Τελικώς, ούτε η πρόσδεση αυτή αποφεύχθηκε, ούτε η κρατική χρηματοδότηση απεδείχθη υγιής χρηματοδότηση. Κατ' ουσίαν τα περισσότερα κόμματα μετεβλήθησαν σε προεκτάσεις του κράτους, ενώ παράλληλα, ως φαίνεται, η αδιαφανής χρηματοδότηση παρέμεινε παράλληλη αρνητική κατάσταση. Ως προς αυτά τα ζητήματα το πρόβλημα δεν αφορά μεμονωμένα κόμματα, αλλά απέκτησε καθολικές σχεδόν διαστάσεις.
Την ανάγκη των αλλαγών, ορισμένοι από εμάς, τονίζαμε ήδη από το 2006, με την ευκαιρία της τότε αναθεώρησης του Συντάγματος. Και τις σχετικές προτάσεις τις καταθέσαμε και τον Φεβρουάριο του 2012, αλλά και τον Σεπτέμβριο του 2012 με τις θέσεις που εξαγγείλαμε για τη Νέα Ελληνική Ανόρθωση. Δεν εισακουστήκαμε. Επανάλαβαμε αυτές τις προτάσεις μας,ως Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα, στην ιδρυτική μας συνδιάσκεψη, στο Σπόρτινγκ στις 15/4/2013. Κάτι, όμως, πρέπει να γίνει και μάλιστα αμέσως. Η οικονομική κρίση πολλαπλασίασε την αμφισβήτηση των πολιτών στις υπάρχουσες διαδικασίες. Και, ταυτοχρόνως, κατέστησε τα πολιτικά κόμματα ευάλωτα στις οιεσδήποτε δημαγωγίες των, εντίμων και μη, λαικιστών του δημόσιου χώρου.
Είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν τόσο ως προς την κρατική, όσο και ως προς την ιδιωτική χρηματοδότηση των κομμάτων. Η Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα θα καταθέσει τις επόμενες εβδομάδες σχετική πρόταση νόμου στην Βουλή. Η βασική πρόταση που έχουμε να συνεισφέρουμε, σχετίζεται με την ιδιωτική χρηματοδότηση των κομμάτων, δηλαδή με την πηγή της χρηματοδότησης. Θέλουμε, με άλλα λόγια, να δοθεί η δυνατότητα σε ένα πολιτικό κόμμα να υπερβαίνει την αμφισβήτηση του πολίτη, πώς δίχως τη θέλησή του συντηρούνται οι δομές και η λειτουργία του, μέσω των φόρων που αυτός πληρώνει. Ωστόσο, τα προβλήματα δεν εξαντλούνται σε αυτήν. Είτε κρατική, είτε δημόσια είναι η χρηματοδότηση των κομμάτων, πρέπει να αλλάξουν και οι διαδικασίες λογιστικής τους διαχείρισης, με αρχές την ισότητα και τη διαφάνεια. Πάντως, δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία, πώς η κρατική χρηματοδότηση εν μέσω κρίσης φέρνει στο μυαλό και στο στόμα του πολίτη, καλώς ή κακώς, μια σειρά απολύτως προσβλητικών ερωτημάτων, σκέψεων, αιτιάσεων και μομφών κατά των κομμάτων και των πολιτικών, που σαρρώνουν και όσα υπολείμματα αξιοπιστίας έχουν απομείνει στο πολιτικό μας σύστημα.
Οι σημαντικότερες αρχές και ιδέες που διέπουν την πρότασή μας έχουν ως εξής:
α. Να προβλεφθεί η δυνατότητα αποκλειστικά ιδιωτικής χρηματοδότησης. Ένα κόμμα δηλαδή, εφόσον έχει εξεύρει ιδιωτική χρηματοδότηση, να δύναται να παραιτείται της κρατικής χρηματοδότησης. Στους δυναμένους να χρηματοδοτήσουν περιλαμβάνονται και τα νομικά πρόσωπα.
β. Να καταργηθεί η ύπαρξη των υποκριτικών ανωτάτων ορίων ιδιωτικής χρηματοδότησης.
γ. Η ιδιωτική χρηματοδότηση να διεκπεραιώνεται μέσω μη κερδοσκοπικών ενώσεων, οι οποίες θα έχουν τους ίδιους σκοπούς με τα πολιτικά κόμματα υπέρ των οποίων θα ιδρύονται και θα λειτουργούν αποκλειστικώς για την χρηματοδότησή τους.
δ. Κάθε ιδιώτης-χρηματοδότης θα πρέπει να δηλώνει τα πλήρη στοιχεία του, στα οποία θα συμπεριλαμβάνονται και το ΑΦΜ και η ΔΟΥ υποβολής της φορολογικής του δήλωσης.
ε. Τα πολιτικά κόμματα που θα λαμβάνουν ιδιωτική χρηματοδότηση, θα υποχρεούνται να αναρτούν σε μηνιαία βάση τα πλήρη στοιχεία των ιδιωτών-χρηματοδοτών τους.
στ. Οι δαπάνες των κομμάτων πρέπει να αντικατοπτρίζονται σε αποδείξεις παροχής υπηρεσιών ή προμήθειας υλικών. Πρέπει οπωσδήποτε να συμφωνηθεί ένας ενιαίος, για όλα τα κόμματα, τρόπος τήρησης λογιστικών βιβλίων. Η σημερινή κατάσταση επιτρέπει την καχυποψία και παρέχει εύκολα επιχειρήματα στους συκοφάντες και τους δημαγωγούς.
ζ. Εάν δεν εντοπιστούν προβλήματα συνταγματικότητας, η δυνατότητα αυτή μπορεί να δοθεί και στους βουλευτές, οι οποίοι μπορούν να παραιτούνται της αποζημιώσεώς τους, στο βαθμό που το δηλώσουν στις αρμόδιες υπηρεσίες της Βουλής. Στην περίπτωση αυτή, θα μπορούν να χρηματοδοτούνται, τηρουμένων απολύτως και αναλογικώς των όσων ισχύουν για τα κόμματα, από ιδιώτες.Εάν,ωστόσο, εντοπιστούν συνταγματικά προβλήματα, μπορούμε να κάνουμε πρόταση αλλαγής του Συντάγματος και ως προς το σημείο αυτό στην επερχόμενη αναθεώρηση.
Στις πιθανές αιτιάσεις, πώς δήθεν δια αυτής της μεθόδου χρηματοδότησης θα εξαρτηθούν τα κόμματα από ιδιώτες- χρηματοδότες, η απάντηση είναι αυτονόητη και είναι η εξής:
- τα πλεονεκτήματα της διαφανούς χρηματοδότησης είναι πολλαπλά. Κυρίως οι πολίτες έχουν πλήρη ενημέρωση για τους πόρους ενός κόμματος και επί περιπτώσεως σύμπτωσης της ιδιότητας του χρηματοδότη με εκείνη του συμμετέχοντος σε διαγωνισμούς του δημοσίου, οι διαδικασίες θα καθίστανται εξ αντικειμένου ακόμη περισσότερο αδιάβλητες.
- Είναι προφανές, πώς η ύπαρξη αδιαφανών χρηματοδοτήσεων είναι απολύτως άσχετη με το καθεστώς της νόμιμης χρηματοδότησης των κομμάτων. Όσοι παρανομούν, θα μπορούσαν να το κάνουν σε οποιαδήποτε περίπτωση. Με τα ισχύοντα, όμως, σήμερα και λόγω των υποκριτικών ρυθμίσεων, κατ' ουσίαν όλα τα μέρη ωθούνται σε μη νόμιμες χρηματοδοτήσεις.
