Έρευνα στη Σωματιδιακή Φυσική!
Το CERN μέσω του νέου δικτύου HERMES στο οποίο συμμετέχει και η Ελλάδα, μπορεί με την τεχνολογία που έχει αναπτύξει να βοηθήσει με πρωτοποριακές μεθόδους τη θεραπεία του καρκίνου!
Ήδη ο εκπρόσωπος του δικτύου στη χώρα μας, ο περιφερειακός σύμβουλος Αλέξης Κοκολάκης έχει αποστείλει στην Περιφέρεια την σχετική πρόταση η οποία συνδυάζει την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία με τον ιατρικό τουρισμό με βασικό άξονα την θεραπεία του καρκίνου με την "παγκοσμίως αναγνωρισμένη και πρωτοποριακή μέθοδο της θεραπείας πρωτονίων"!
H πρόταση είναι μια από τις προτάσεις που κατατέθηκαν κι εγκρίθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας και προωθήθηκαν στο CERN.
"Αυτή η μέθοδος θεραπείας του καρκίνου χρησιμοποιεί πρωτόνια για να ακτινοβολήσει καρκινικούς όγκους οι οποίοι είτε βρίσκονται πολύ κοντά σε κρίσιμα όργανα και ευαίσθητες δομές (πχ νωτιαίος μυελός) είτε αποκρίνονται ελάχιστα στη συμβατική ακτινοθεραπεία (φωτόνια, ακτίνες Χ, ηλεκτρόνια). Αφορά ειδικά τους ασθενείς με όγκους στον εγκέφαλο και τη βάση της περιοχής του κρανίου, με σαρκώματα ή καρκίνο του προστάτη" αναφέρει ο κ.Κοκολάκης και προσθέτει:
"Η θεραπεία πρωτονίων είναι η πιο τεχνολογικά σύγχρονη και ιατρικά πιο αποτελεσματική μέθοδος ακτινοθεραπείας. Αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε με τη βοήθεια επιταχυντών που χρησιμοποιούνται στη βασική έρευνα στη Φυσική. Μέχρι τώρα η συμβατική θεραπεία του καρκίνου με επιταχυντές επιτυγχάνεται μέσω της στόχευσης φωτονίων ή δεσμών φωτονίων στους κακοήθεις ιστούς. Συνήθως, όμως, αρκετοί κακοήθεις όγκοι είναι ανθεκτικοί στην ακτινοβολία ενώ άλλοι έχουν πολύ σύνθετο σχήμα ή βρίσκονται πολύ κοντά σε ζωτικά όργανα. Σε αυτές τις περιπτώσεις απαιτούνται υψηλότερες δόσεις ακτινοβολίας με μεγαλύτερη απόδοση και υψηλότερη ακρίβεια στόχευσης, κάτι το οποίο δεν προσφέρεται αποτελεσματικά από την συμβατική θεραπεία".
Τα πλεονεκτήματα της θεραπείας καρκίνου με επιταχυντικό σύστημα νέας γενιάς και δέσμη πρωτονίων έναντι της συμβατικής ακτινοθεραπείας μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
Η θεραπεία με πρωτόνια μπορεί να στοχεύσει όγκους που βρίσκονται σε μεγάλα βάθη και σε δύσκολα ανατομικά σημεία (πχ. όγκοι άνω θώρακα και κρανίου).
Καταστρέφει ολοσχερώς το γενετικό υλικό των καρκινικών κυττάρων και επομένως ελαχιστοποιεί την επανεμφάνιση του καρκίνου.
Προκαλεί ελάχιστη βλάβη των παρακείμενων υγιών ιστών σε αντίθεση με τις δέσμες φωτονίων (ακτίνες-Χ και ακτίνες-γάμμα), όπου η μεγάλη τους ένταση σταματά στα επιδερμικά υγιή κύτταρα και μικρή μόνο δόση καταλήγει στους κακοήθεις ιστούς.
Ο κίνδυνος πρόκλησης δευτερογενών καρκίνων εξαιτίας ακτινοβόλησης με πρωτόνια είναι πολύ μικρότερος σε σχέση με τον κίνδυνο από τη συμβατική ακτινοθεραπεία. Για το λόγο αυτό η θεραπεία πρωτονίων χρησιμοποιείται στις παιδιατρικές περιπτώσεις ασθενών με καρκίνο.
