Στα γρήγορα
Κατ’ αρχάς δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει πως ό,τι συμβαίνει (και) στον χώρο της υγείας δεν προκύπτει από μια εμπεριστατωμένη μελέτη της ελληνικής κατάστασης, αλλά υπακούει σε προκαθορισμένους ταμειακούς και άλλους στόχους. Μέσα από αυτό το πρίσμα κατανοεί κανείς την πρεμούρα και τη βιασύνη να προωθηθούν άρον άρον, ακόμα και με προφορικές εντολές (!), μέτρα τα οποία όλοι αντιλαμβάνονται πια ότι δεν έχουν στόχο τη βελτίωση του συστήματος υγείας, αλλά τη διάλυσή του.
Ένα τελευταίο και άκρως χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η οριστική διακοπή λειτουργίας του τμήματος της Πυρηνικής Ιατρικής (πρώην 6ου Θεραπευτηρίου ΙΚΑ), κατόπιν προφορικής εντολής του διοικητή του Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας» (έχει προηγηθεί η ολοκλήρωση της συγχώνευσης του 6ου Θεραπευτηρίου με τον «Άγιο Σάββα»), αφήνοντας σύξυλα τα συνεργαζόμενα και ήδη απαξιωμένα στη λειτουργία τους αιματολογικά εργαστήρια και τα Τμήματα Προληπτικής Ιατρικής των Μονάδων Υγείας και των Υποκαταστημάτων του ΕΟΠΥΥ Αττικής και των επαρχιακών πόλεων και δίνοντας τη χαριστική βολή στη λειτουργία τους.
Με πιο απλά λόγια, η διαδικασία διάλυσης εξελίχθηκε ως εξής: Πρώτο βήμα η «απορρόφηση» του τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής (6ο Θεραπευτήριο ΙΚΑ) από τον «Άγιο Σάββα».
Δεύτερο βήμα, μια προφορική εντολή του διοικητή του «Αγίου Σάββα» για οριστική διακοπή της λειτουργίας του τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής, γιατί δεν μπορούσαν να επιτελέσουν το έργο τους.
Ας δούμε, όμως, γιατί και πώς απαξιώθηκε το τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, έχοντας κατά νου ότι παρακολουθούμε το μοντέλο που χρησιμοποιείται με στόχο τη διάλυση των δομών της Δημόσιας Υγείας – και όχι μόνο.
Η δυσλειτουργία των εργαστηρίων – που «δικαιολογεί» την απόφαση για το κλείσιμό τους – οφείλεται στην έλλειψη αντιδραστηρίων, υλικών και αναλυτών, και ήρθε ως συνέπεια της πολιτικής ελλιπούς χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ. Κάπως έτσι, τα εργαστήρια έμειναν χωρίς στοιχειώδεις πόρους για να κάνουν τη δουλειά τους και έκτοτε παραμένουν εντελώς ανενεργά και με προσωπικό «πλεονάζον» και διαθέσιμο προς απόλυση (για να πιάσουμε και τους στόχους που θέλουν και σ’ αυτόν τον τομέα οι επόπτες).
Μέχρι τη στιγμή που κόπηκαν οι πόροι, οι εξετάσεις που εκτελούνταν στις δομές του ΕΟΠΥΥ ήταν φθηνότερες, γιατί αφορούσαν στην παροχή και όχι στην αγορά υγειονομικών υπηρεσιών, που περιλαμβάνει και το κέρδος των ιδιωτών, και αποτελούσαν ανάχωμα στην αύξηση των τιμών στην αγορά υπηρεσιών υγείας από ιδιώτες παρόχους.
Αντί, λοιπόν, να εξασφαλιστούν οι υπάρχουσες δομές, οι οποίες εκτός των άλλων συγκρατούσαν και τις τιμές, επιλέχτηκε να τιναχτούν στον αέρα, με αποτέλεσμα την εδώ και έναν χρόνο συστηματική διαρροή των διαγνωστικών εξετάσεων προς τον ιδιωτικό τομέα, την άνοδο των τιμών και τη δημιουργία μαύρης τρύπας στον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ.
