“Questioning Greek Growth: Banned Mining Revisited” των Suzanne Daley και Νικολίας Αποστόλου.
To βίντεο συνοδεύει το προχθεσινό άρθρο των New York Times: “Η Ελλάδα βλέπει άνθηση στην εξόρυξη χρυσού, αλλά με κόστος”. Χθες το ίδιο άρθρο αναδημοσιεύθηκε στη MotherJones.com με τον τίτλο “Η νέα λύση της Ελλάδας στα οικονομικά προβλήματα. Δημιουργήστε μια οικολογική καταστροφή!”
Ακολουθεί η μετάφραση του βίντεο:
“Άρχισαν να μας πετάνε δακρυγόνα, πλαστικές σφαίρες, κι αρχίσαμε να τρέχουμε”, λέει η κα Ράνια Βερβερίδου, τραυματίας από την αστυνομική βαρβαρότητα εκείνης της μέρας: “Έχουμε δικαιώματα. Είναι η χώρα μας”.
Καθώς η Ελλάδα παλεύει για έκτο χρόνο μέσα σε οικονομικό χάος, η κυβέρνηση ψάχνει απεγνωσμένα για νέους τρόπους να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και έσοδα. Κάτι όμως έχει υπερβεί τα όρια, με ελάχιστη σκέψη για το περιβάλλον. Τα συνθήματα στους τοίχους της Αθήνας γράφουν; “Να μη ζήσουμε σα δούλοι” και τα πανώ στην πλατεία της Ιερισσού “Τον χρυσό πολλοί αγάπησαν, τον καρκίνο κανείς”.
Σε αυτή την αγροτική περιοχή της βορειοανατολικής Ελλάδας, εκδόθηκαν ξανά άδειες για μεταλλεία που είχαν απαγορευθεί πριν από χρόνια. “Οι παλιότερες εταιρείες χρησιμοποίησαν τη γη σαν χαβούζα αποβλήτων. Αντί να διορθωθεί αυτό το μεγενθύνουμε, τοποθετώντας μια μεγάλη μεταλλευτική δραστηριότητα πάνω στο μεγαλύτερο υδροφορέα της περιοχής”, λέει ο Θανάσης Κρομμύδας, μαραγκός.
Ο Καναδικός μεταλλευτικός γίγαντας Eldorado Gold Corp. έχει ανακοινώσει μια επένδυση ύψους 1 δις δολαρίων εδώ, που περιλαμβάνει ένα επιφανειακό μεταλλείο χρυσού και ένα εργοστάσιο επεξεργασίας. Οι υπεύθυνοι ισχυρίζονται ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα είναι ελάχιστες και δίνουν στην κυβέρνηση μια εγγυητική επιστολή ύψους 50 εκατ. δολαρίων σαν εγγύηση. Αλλά πολλοί από τους ντόπιους δεν θεωρούν ότι αυτό είναι αρκετό.
“Ξέρουν ότι αυτό το ποσό θα είναι αρκετό για να αποκαταστήσει τις ζημίες;”, “Ναι, πιστεύω ότι θα είναι παραπάνω από αρκετό” απαντάει ο εκπρόσωπος της εταιρείας, Κώστας Γεωργαντζής. “Έκαναν μελέτη; Εσείς τους είπατε ότι αυτό θα είναι αρκετό;”. “Όχι, εκείνοι μας ζήτησαν να καταθέσουμε αυτό το ποσό”.
Σε άλλη συνέντευξη όμως, ένας εργοδηγός της Eldorado είπε ότι 50 εκατ. δεν ήταν ούτε κατά προσέγγιση αρκετά. Ο εκπρόσωπος της εταιρείας λέει ότι “Προσφέραμε περισσότερα. Προσφέραμε πολλά περισσότερα”. Η κυβέρνηση λέει ότι έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα ασφαλείας και οτι τα μεταλλεία είναι μια πηγή πλούτου 20 δις ευρώ που θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν την περιοχή.
