Η ταινία World War Z που αναμένεται να βγει φέτος στα σινεμά είναι βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο που έγραψε ο Μαξ Μπρουκς του 2006 και πραγματεύεται την «συντέλεια του κόσμου» μετά από το ξέσπασμα ενός παράξενου ιου που μετατρέπει τους ανθρώπους σε αιμοσταγή επικίνδυνα ζόμπι.
Το συγκεκριμένο σενάριο πραγματεύεται ένα χιλιοπαιγμένο και αγαπημένο στόρι αλλά ταυτόχρονα και έναν μεγάλο φόβο των Αμερικανών για πιθανές άγνωστες νευροεκφυλιστικές παθήσεις που θα μπορούσαν να καταλάβουν τον εγκέφαλο λαμβάνοντας μορφή πανδημίας.
Κατά πόσο όμως ένα τέτοιο σενάριο είναι εφικτό και άραγε υπάρχουν τελικά ιοι που θα μπορούσαν να μετατρέψουν σε «ζόμπι» τους ανθρώπους;
Την απάντηση σε αυτό το τρομακτικό ερώτημα δίνει η μικροβιολόγος και επιδημιολόγος Κάρτικ Σάντραν από το Albert Einstein College της Νέας Υορκης μιλώντας στο National Geographic.
Εξηγεί λοιπόν ότι θα μπορούσε δυνητικά να υπάρξει τέτοιος ιός, ωστόσο μην περιμένετε να δείτε τους νεκρούς να περπατάνε. Πρόκειται κυρίως για ιους που χτυπάνε τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα του ατόμου, πυροδοτώντας επιθετική και ανεξέλεγκτη συμπεριφορά.
Εκτός από την πανούκλα, που συχνά έχει αναφερθεί ως «ζομπι» ασθένεια, λόγω των αλλαγών που επιφέρει στο σώμα αλλά και της ραγδαίας μεταδότικότητας της, μία πιο κοινή νόσος που πλησιάζει το σενάριο μίας zombie apocalypse είναι η γνωστή και συνηθισμένη λύσσα.
Οπως εξηγεί η Σάντραν, η συγκεκριμένη ασθένεια μεταδίδεται με το δάγκωμα και από τη στιγμή που θα μπει στο σώμα πηγαίνει κατευθείαν στον εγκέφαλο, «τρελαίνοντας» τον ασθενή και ωθώντας τον σε επιθετική συμπεριφορά, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να δαγκώσει ένα υγιές άτομο εξαπλώνοντας έτσι τη νόσο, όπως ακριβώς γίνεται και στις ταινίες ζόμπι.
Κι αν η λύσσα δε σας ακούγεται τόσο τρομακτική ακόμα, αξίζει να σημειωθεί ότι περισσότεροι από 55.000 άνθρωποι, κυρίως στην Αφρική και την Ασία, πεθαίνουν από λύσσα κάθε χρόνο, (δηλαδή ένα άτομο κάθε δέκα λεπτά) σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ενώ τα περισσότερα άτομα που μολύνθηκαν, δαγκώθηκαν από άγρια ζώα.
Πώς όμως θα μπορούσε ένας ιος ζόμπι να εξαπλωθεί ή να γίνει ακόμα πιο επικίνδυνος; Μια πιθανότητα θα ήταν δύο ιοί να ενωθούν σχηματίζοντας έναν «υβριδικό» ιο.
Οι ιοί λειτουργούν με την αντιγραφή του γενετικού τους υλικού σε ανθρώπινα κύτταρα. Ωστόσο εάν υπάρχουν δύο ιοί στο ίδιο κύτταρο, ένας ιός μπορεί να συνδυάσει το γενετικό του αντίγραφο με αυτό που ανήκει στον άλλο ιό, εξηγεί η Σαντράν. Μάλιστα είναι πολύ πιθανό ήδη γνωστές ασθένειες να προέκυψαν από τέτοιους επικίνδυνους «συνδυασμούς» στο παρελθόν.
Ωστόσο η Σαντραν καθησυχάζει την κοινή γνώμη, εξηγώντας στο National Geographic, ότι η λύσσα δε θα μπορούσε να συμμετάσχει σε έναν συνδυασμό τόσο επικίνδυνο ώστε να μετατρέψει τους ανθρώπους σε αληθινά ζόμπι. Είναι απίθανο, διότι μία υβριδική νόσος με βάση τη λύσσα θα ήταν μη λειτουργική ή ανεπαρκώς λειτουργική ώστε να μολύνει σοβαρά το άτομο.
Οι πανδημίες ξεσπάνε συνήθως σε πληθυσμούς που δεν έχουν ανοσία εναντίον τους. Ένα καλό παράδειγμα είναι η ιλαρά που χτύπησε το Νέο Κόσμο το 1600: Οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι ήταν ανθεκτικοί στον ιο της ιλαράς, την έφεραν μαζί τους στην Αμερική, όπου οι ιθαγενείς δεν ήταν με αποτέλεσμα η νόσος να εξαπλωθεί με ταχύτατους ρυθμούς και φρικτά αποτελέσματα
Αλλά προτού πανικοβληθείτε για μία επερχόμενη επίθεση ζόμπι, να θυμάστε ότι δεν είναι όλοι οι ιοί κακοί. Ο Αμερκάνος μικροβιολόγος Τζοάν Σλονκτζέβσκι σημειώνει ότι υπάρχουν περισσότεροι χρήσιμοι ιοι από ότι επιβλαβείς. Μάλιστα, μερικοί ιοί είναι ακόμη απαραίτητοι για την επιβίωσή μας και εκτελούν ζωτικές λειτουργίες όπως η τόνωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
