Η χοληστερόλη είναι μία λιπαρή ουσία, που η περισσότερη παράγεται φυσιολογικά στο συκώτι. Η υπερβολική ποσότητα είναι βλαβερή, ενώ μία μετρημένη ποσότητα είναι ...απαραίτητη για πολλές σωματικές λειτουργίες. Βρίσκεται μέσα σε όλα τα κύτταρα. Χρησιμοποιείται για την παραγωγή σημαντικών ορμονών και βιταμίνης D. Για να κινηθεί μέσα στο ανθρώπινο σώμα η χοληστερίνη ενώνεται με πρωτείνες, γνωστές σαν λιποπρωτείνες και τριγλυκερίδια. Οι κύριες λιποπρωτείνες που μεταφέρουν την χοληστερόλη είναι η λιποπρωτείνη χαμηλής (μικρής) πυκνότητας (L.D.L) και η λιποπρωτείνη υψηλής (μεγάλης) πυκνότητας (H.D.L).
H L.D.L μεταφέρει την χοληστερόλη στο αίμα και είναι υπεύθυνη για την εναπόθεση της στα τοιχώματα των αρτηριών, θεωρείται σαν η κακή χοληστερόλη. Η H.D.L απομακρύνει την χοληστερόλη από τις αρτηρίες,για αυτό θεωρείτε σαν η καλή χοληστερόλη.
Από πού προέρχεται η χοληστερόλη;
Τα κύτταρα στον οργανισμό σου και ειδικά στο συκώτι παράγουν χοληστερόλη για να φτιάξουν ορμόνες και άλλες σημαντικές ουσίες. Ο οργανισμός σου παράγει επίσης αρκετή χοληστερόλη για αυτές τις λειτουργίες. Η χοληστερόλη όμως προέρχεται και από τις τροφές. Μερικές τροφές περιέχουν περισσότερη χοληστερόλη από άλλες. Σήμερα, όπου καταναλώνουμε μεγαλύτερες ποσότητες ζωικών τροφών, σε σχέση με το παρελθόν, όπως γάλα, αυγά, κρέας, λάδι, που ίσως προκαλεί την συσσώρευση υπερβολικής χοληστερόλης και λίπους στο σώμα μας,το πρόβλημα μεγενθύνεται. Τα κορεσμένα λίπη βρίσκονται συνήθως σε ζωικές τροφές, ενώ τα μονοακόρεστα και τα ακόρεστα κυρίως σε φυτικές. Τα περισσότερα ψάρια και πουλερικά περιέχουν ελάχιστα κορεσμένα λίπη. Οι άνθρωποι που καταναλώνουν και συγχρόνως παράγουν πολύ χοληστερόλη,έχουν μεγάλη περιεκτικότητα από αυτά στο αίμα τους. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν υπερχοληστεριναιμία, δηλ. μεγάλη ποσότητα χοληστερόλης στο αίμα.
Σκοπός της διαιτητικής αγωγής
Πρωταρχικός σκοπός της δίαιτας είναι η μείωση του επιπέδου χοληστερόλης. Πρωταρχική σημασία έχει επίσης η μείωση και διατήρηση του βάρους στα ιδεώδη επίπεδα.
Γενικά αναφέρουμε πιο κάτω τις τροφές που επιτρέπονται και απαγορεύονται για κάθε ομάδα τροφίμων.
ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Γάλα
Επιτρέπονται (Αποβουτυρωμένο γάλα, γιαούρτι, τυρί χωρίς λίπος)
Απαγορεύονται (Πλήρες γάλα και προιόντα από πλήρες γάλα ή γιαούρτι)
Φρούτα
Επιτρέπονται (όλα σχεδόν)
Απαγορεύονται (καρύδα)
Λαχανικά
Επιτρέπονται (φρέσκα, κατεψυγμένα,σε κονσέρβα και μαγειρεμένα χωρίς ζωικά λίπη)
Απαγορεύονται (κανένα)
Δημητριακά
Επιτρέπονται (Ρύζι,μακαρόνια,σόγια,χυλοπίτες,καλαμπόκι,δημητριακά που περιέχουν πίτουρο).
Απαγορεύονται (κανένα)
Ψωμί
Επιτρέπονται (όλα τα είδη εφόσον δεν περιέχουν ζωικά λίπη και προιόντα από πλήρες γάλα. Συνίσταται το πιτυρούχο ψωμί, κριθαρένιο ψωμί, Quaker, βρώμη)
Απαγορεύονται (Μπισκότα, ψωμάκια εμπορίου, κράκερ με τυρί, γαριδάκια, πατατάκια, καθώς και ψωμιά που περιέχουν λίπος)
Κρέας η υποκατάστατα
Επιτρέπονται (περιορισμένο). Επιτρέπεται το κρέας αρνιού, μοσχαριού, βοδινού, ψάρι, πουλερικά χωρίς δέρμα. Οσπρια τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα,ασπράδι αυγού.
Απαγορεύονται (Αλλαντικά, μπέικον, πάπια, μαλάκια, εντόσθια, χαβιάρι, παιδάκια, κονσέρβες, κρόκοι από αυγά, έτοιμα φαγητά από κρέας, ζωικά λίπη (βούτυρο, σκληρή μαργαρίνη, λάδι καρύδας). Λίπη και ζωμός με λίπος κρέατος, δέρμα πουλερικών).
Επιδόρπια
Επιτρέπονται (ζελέ, κέικ, μπισκότα ή φρουτόπιτες φτιαγμένα από αποβουτυρωμένο γάλα και φυτικά λάδια ή μαργαρίνη)
Απαγορεύονται (όλα όσα περιέχουν πλήρες γάλα, αυγό, σοκολάτα, ζωικά λίπη)
Ροφήματα και ποτά
Επιτρέπονται (Καφές, τσάι, αναψυκτικά, χυμοί φρούτων-λαχανικών)
Απαγορεύονται (Τα αλκοολούχα ποτά, εκτός από 1 ποτηράκι κρασί την ημέρα)
Σούπες
Επιτρέπονται (σούπες που περιέχουν τα συστατικά που επιτρέπονται)
Απαγορεύονται (όλες οι άλλες)
Διάφορα
Επιτρέπονται (ελιές, τουρσί, κακάο, ξηροί καρποί, ξύδι, βότανα, πιπέρι, χυμός ντομάτας)
Απαγορεύονται (Καρύδα)
Επίσης μεγάλο ρόλο παίζει ο τρόπος παρασκευής των φαγητών. Δέν επιτρέπονται τα τηγανητά και φαγητά που γίνονται με πολύ λίπος ή λάδι.
ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ
Η αύξηση πρόσληψης άπεπτων φυτικών ινών, από λαχανικά, όσπρια, φρούτα (με φλούδα), μαύρο ψωμί, πιτυρούχο, μη αποφλοιωμένα δημητριακά. Επίσης συνίσταται και η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας του ατόμου.
