Μία και μόνο μετάλλαξη ίσως ήταν αρκετή για να ανοίξει ο δρόμος της ταχείας ανάπτυξης του εγκεφάλου. Αλλα πρωτεύοντα έχουν ισχυρούς μυς στις σιαγόνες οι οποίοι ασκούν δύναμη σε όλο το κρανίο εμποδίζοντας την ανάπτυξή του. Ωστόσο πριν από περίπου 2 εκατομμύρια έτη μια μετάλλαξη έφερε την αλλαγή στη γραμμή της εξέλιξης του ανθρώπου. Σύντομα ξεκίνησε μια «έκρηξη» στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Το τι ακριβώς οδήγησε σε αυτή την «έκρηξη» είναι ένα άλλο ζήτημα. Πιθανότατα το περιβάλλον «γέννησε» νέες νοητικές προκλήσεις. Και η κοινωνική ανάπτυξη θα έπαιξε τον ρόλο της. Προκειμένου να μελετήσει τη σημασία αυτών των παραγόντων ο Ντέιβιντ Γκίρι από το Πανεπιστήμιο του Μισούρι στην Κολούμπια συνέκρινε το μέγεθος του κρανίου διαφορετικών ανθρωποειδών με τις περιβαλλοντικές συνθήκες στις οποίες ζούσε το καθένα, όπως είναι η εκτιμώμενη διακύμανση στις ετήσιες θερμοκρασίες, καθώς και με τις κοινωνικές πιέσεις που δεχόταν, όπως το μέγεθος της ομάδας.
Οπως είδε, και οι δύο αυτοί παράγοντες συνδέονταν με μεγαλύτερο μέγεθος εγκεφάλου, ωστόσο οι δυσκολίες στην «πλοήγηση» σε ένα μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο φάνηκε να έχουν τη σημαντικότερη επίδραση στο μέγεθος του εγκεφάλου.
Θέμα διατροφής!
Ενας μεγάλος εγκέφαλος είναι απίστευτα πεινασμένος και έτσι οι πρώτοι άνθρωποι χρειάστηκε να αλλάξουν τη διατροφή τους ώστε να τον θρέψουν. Η μετάβαση στην κατανάλωση κρέατος πρέπει να βοήθησε προς αυτή την κατεύθυνση. Την ίδια βοήθεια θα πρέπει να προσέφερε και η προσθήκη στη διατροφή θαλασσινών πριν από περίπου 2 εκατομμύρια χρόνια, η οποία παρείχε τα πολύτιμα ω-3 λιπαρά οξέα, που είναι ζωτικής σημασίας για το «χτίσιμο» του εγκεφάλου. Και βέβαια το μαγείρεμα της τροφής το οποίο διευκολύνει την πέψη φαίνεται να ήταν άλλος ένας σημαντικός παράγοντας. Το μαγείρεμα πρέπει να επέτρεψε στους προγόνους του σύγχρονου ανθρώπου να αποκτήσουν μικρότερο έντερο και να αφιερώσουν τους επιπλέον πόρους στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Ωστόσο ένας μεγάλος εγκέφαλος έχει και κόστος, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων της γέννας. Ωσπου να φθάσει η στιγμή που τα οφέλη ενός μεγάλου εγκεφάλου δεν υπερίσχυαν πλέον του όποιου κόστους, διαθέταμε ήδη μια ζελατινώδη μάζα με βάρος 1,3 κιλών η οποία ήταν αρκετά... έξυπνη ώστε να αμφισβητεί την ίδια την ύπαρξή της.
tovima
Το τι ακριβώς οδήγησε σε αυτή την «έκρηξη» είναι ένα άλλο ζήτημα. Πιθανότατα το περιβάλλον «γέννησε» νέες νοητικές προκλήσεις. Και η κοινωνική ανάπτυξη θα έπαιξε τον ρόλο της. Προκειμένου να μελετήσει τη σημασία αυτών των παραγόντων ο Ντέιβιντ Γκίρι από το Πανεπιστήμιο του Μισούρι στην Κολούμπια συνέκρινε το μέγεθος του κρανίου διαφορετικών ανθρωποειδών με τις περιβαλλοντικές συνθήκες στις οποίες ζούσε το καθένα, όπως είναι η εκτιμώμενη διακύμανση στις ετήσιες θερμοκρασίες, καθώς και με τις κοινωνικές πιέσεις που δεχόταν, όπως το μέγεθος της ομάδας.
Οπως είδε, και οι δύο αυτοί παράγοντες συνδέονταν με μεγαλύτερο μέγεθος εγκεφάλου, ωστόσο οι δυσκολίες στην «πλοήγηση» σε ένα μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο φάνηκε να έχουν τη σημαντικότερη επίδραση στο μέγεθος του εγκεφάλου.
Θέμα διατροφής!
Ενας μεγάλος εγκέφαλος είναι απίστευτα πεινασμένος και έτσι οι πρώτοι άνθρωποι χρειάστηκε να αλλάξουν τη διατροφή τους ώστε να τον θρέψουν. Η μετάβαση στην κατανάλωση κρέατος πρέπει να βοήθησε προς αυτή την κατεύθυνση. Την ίδια βοήθεια θα πρέπει να προσέφερε και η προσθήκη στη διατροφή θαλασσινών πριν από περίπου 2 εκατομμύρια χρόνια, η οποία παρείχε τα πολύτιμα ω-3 λιπαρά οξέα, που είναι ζωτικής σημασίας για το «χτίσιμο» του εγκεφάλου. Και βέβαια το μαγείρεμα της τροφής το οποίο διευκολύνει την πέψη φαίνεται να ήταν άλλος ένας σημαντικός παράγοντας. Το μαγείρεμα πρέπει να επέτρεψε στους προγόνους του σύγχρονου ανθρώπου να αποκτήσουν μικρότερο έντερο και να αφιερώσουν τους επιπλέον πόρους στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Ωστόσο ένας μεγάλος εγκέφαλος έχει και κόστος, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων της γέννας. Ωσπου να φθάσει η στιγμή που τα οφέλη ενός μεγάλου εγκεφάλου δεν υπερίσχυαν πλέον του όποιου κόστους, διαθέταμε ήδη μια ζελατινώδη μάζα με βάρος 1,3 κιλών η οποία ήταν αρκετά... έξυπνη ώστε να αμφισβητεί την ίδια την ύπαρξή της.
tovima