή, διαφωνεί ο εμπειρογνώμονας του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών και Πολιτικών Επιστημών, Βλαντίμιρ Σλάτινοφ. Ο ίδιος πιστεύει, ότι οι φόβοι για «κατασταλτικές» κινήσεις επιβεβαιώθηκαν και η ατμόσφαιρα στην κοινωνία έχει γίνει πιο επιθετική.
Προκειμένου να μετριαστεί αυτή η αντιπαράθεση, η εξουσία λαμβάνει εκτός από τα θεσμικά μέτρα και ορισμένα οργανωτικού χαρακτήρα. Τον Ιανουάριο του 2013 ξεκινάει η εκπομπή σήματος της δημόσιας – κοινωνικής τηλεόρασης. Ένα τηλεοπτικό κανάλι, ανεξάρτητο από το Κρεμλίνο, ή από την επιρροή οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος. Δημιουργούνται συμβουλευτικά όργανα δίπλα στις δομές της δημόσιας διοίκησης, σε πολλά από τα οποία συμμετέχουν μερικά από τα εξέχοντα στελέχη της Αντιπολίτευσης. Για παράδειγμα, στο κοινωνικό συμβούλιο του υπουργείου Παιδείας και Επιστημών προσκλήθηκε να συμμετάσχει ένας από τους πιο δραστήριους «διαμαρτυρόμενους» στα συλλαλητήρια της περασμένης Ανοιξης, ο συγγραφέας Ντμίτρι Μπικόφ και η αδελφή του ιδρυτή του φιλελεύθερου κόμματος «Πλατφόρμα των Πολιτών», Μιχαήλ Πρόχοροφ, Ιρίνα.
Λεπτές ισορροπίες
Όλα αυτά κάνουν σειρά αναλυτών να εγείρουν αμφιβολίες ως προς το εάν ο Β. Πούτιν κατάφερε στις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας του να κρατήσει μια συγκεκριμένη κατεύθυνση στην πολιτική συμπεριφορά του. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις, πάντως, δείχνουν ότι τον υποστηρίζει περίπου το 50% του πληθυσμού. Σε αυτό το σενάριο, η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ αντίπαλων πολιτικών τάσεων, μπορεί να θεωρηθεί σαν μια πολιτική ευελιξία.
Τα πράγματα όμως, είναι χειρότερα στην οικονομία, με τις διαρθρωτικές αλλαγές να μην έχουν επί της ουσίας, ακόμα ξεκινήσει. «Το βασικό ζήτημα, που καλείται να διαχειριστεί ο πρόεδρος Πούτιν είναι η υπέρβαση του οικονομικού μοντέλου που δημιουργήθηκε τα τελευταία 12 χρόνια, με τη συμμετοχή του ίδιου του Βλαντίμιρ Βλαντίμιροβιτς, το οποίο βασίζεται στην υπερβολική εξάρτηση της οικονομίας της χώρας από τις εξαγωγές πρώτων υλών προς τη Δύση», λέει ο πολιτικός αναλυτής, Πάβελ Σβιάτενκοφ. «Αν η ρωσική οικονομία αναπτυχθεί στη βάση του υπάρχοντος σεναρίου, θα συσσωρεύσει σημαντικά «βαρίδια».
Αν οι τιμές του πετρελαίου πέσουν πάρα πολύ, θα επέλθει ύφεση στην οικονομία, αποσύνθεση στη βιομηχανία, θα επηρεαστούν ακόμα και οι Ενοπλες Δυνάμεις και στο τέλος, μπορεί να απειληθεί το ίδιο το κράτος με κατάρρευση. Ελπίζουμε βέβαια, ότι κατάσταση δεν θα φτάσει τόσο μακριά και το κράτος δεν θα καταρρεύσει. Αλλά στο επίκεντρο της πολιτικής διαμαρτυρίας, κατά κανόνα, είναι τα οικονομικά προβλήματα. Όσο μεγαλύτερα είναι τα προβλήματα, τόσο πιο έντονες θα είναι οι διαμαρτυρίες.
Για μια νέα οικονομική πολιτική
Όλοι οι εμπειρογνώμονες αναφέρονται στην ανάγκη μιας βιώσιμης οικονομικής στρατηγικής. «Αλλά είναι δύσκολο να εκπονηθεί μια τέτοια στρατηγική, όταν η πολιτική κατάσταση είναι ρευστή και οι δομές που δημιουργούνται θα πρέπει να συμπεριλάβουν και συγκεκριμένους συμβιβασμούς», λέει ο κ. Σλάτινοφ. Την άποψη αυτή συμμερίζονται και αρκετοί άλλοι εμπειρογνώμονες, που προτείνουν τη διάλυση του «καθετοποιημένου» συστήματος εξουσίας που δημιούργησε ο Πούτιν, αναπτύσσοντας την περιφερειακή και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο πρόεδρος Πούτιν θα ασχοληθεί σύντομα με τα θέματα αυτά, αφού κατάφερε να υλοποιήσει έναν από τους βασικούς στόχους του για τις πρώτες 100 ημέρες στο Κρεμλίνο: Απέδειξε, δηλαδή, τη νομιμότητα της θητείας του ως Πρόεδρος. «Η κοινή γνώμη, συμπεριλαμβανομένης της Αντιπολίτευσης, αναγνώρισε ότι ο Βλαντίμιρ Βλαντίμιροβιτς είχε κερδίσει τις εκλογές και ότι είναι ο νόμιμος πρόεδρος της Ρωσίας», λέει ο κ. Σβιάτενκοφ.
rbth.gr