Με άλλα, απλούστερα, λόγια, αντί να χρησιμοποιηθούν οι έτοιμες υποδομές του ΙΚΑ σε επίπεδο Μονάδων Υγείας και να αξιοποιηθεί το εξειδικευμένο προσωπικό και ο έτοιμος τεχνολογικός εξοπλισμός, προτιμήθηκε η σταδιακή απαξίωση των υπηρεσιών και η υποβάθμισή τους, ώστε στον παρόντα χρόνο να εμφανίζονται αντιπαραγωγικές, λιγότερο ανταποδοτικές σε σχέση με το λειτουργικό τους κόστος, άρα ζημιογόνες, με πλεονάζον προσωπικό και κατά συνέπεια έτοιμες για κλείσιμο…
Ακριβοί στα… πίτουρα
Η περίπτωση στην οποία αναφερθήκαμε παραπάνω, αν ήταν μία και μοναδική, θα μπορούσε κάποιος να τη χαρακτηρίσει απλώς άστοχη. Ωστόσο, η διάλυση των εργαστηρίων Πυρηνικής Ιατρικής αποτελεί μια από τις δεκάδες αποφάσεις που στόχο έχουν την εκ θεμελίων «αναμόρφωση» του συστήματος Υγείας, όπως φαίνεται από τη γενικότερη στάση και τις επιλογές των κρατούντων.
Για παράδειγμα: Επί σειρά μηνών η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ, αντί να προχωρήσει στον εξορθολογισμό και τη μείωση των δαπανών, κλείνοντας υποκαταστήματα υποστελεχωμένα, με υψηλά ενοικιοστάσια και λειτουργικά έξοδα, τα οποία πολλές φορές στεγάζονταν σε κτήρια ακατάλληλα για υγειονομικό χώρο, αξιοποιώντας την περιουσία του ΙΚΑ και φροντίζοντας να ενισχύσει ποιοτικά και ποσοτικά το παραγόμενο έργο των Τοπικών και Νομαρχιακών Μονάδων Υγείας, προτίμησε τη σταδιακή αποδόμηση των παρεχόμενων υπηρεσιών τους.
Φιλόδοξα προγράμματα που εφαρμόστηκαν στην αρχή πιλοτικά σε μεγάλες Μονάδες της Αττικής και στη συνέχεια και στην υπόλοιπη Ελλάδα και αφορούσαν τη λειτουργία των τηλεφωνικών ραντεβού (184) μετά τη λήξη της σύμβασης με την ιδιωτική εταιρεία και τη μετακύλιση του κόστους τηλεφωνικής κλήσης στον καταναλωτή, αδράνησαν, οδηγώντας σε έκδοση αιφνιδιαστικών αποφάσεων, όπως την εντολή προς τους διευθυντές των Μονάδων να στελεχώσουν σε μία μέρα τις υπηρεσίες του 184 μετακινώντας μόνιμο προσωπικό, κατ’ εξοχήν εξειδικευμένο υγειονομικό προσωπικό, αφού το εναπομείναν διοικητικό προσωπικό του ΕΟΠΥΥ μετά το κύμα φυγής λόγω συνταξιοδότησης είναι ελάχιστο και δεν επαρκεί ούτε για τις ανάγκες των Μονάδων, διολισθαίνοντας σε μια κραυγαλέα απόφαση παρανόμου ανάθεσης αλλότριων καθηκόντων.
Ο δημόσιος χαρακτήρας της Πρωτοβάθμιας Υγείας δεν μπορεί πλέον να διασφαλιστεί. Το μέλλον των Μονάδων Υγείας του ΕΟΠΥΥ προοιωνίζεται αβέβαιο μέσα από το παρόν του:
Χωρίς χρηματοδότηση, με σοβαρές ελλείψεις σε φαρμακευτικό και αναλώσιμο υλικό, που καθιστά ακόμα δυσχερέστερη την παροχή υπηρεσιών υγείας και πρώτων βοηθειών, με το ιατρικό προσωπικό μονίμως διακτινισμένο σε επιτροπές ΚΕΠΑ σε όλη την Ελλάδα και το υγειονομικό προσωπικό σε ετεροαπασχόληση, με ολόκληρα τμήματά του σε μερική ή ολική αδράνεια, οδηγείται σε πλήρη κατάργηση μέσα από τον μαρασμό του, αφήνοντας εξ ολοκλήρου ελεύθερο πεδίο δράσης στον απόλυτο πρωταγωνιστή στον χώρο της Υγείας στη χώρα μας: τον ιδιωτικό τομέα.
