Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Ουλής...
μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας (ΕΟΟ), εξηγεί τι μπορεί να πάει στραβά και πώς μπορούμε να προστατεύσουμε τα δόντια μας.
Ποιες είναι οι καλοκαιρινές συνήθειες που βλάπτουν τα δόντια;
Την περίοδο των διακοπών ουσιαστικά χαλαρώνει και το πρόγραμμα της στοματικής υγιεινής, με τους περισσότερους να βουρτσίζουν βιαστικά και όχι καθημερινά τα δόντια τους.
Αλλες επιζήμιες για τα δόντια συνήθειες είναι η κατανάλωση περισσότερων γλυκισμάτων, η υπέρμετρη κατανάλωση αναψυκτικών (άρα περισσότερη ζάχαρη και όξινο pH) και τα ακανόνιστα και πιο τερηδονογόνα (δηλαδή με περισσότερους υδατάνθρακες) γεύματα.
Ποιες είναι οι συνέπειες;
Η μία συνέπεια είναι η αύξηση της τερηδόνας, αλλά ένα πολύ σοβαρότερο πρόβλημα που επιδεινώνεται τους καλοκαιρινούς μήνες, ιδιαίτερα στους εφήβους, είναι η ουλίτιδα.
Η ουλίτιδα που δεν θεραπεύεται στην εφηβεία μεταπίπτει σε περιοδοντίτιδα, η οποία είναι φλεγμονή βαθιά στα ούλα που αρχίζει να καταστρέφει το οστούν το οποίο στηρίζει τα δόντια.
Σε αντίθεση με την ουλίτιδα κατά την οποία ματώνουν και πρήζονται τα ούλα, η περιοδοντίτιδα δεν έχει αιμορραγία. Βλέποντας λοιπόν κάποιος τα ούλα του να μη ματώνουν πια, νομίζει ότι θεραπεύτηκε, όταν στην πραγματικότητα η νόσος δουλεύει «υπόγεια» και στις ηλικίες 35-40 ετών αρχίζουν να κουνιούνται τα δόντια και να πέφτουν.
Δυστυχώς, οι έφηβοι στη χώρα μας βουρτσίζουν ελάχιστα τα δόντια τους: μελέτη της ΕΟΟ του 2009 έδειξε ότι 82% των εφήβων τα βουρτσίζουν μία φορά και σε αραιά χρονικά διαστήματα, αντί για δύο φορές την ημέρα.
Ποια τρόφιμα είναι τα πιο επιβλαβή για τα δόντια;
Αυτά που περιέχουν υδατάνθρακες και ιδιαίτερα αυτά που κολλάνε στα δόντια, όπως τα γαριδάκια, τα πατατάκια, οι σοκολάτες, οι καραμέλες, οι τσίχλες με ζάχαρη κ.λπ.
Το πρόβλημα δεν είναι η ποσότητα αυτών των τροφίμων, αλλά η συχνότητα με την οποία καταναλώνονται – λ.χ. το να τσιμπολογάει κάποιος μπισκότα ή σοκολάτες όλη την ημέρα είναι «θάνατος» για τα δόντια. Η όποια δράση τους, πάντως, μειώνεται αποτελεσματικά με το πλύσιμο των δοντιών αμέσως μετά την κατανάλωσή τους.
Να επισημάνουμε εδώ ότι είναι λάθος να πιστεύει κάποιος πως τα παγωτά χαλάνε περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο τα δόντια. Με εξαίρεση κάποια «πλούσια» είδη, όπως το παρφέ, τα περισσότερα παγωτά λειώνουν στο στόμα και δεν κολλάνε στα δόντια, ενώ και η περιεκτικότητά τους σε ζάχαρη δεν είναι τόσο μεγάλη όσο πιστεύουν πολλοί.
Και ποια είναι τα πιο φιλικά;
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, τυριά) δρουν ως ουσίες προστατευτικές των δοντιών, επειδή προκαλούν υπερκορεσμό του σάλιου με ιόντα ασβεστίου και σταθεροποιούν την οξύτητα (pΗ) μεταξύ της οδοντικής πλάκας και της επιφάνειας του δοντιού.
Ποια είναι τα συνηθέστερα οδοντιατρικά απρόοπτα το καλοκαίρι;
Οι τραυματισμοί των δοντιών από πτώσεις ή συγκρούσεις σε αθλοπαιδιές (λ.χ. ποδήλατο, ποδόσφαιρο, μπάσκετ, μακροβούτια σε ρηχά νερά και πισίνες) είναι το συνηθέστερο απρόοπτο.
Οι τραυματισμοί αυτοί είναι πιο συνηθισμένοι σε παιδιά του δημοτικού με ορθοδοντικά προβλήματα – κυρίως με προγναθισμό της άνω γνάθου, καθώς τα άνω πρόσθια δόντια προεξέχουν και είναι αυτά που προσκρούουν πρώτα σε κάθε πτώση.
Υπάρχουν κίνδυνοι από το κολύμπι σε πισίνα;
Εκτός από τον κίνδυνο τραυματισμού από πτώση ή πρόσκρουση, υπάρχει και το ενδεχόμενο να εμφανιστούν χρωστικές στα δόντια όσων κολυμπούν καθημερινά και με τις ώρες σε πισίνες με χλώριο.