Αυτό το νούμερο εξαγριώνει τους αντιδρώντες που πιστεύουν ότι η Ελλάδα θα δει ελάχιστα από αυτά τα λεφτά. Η κυβέρνηση ενέκρινε τα μεταλλεία χωρίς να διαπραγματευτεί για δικαιώματα (royalties) αν και οι αρμόδιοι λένε ότι αυτό θα γίνει στο μέλλον.
“Είναι ένα ψέμα αυτό που προσπαθεί να περάσει η κυβέρνηση, ότι με τα μεταλλεία η Ελλάδα θα σωθεί. Κανένα οικονομικό πρόβλημα δεν θα λυθεί, όλα τα κέρδη θα πάνε σε μια ξένη εταιρεία και εδώ θα μείνουν μόνο τα απόβλητα”, λέει η Αθηνά Βαρβαρέσσου.
Η περιοχή προσελκύει χιλιάδες τουρίστες από τη Ρωσία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία που περπατάνε στο βουνό και κολυμπάνε στο Αιγαίο. Οι κάτοικοι φοβούνται ότι τα μεταλλεία θα τους διώξουν μακριά. “Θεωρώ ότι είναι αδύνατον να σκεφτεί κανείς ότι οι τουρίστες θα θέλουν να έρθουν σε έναν τόπο όπου υπάρχουν χημικά εργοστάσια και μεταλλεία χρυσού”, λέει ο Χρήστος Αδαμίδης, ιδιοκτήτης ξενοδοχείου.
Σύμφωνα με τον Κυριάκο Παναγιωτόπουλο, καθηγητή εδαφολογίας: “Η ανάπτυξη δεν μπορεί να βασίζεται σε καταστροφή, η ανάπτυξη σε οποιονδήποτε τομέα πρέπει να είναι βιώσιμη. Αυτή είναι μια προσωρινή λύση, για μερικούς χαμηλόμισθους εργάτες και μετά είναι το χάος”.
Δεν είναι όλοι οι κάτοικοι ενάντια στα μεταλλεία. Η Εldorado υπόσχεται να απασχολήσει 1500 ανθρώπους στο καινούριο μεταλλείο και έχει αρχίσει ήδη να προσλαμβάνει. Σε αυτή την περιοχή πάνω από ένας στους τέσσερις είναι χωρίς δουλειά.
“Δεν έχουμε ούτε ελιές, ούτε τίποτα”, λέει μητέρα μεταλλωρύχου. “Τι να πάμε να πάρουμε, αγελάδες; Πάμε προς το καλύτερο, είμαστε στον 20 αιώνα. Στον 21ο. Ας μου βρούνε δουλειά!”, λέει η μητέρα ενός μεταλωρύχου.
“Κοιτάμε το τώρα. Να έχω να ταΐσω το μωρό. Μεθαύριο, την άλλη, δεν θα έχω να ταΐσω… έχει ο Θεός!”
“Το μεγαλύτερο λάθος του κράτους είναι ότι ποτέ δεν ζύγισε τι χάνω και τι παίρνω. Δεν ξέρω τι θα κάναμε αν βρίσκαμε μετάλλευμα κάτω από την Ακρόπολη. Αυτή είναι η δική μας Ακρόπολη. Αυτό είναι το καθημερινό μας ποτήρι νερού“.
Οι αντιδρώντες έχουν καταθέσει προσφυγές για να σταματήσουν το μεταλλείο και ετοιμάζουν περισσότερες διαμαρτυρίες. Πολλοί βλέπουν πολύ μακρύτερα από την τωρινή οικονομική κρίση της Ελλάδας. “Δεν μπορούμε να την ξεπουλήσουμε. Έχουμε παιδιά, εγγόνια. Τι θα τους πούμε; Ότι καθόμασταν στα σπίτια μας και δεν κάναμε τίποτα;”
