Εκτός, όμως, από τη συμβολή της διατροφής, που ασφαλώς αποτελεί πρώτη επιλογή κατά τη θεραπεία, στην προσπάθεια ελέγχου και μείωσης του βάρους, υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που εξαιτίας της νοσογόνου παχυσαρκίας (ΔΜΣ μεγαλύτερο από 40) καταφεύγουν και σε άλλες μεθόδους όπως τις βαριατρικές χειρουργικές επεμβάσεις.
Οι βαριατρικές χειρουργικές επεμβάσεις είναι σίγουρα μια αποτελεσματική μέθοδος για τη μακροχρόνια διατήρηση απώλειας βάρους σε νοσογόνα παχύσαρκους ασθενείς και η απώλεια αυτή μπορεί να φτάσει στο 50-80% του περιττού βάρους. Οι βαριατρικές επεμβάσεις ταξινομούνται ως εξής:
α. Επεμβάσεις περιοριστικού τύπου: Στην κατηγορία αυτή ανήκει ο ρυθμιζόμενος σιλικονούχος δακτύλιος του στομάχου(Gastric Band), η κάθετη γαστροπλαστική (διαμερισματοποίηση) κατά Μason και η επιμήκης γαστρεκτομή “μανίκι” (sleeve).
β. Επεμβάσεις δυσαπορροφητικού τύπου: Στην κατηγορία αυτή ανήκει η χολοπαγκρεατική εκτροπή που αντιπροσωπεύεται από την εγχείρηση Scopinario και τη 12δακτυλοειλεϊκή αναστόμωση.
γ. Επεμβάσεις μικτού τύπου: Στην κατηγορία αυτή ανήκει η γαστρική παράκαμψη κατά Roux (Roux en Y Gastric Bypass).
Η διαιτολογική αντιμετώπιση και οι θρεπτικές ανάγκες των ασθενών διαφοροποιούνται ανάλογα με το είδος της επέμβασης που θα πραγματοποιηθεί. Γενικά, η διατροφή ξεκινά πάντα μόνο με υγρά (νερό, τσάι, ζωμό, ζελέ χωρίς ζάχαρη, γάλα εάν είναι ανεκτό) και τις επόμενες μέρες (1-2 εβδομάδες) ο ασθενής μπορεί να λαμβάνει πολτώδεις τροφές και περίπου σε δέκα μέρες μπορεί να επανέλθει πλήρως στην εργασία του. Ορισμένες τροποποιήσεις πρέπει να γίνουν στις διατροφικές συνήθειες του ασθενούς, οι οποίες αφορούν κυρίως την ποιότητα των τροφών (πλούσιες σε πρωτεΐνες, αποφυγή των γλυκών) και την καλή μάσησή τους. Η μερίδα του φαγητού αυξάνεται σιγά σιγά στο χρονικό αυτό διάστημα, μέχρι το νέο στομάχι που έχει δημιουργηθεί να ανεχτεί το μέγιστο όγκο. Μερικοί ασθενείς μπορεί να χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής ανάλογα με φύση της επέμβασης και τις επιπλοκές. Τέλος, ο ασθενής επανέρχεται σταδιακά σε σίτιση με στερεή τροφή.
Ο ρόλος του διαιτολόγου είναι πρώτα απ’ όλα να εκπαιδεύσει τον ασθενή ώστε να μπορεί να κρίνει και να διορθώνει τις λανθασμένες επιλογές. Θα πρέπει να ακολουθηθεί μια ισορροπημένη διατροφή που θα καλύπτει όλες τις μικροθρεπτικές και μακροθρεπτικές ανάγκες του ασθενούς εντάσσοντας και τροφές που μπορεί ο ασθενής να απόφευγε έχοντας την πεποίθηση ότι αποτελούν την αιτία του περιττού του βάρους ( ψωμί, ζυμαρικά, μπανάνα). Το διατροφικό του πλάνο θα πρέπει να αποτελείται από όλες τις ομάδες τροφίμων (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, ακόρεστα λίπη), να υπάρχει άφθονη κατανάλωση υγρών κυρίως νερού και γενικά να είναι βασισμένο στην ισορροπημένη Μεσογειακή διατροφή.
Τέλος, σε ασθενείς που έχουν υποστεί κάποια βαριατρική επέμβαση, απαιτείται συνεχής εκπαίδευση, παρακολούθηση και αξιολόγηση της διατροφικής τους κατάστασης και ψυχολογική υποστήριξη για να αποφύγουν τα πισωγυρίσματα στις παλιές τους διατροφικές συνήθειες.