Οι χρωστικές είναι εναποθέσεις στο στόμα από την αλληλεπίδραση του σάλιου με το χλώριο του νερού. Αν πάντως βουρτσίζει κάποιος καθημερινά δύο φορές και σωστά τα δόντια του, μειώνεται δραστικά ο κίνδυνος αυτός.
10 συμβουλές για υγιή δόντια
1. Μην ξεχνάτε να συμπεριλαμβάνετε στις αποσκευές σας και την οδοντόβουρτσα (κανονικού μεγέθους ή ταξιδιωτική).
2. Πριν ξεκινήσετε για διακοπές επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας, ώστε να περιορίσετε την πιθανότητα εκτάκτων περιστατικών.
3. Μπορείτε και πρέπει να τρώτε άφθονες ποσότητες από φρούτα και λαχανικά.
4. Περιορίστε κατά το δυνατόν περισσότερο τα τυποποιημένα snacks (γαριδάκια, πατατάκια κ.λ.π.).
5. Περιορίστε την κατανάλωση σοκολάτας, καραμελών, παγωτών και διαφόρων γλυκισμάτων σε τυποποιημένη μορφή (καραμέλες, τσίχλες κ.λ.π.).
6. Περιορίστε την κατανάλωση σακχαρούχων αναψυκτικών και αυξήστε την λήψη φυσικών χυμών και γαλακτοκομικών προϊόντων.
7. Βουρτσίζετε τα δόντια δύο φορές τη ημέρα, έστω και αν ταξιδεύετε.
8. Προσοχή στα ατομικά και ομαδικά παιχνίδια, τις εξερευνήσεις και τις αναρριχήσεις σε δέντρα και βράχους. Συχνά καταλήγουν σε σπασίματα και απώλεια των μπροστινών δοντιών.
9. Προσοχή στις καταδύσεις από βράχους, προκυμαίες και σκάφη. Κακή εκτίμηση του βάθους τη θάλασσας μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς στο κεφάλι, το πρόσωπο και τα δόντια.
10. Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε τα δόντια σαν εργαλείο για διάφορες δουλειές (λύσιμο κόμπων, κόψιμο σπάγκων, σπάσιμο ξηρών καρπών και άνοιγμα συσκευασιών τροφίμων ή ποτών).
Αριθμοί
60% των Ελληνόπουλων προσχολικής ηλικίας δεν έχουν πάει ποτέ στον οδοντίατρο
36% των Ελληνόπουλων προσχολικής ηλικίας έχουν τερηδονικές βλάβες, οι οποίες αυξάνονται ανάλογα με την ηλικία
72% των παιδιών αρχίζουν καθυστερημένα (μετά την ηλικία των 2 ετών) το βούρτσισμα
27% των παιδιών βουρτσίζουν τα δόντια τους 2 φορές την ημέρα
30% των γονέων δεν γνωρίζουν εάν το βούρτσισμα με φθοριούχο οδοντόκρεμα είναι χρήσιμο για την υγεία των δοντιών
40% των γονέων δεν γνωρίζουν εάν η οδοντόκρεμα που χρησιμοποιούν έχει φθόριο.
82% των εφήβων και των ενηλίκων στην Ελλάδα βουρτσίζουν περιστασιακά τα δόντια τους
Tip
Μετά το τέλος των διακοπών, επισκεφθείτε τον οδοντίατρο για εξέταση των δοντιών και αποκατάσταση τυχόν προβλημάτων.
Για τα παιδιά
Είναι απαραίτητη η χρήση προστατευτικού νάρθηκα στο στόμα κατά τη διάρκεια των αθλημάτων.
Ο κανόνας
1 φορά βούρτσισμα την ημέρα = Καμία ευεργετική επίδραση στα δόντια
2 φορές την ημέρα πρέπει να βουρτσίζετε τα δόντια σας, κατά προτίμηση μετά το φαγητό
Πρώτες βοήθειες
* Αν σπάσει ένα δόντι, βρείτε το θραύσμα και πηγαίνετε αμέσως στον οδοντίατρο. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό εάν το δόντι μοιάζει να αιμορραγεί στο μέσον του και όχι μόνο στα ούλα
* Αν βγει ένα δόντι, προσπαθήστε να το ξαναβάλετε αμέσως στη θέση του. Τα ούλα μουδιάζουν αμέσως μετά από έναν τραυματισμό και έτσι η προσπάθεια επανατοποθέτησης δεν πονάει. Αν μπορέσετε να βάλετε το δόντι στη θέση του μέσα σε μισή ώρα, η πλήρης ανάρρωση είναι πολύ πιο πιθανή.
* Αν βγει ένα δόντι και δεν μπορείτε να το βάλετε πίσω στη θέση του, ξεπλύνετέ το δίχως να το τρίψετε με λίγο τρεχούμενο νερό, βάλτε το σε δοχείο με γάλα και πηγαίνετε αμέσως στον οδοντίατρο. Αποφύγετε να αγγίξετε την ρίζα του.
* Αν μετατοπιστεί ένα δόντι από τη θέση του, πηγαίνετε αμέσως σε έναν οδοντίατρο.
Επείγοντα περιστατικά στην Αττική
Ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Αττικής (ΟΣΑ) έχει θεσπίσει Γραμμή Επειγόντων Περιστατικών για τον Αύγουστο. Για πληροφορίες καλέστε το 210-3821.109 (8.30’ π.μ. - 15.30’ μ.μ.) τις εργάσιμεςημέρες ή επισκεφθείτε το site του ΟΣΑ (www.osanet.gr)
