της Νικολέτας Ντάμπου
Το καλοκαίρι οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, ο υδράργυρος σκαρφαλώνει κοντά στους 40°C και τα αναψυκτικά γίνονται για πολλούς ο καλύτερος σύμμαχος για μια ανάσα δροσιάς.Το CNN δημοσίευσε πρόσφατα ένα εκτενές και εμπεριστατωμένο άρθρο, προσπαθώντας να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα και να λύσει τις συχνότερες απορίες που τριβελίζουν το μυαλό των καταναλωτών σχετικά με τις τεχνητές γλυκαντικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή τους. Απευθυνόμενο σε ειδικούς επιστήμονες, απαντάει στο δίλημμα φυσικές ή τεχνητές γλυκαντικές ουσίες και στο ερώτημα εάν υφίσταται πράγματι αυτό το δίλημμα.
Ποια η σύνθεση των τεχνητών γλυκαντικών ουσιών;
Οι εγκεκριμένες για κατανάλωση γλυκαντικές ουσίες είναι 5: η ασπαρτάμη, η ζαχαρίνη, η σουκραλόζη, η καλιούχος ακεσουλφάμη και η νεοτάμη. Κάθε μία έχει διαφορετική σύνθεση. Οι συχνότερα χρησιμοποιούμενες από τη βιομηχανία τροφίμων και ποτών είναι η ασπαρτάμη, η ζαχαρίνη και η σουκραλόζη. Η ασπαρτάμη, η γλυκαντική ουσία που χρησιμοποιείται συχνότερα στα αναψυκτικά διαίτης, προέρχεται από την ένωση δύο αμινοξέων, του ασπαρτικού οξέος και της φαινυλαλανίνης. Η ζαχαρίνη ανακαλύφθηκε τυχαία το 1879 ως παράγωγο του τολουενίου και από το 1950 παράγεται από φθαλικούς ανυδρίτες. Η σουκραλόζη είναι τροποποιημένη ζάχαρη, η οποία παράγεται από σουκρόζη (ζάχαρη) με αντικατάσταση τριών ομάδων υδροξυλίου αυτής με τρία άτομα χλωρίου.
Σύμφωνα με τον καθηγητή διατροφής του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας Barry Popkin: «Είναι θέμα γεύσης. Κάθε ουσία αφήνει ξεχωριστή επίγευση και οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά σε αυτήν.»
Σε τι διαφέρουν οι τεχνητές από τις φυσικές γλυκαντικές ουσίες;
Οι καταναλωτές, συνήθως, θεωρούν τις «φυσικές» γλυκαντικές ουσίες ως πιο ασφαλείς, σύμφωνα, όμως, με τη γνωστή μη-κερδοσκοπική αμερικανική Κλινική Mayo, ακόμα και προϊόντα, όπως οι χυμοί φρούτων, το νέκταρ, το μέλι και η μελάσσα υπόκεινται συχνά σε κάποιου είδους επεξεργασία. Η αλήθεια είναι ότι οι βιταμίνες και τα μέταλλα της επεξεργασμένης επιτραπέζιας ζάχαρης δεν διαφέρουν σημαντικά από αυτά τα υποκατάστατα. Προϊόντα, όπως η στέβια που παρουσιάζονται ως φυσικά, υπόκεινται και αυτά σε επεξεργασία πριν βρεθούν στις προθήκες των καταστημάτων.
Η διαφορά έγκειται στο πώς επεξεργάζεται το σώμα τις τεχνητές σε σχέση με τις φυσικές γλυκαντικές ουσίες. Σύμφωνα με τον Eric Walters, συγγραφέα του «The Sweeteners Book», το σώμα δεν είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στη γλυκιά γεύση, καθώς ανιχνεύει τη ζάχαρη σε μεγάλες ποσότητες. Οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες διεγείρουν περισσότερο το σώμα, το οποίο τις ανιχνεύει σε μικρότερη ποσότητα.
Προξενούν καρκίνο οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες;
Το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ διαβεβαιώνει ότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες προκαλούν καρκίνο. Η ανησυχία της κοινής γνώμης πηγάζει, μάλλον, από μελέτες που έχουν κατά καιρούς εκπονηθεί και περιλαμβάνουν πειράματα σε ποντίκια και όχι σε ανθρώπους για τον έλεγχο πιθανής συσχέτισης και στα οποία χορηγήθηκε υπερβολικά υψηλή δόση τεχνητών γλυκαντικών ουσιών.
Οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες είναι καλύτερες ή χειρότερες από τη ζάχαρη;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι κάπως πιο περίπλοκη, σύμφωνα με τον Eric Walters. Διαφορετικές γλυκαντικές ουσίες έχουν διαφορετικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Αν κάποιος, παραδείγματος χάρη, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη διατροφή του και τον έλεγχο των θερμίδων που προσλαμβάνει, θα πρέπει να αποφεύγει τη ζάχαρη και να προτιμά τις τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, οι οποίες διαθέτουν ελάχιστες ή καθόλου θερμίδες. Αν, όμως, προέχει η ποιότητα της γεύσης, η ζάχαρη αναμφισβήτητα διαθέτει την καλύτερη.
Κατά τον καθηγητή διατροφής Barry Popkin, οι πιο υγιείς άνθρωποι είναι εκείνοι που υιοθετούν μια ισορροπημένη δίαιτα, η οποία περιλαμβάνει περιορισμένη πρόσληψη κάθε είδους γλυκαντικής ουσίας. Δύσκολα, βέβαια, αντιστεκόμαστε στη γλυκιά γεύση, γι’ αυτό καλό είναι να γνωρίζουμε ότι, όπως άλλωστε συμβαίνει και με τα περισσότερα πράγματα στη ζωή, οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, δεν ενέχουν κανέναν απολύτως κίνδυνο, εφόσον, φυσικά, καταναλώνονται με μέτρο στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής και ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής.