Ο χρόνος θεραπείας είναι πολύ μικρότερος σε σχέση με τον αντίστοιχο χρόνο της συμβατικής θεραπείας. Η ανάπτυξη ενός κέντρου θεραπείας του καρκίνου με πρωτόνια θα ανοίξει νέους ορίζοντες στην έρευνα και τεχνολογία στη χώρα και θα προσελκύσει διεθνώς αναγνωρισμένους επιστήμονες από πολλά διαφορετικά επιστημονικά πεδία. Παράλληλα, θα δημιουργήσει τεχνικές και επιστημονικές θέσεις εργασίας και δυνατότητες αξιοποίησης του επιστημονικού δυναμικού της χώρας από διάφορα πεδία: Φυσική, Ιατρική, Βιολογία, Πληροφορική, Τεχνολογία Επιταχυντών κλπ. Θα προσδώσει διεθνές κύρος και θα υποστηρίξει στο μέγιστο τις προσπάθειες της Πολιτείας για την ανάδειξη της Κρήτης σε θέρετρο Ιατρικού τουρισμού στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου.
ΓΕΝΙΚΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Υπάρχουν παγκοσμίως αρκετές εταιρίες που προσφέρουν τεχνολογικές λύσεις και εξοπλισμό για την εγκατάσταση θεραπείας πρωτονίων. Τα απαραίτητα δομικά στοιχεία ενός τέτοιου κέντρου εντάσσονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
1. Ο επιταχυντής (με ή χωρίς βοηθητικό σύστημα επιλογής ενέργειας) ο οποίος χρειάζεται ώστε να ρυθμίζεται η επιθυμητή ενέργεια των πρωτονίων. Ο επιταχυντής μπορεί να είναι κύκλοτρο ή σύγχροτρο.
2. Το σύστημα μεταφοράς της δέσμης των πρωτονίων από τον επιταχυντή στην αίθουσα ακτινοβόλησης (beam transport system)
3. Το σύστημα μεταφοράς της δέσμης στον ασθενή ανάλογα με τις ιδιαίτερες παθολογικές – ανατομικές ανάγκες (beam delivery system to the patient). Υπάρχουν διαφόρων ειδών συστήματα (passive scattering, dynamic or active scanning). Ένα κέντρο θεραπείας με πρωτόνια είναι ένα πολύπλοκο πρότζεκτ που απαιτεί εκτός από τα προφανή (κατάλληλα επιλεγμένη τοποθεσία, αδειοδότηση, επιδημιολογικές μελέτες πριν την έναρξη, κλπ) και τα ακόλουθα:
Ακριβή συστήματα σχεδιασμού της ακτινοθεραπείας (treatment planning)
Διαγνωστικά μηχανήματα (proton radiography, Positron Emission Tomography (PET) κλπ).
Κλινικές εγκαταστάσεις
Ερευνητικό εργαστήρι
Συστήματα ασφαλεία
Λογισμικό
Μελέτες ακτινοπροστασίας
Κατάλληλα εκπαιδευμένο ιατρικό προσωπικό (ακτινοθεραπευτές, νοσηλευτικό προσωπικό, φυσικοί ιατρικής κλπ).
ΚΟΣΤΟΣ
Το κόστος , όπως αναφέρεται στην πρόταση, του τεχνολογικού εξοπλισμού για μια πλήρη εγκατάσταση θεραπείας πρωτονίων κυμαίνεται γύρω στα 60-70 εκατομμύρια ευρώ αν οι κλινικές εγκαταστάσεις είναι διαθέσιμες. Θα μπορούσαν να διερευνηθούν οι δυνατότητες υλοποίησης μέσω:
Εθνικών πόρων
Περιφερειακών πόρων
Συγχρηματοδότησης από την Πολιτεία και ιδιωτικούς φορείς καθώς επίσης και προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων από εξωτερικούς επενδυτές στο χώρο της Υγείας και μέσω ΕΤΕΠ (Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων).
Ιδρύματος η κάποιου Εθνικού ευεργέτη. Επίσης, το Βενιζέλειο Νοσοκομείο όσο και το ΠΑΓΝΗ διαθέτουν κτίρια η και εκτάσεις οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν.
