tromaktiko: Tι σημαίνουν οι λέξεις: "καραμπουζουκλής" και "μπουζούκι"

Τρίτη 20 Αυγούστου 2013

Tι σημαίνουν οι λέξεις: "καραμπουζουκλής" και "μπουζούκι"



Γράφει ο Δημήτρης Σταθακόπουλος
Ακούμε συχνά την προσφώνηση: ” γεια σου καραμπουζουκλή” και σχεδόν όλοι πιστεύουν πώς σχετίζεται με το μπουζούκι...

Και σε αυτή την περίπτωση τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι.


Το πρόθεμα Kara έχει βασικά την έννοια της μαύρης απόχρωσης, αλλά στην ελληνική γλώσσα έχει και μιά επιτατική εμφατική έννοια, που σημαίνει : πολύ και έντονο.

Βıyık, στα τούρκικα ( και όχι büyük = μεγάλο ) , σημαίνει Μουστάκι. Ετσι λοιπόν Kara-Βıyık-li και ελληνοποιημένα Καραμπουγιουκλής, Καραμπουζουκλής σημαίνει Μαυρομούστακος, ή ο έχων μέγα μύστακα , επειδή δε το μουστάκι συνδεόταν με την ανδροπρέπεια κατ΄επέκταση το Καραμπουζουκλής σημαίνει και τον έντονα ανδροπρεπή !!

Από την ίδια ρίζα βγαίνει και το επώνυμο Μπουγιουκλάκης / Βουγιουκλάκης. (βλ. φωτο του περίφημου Ζεϋμπέκη μαυρομούστακου / καραμπουζουκλή, Çakırcalı Mehmet Efe, 1871, γνωστού ώς Çakıci/ Τσακιτζή από την περιοχή της Σμύρνης Μ. Ασίας. Το τραγούδι του εδώ:

Τέλος μιας και εξ αντανακλάσεως αναφερθήκαμε στο Μπουζούκι, να πούμε πώς το μουσικό αυτό όργανο ,ανήκει στην αρχαία οικογένεια των Πανδουροϊδών εγχόρδων οργάνων της ανατολικής μεσογείου , που στο διάβα των αιώνων είχε τα ονόματα: Πανδουρίς ή τρίχορδον, φάνδουρος, ταμπούρα, ταμπουράς (π.χ του Ρήγα Φεραίου και του Μακρυγιάννη).

Επί οθωμανικής περιόδου, ο μεγάλος ταμπουράς, λόγω περσικής γλωσσικής επιρροής λεγόταν: بزرگ – Βozorg ( σημαίνει Μεγάλο στα Πέρσικα και η λέξη είναι συνώνυμη του οθωμανικού büyük ) και ελληνοποιημένα Μπουζούκι δηλ. μεγάλος ταμπουράς . (βλ.φωτο: αρχαία ελληνική πανδουρίδα, βυζαντινό φάνδουρο, μεταβυζαντινό ταμπουρά και μπουζουκοταμπουράδες/ μπουλγαρί του 19ου και 20ου αιώνα)

* Σημ.: Για περισσότερες επιστημονικές τεκμηριώσεις, 14 και 15 Οκτωβρίου 2012, στο Ιδρυμα Μιχ. Κακογιάννη, Πειραιώς 206, (ύψος Χαμοστέρνας) στον Ταύρο Αττικής, στο Συνέδριο για το Μπουζούκι , όπου θα έχει εισήγηση και ο γράφων).

     



Εδώ σχολιάζεις εσύ!