Και στην πρότασή του ο κ.Κοκολάκης καταλήγει:
"Κύριε Περιφερειάρχη, Η δυνατότητα η οποία ανοίγεται στην Κρήτη να αποτελέσει προορισμό σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά κυρίως στη λεκάνη της Μεσογείου (Βαλκανικές χώρες- Κύπρος- Μέση Ανατολή- Βόρεια Αφρική) και στην Αραβική χερσόνησο όπου δεν υπάρχει προς το παρόν κάποιο αντίστοιχο κέντρο, αποτελεί μια τεράστια ευκαιρία και πρόκληση για το νησί μας. Παράλληλα μέσω του κέντρου θεραπείας πρωτονίων θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας σε πολλά ερευνητικά πεδία και στις Ιατρικές επιστήμες, αλλά και θα ενισχυθεί ο τουρισμός συμπεριλαμβανομένου και του χειμερινού.
Η Κρήτη μπορεί να αποτελέσει εξαιρετικό προορισμό για τον ιατρικό τουρισμό επειδή εκτός από την αποτελεσματική θεραπεία του καρκίνου που θα παρέχεται μέσα στο κέντρο υπάρχει η δυνατότητα για εξαιρετικής ποιότητας διαμονή. Ο συνδυασμός αυτών των παροχών με τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας, το κλίμα, την έντονη διαφοροποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, τον τρόπο ζωής και διατροφής των κατοίκων, τη γεωπολιτική θέση της Κρήτης και το μεγάλο αριθμό πτήσεων charter, παρέχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα για την προσέγγιση ενός τέτοιου τύπου ανάπτυξης. Η επιστημονική ομάδα του δικτύου CERN-HERMES, μπορεί να υποστηρίξει άμεσα την προσπάθεια με την παροχή υψηλής επιστημονικής γνώσης και εξειδικευμένης τεχνογνωσίας. Ωστόσο, τέτοιου είδους μεγαλόπνοα έργα απαιτούν συνεργασία και συντονισμό μεταξύ διαφόρων επιστημονικών κοινοτήτων (π.χ. ιατρών, φυσικών κλπ) και άλλων επαγγελματικών κλάδων και είναι προφανές ότι απαιτείται ευρύτερη συζήτηση σχετικά με τα οφέλη της θεραπείας πρωτονίων για τη χώρα μας.
Θεωρώ ότι η ενεργή συμμετοχή σας σε αυτή την προσπάθεια με δεδομένη και την πρότερη εμπειρία σας στην αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων, θα βοηθήσει ουσιαστικά, για να υλοποιηθεί αυτό το έργο στην Κρήτη μέσω της Περιφέρειας Κρήτης και του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Εφόσον συμφωνείτε, προτείνω τη διοργάνωση μιας συνάντησης με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κρήτης στην οποία θα συμμετάσχουν Υπουργοί, Ευρωβουλευτές, εκπρόσωποι του Ελληνικού Κοινοβουλίου, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων φορέων που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην χρηματοδότηση του έργου, οι συνεργάτες του δικτύου CERN-HERMES, εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας της Κρήτης και της Ελλάδας και οποιοσδήποτε δύναται ενδεχομένως να συμβάλλει στο εγχείρημα.
Είμαι πεπεισμένος ότι σαν Περιφέρεια Κρήτης πρέπει να αξιοποιήσουμε άμεσα αυτά τα πλεονεκτήματα και να αναδείξουμε όλες εκείνες τις δυνάμεις οι οποίες μας διαφοροποιούν και μπορούν να καταστήσουν την Κρήτη μοναδικό προορισμό όχι μόνο για θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, διατροφής και τουρισμού αλλά και για ένα θέμα ζωτικής σημασίας για τους ασθενείς με καρκίνο, αυτό της αποτελεσματικής θεραπείας του.
Δεδομένου ότι η μέθοδος θεραπείας με πρωτόνια έχει αρχίσει να προβάλλεται ευρύτερα και έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον από άλλες περιοχές της Ελλάδας αλλά και την Κύπρο για μια τέτοια εγκατάσταση, πιστεύω ότι θα πρέπει να δράσουμε άμεσα. Θεωρώ ότι μας δίνεται σήμερα η δυνατότητα για μια ιστορική απόφαση που μπορεί να λάβει η Περιφέρεια Κρήτης και η οποία θα προσδώσει νέα δυναμική στον τόπο μας".
