Πολεμικής Αεροπορίας της Νορβηγίας, της Σουηδίας, της Φινλανδίας, των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, με την κωδική ονομασία «Αρκτική πρόκληση 2013».
Η βασική σύλληψη της άσκησης είναι ναεπιδείξει τη δυνατότητα ταχείας ανάπτυξης της παρουσίας της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, στην περιοχή της Αρκτικής.
Εκτός αυτού, οι ασκήσεις καταδεικνύουν ότι η – επονομαζόμενη – Αμυντική Συνεργασία των Βορείων Χωρών (NORDEFCO) είναι στην πραγματικότητα μια βολική μορφή προσέλκυσης της Σουηδίας και τη Φινλανδίας σε μια στρατιωτική συμμαχία με τις ΗΠΑ.
Τα γυμνάσια «Αρκτική πρόκληση» ήταν τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη για το τρέχον έτος. 10 φινλανδικά F/A-18C, 10 Νορβηγικά F-16C, 22 σουηδικά JAS-39, 30 αμερικανικά F-15, 6 βρετανικά μαχητικά Typhoon, δύο αμερικανικά ιπτάμενα τάνκερ KC-135 και ένα αεροσκάφος ραδιοεντοπισμού μεγάλου βεληνεκούς (AWACS) E-3C της ενοποιημένης Π/Α του ΝΑΤΟ - τόσο μεγάλος ιπτάμενος σχηματισμός στο βόρειο τμήμα της Ευρώπης δεν έχει συγκεντρωθεί εδώ και πολλά χρόνια.
Το σενάριο της ταχείας ανάπτυξης ιπτάμενων σχηματισμών, στα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης, ήταν ένα από τα κύρια στα γυμνάσια της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου. Οι μεγαλύτεροι ελιγμοί της κατηγορίας αυτής, πραγματοποιούνταν τακτικά με την επωνυμία «ασκήσεις Reforger», στο πλαίσιο των οποίων η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ διεξήγε τις δικές της ασκήσεις Crested Cap, επεξεργαζόμενη τη μετεγκατάσταση της τακτικής της αεροπορίας, από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Πάντως, προς το παρόν απέχουμε πολύ από την κλίμακα του Ψυχρού Πολέμου: οι ασκήσεις της εποχής εκείνης καταλάμβαναν μια περιοχή από την Ιταλία ως τη Νορβηγία και σ΄ αυτές συμμετείχαν δεκάδες βάσεις και εκατοντάδες μαχητικών και αεροσκαφών υποστήριξης.
Ωστόσο, η ίδια η επανέναρξη παρόμοιων ελιγμών επιδεικνύει, ότι η ιδέα της στρατιωτικής αναμέτρησης δεν έχει εγκαταλειφθεί. Η πιο ανησυχητική διαφορά των σημερινών από τις ασκήσεις του παρελθόντος είναι η συμμετοχή της Πολεμικής Αεροπορίας, τόσο του ΝΑΤΟ όσο και ουδέτερων χωρών - της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Παρά το ότι δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ, οι χώρες αυτές, όλο και συχνότερα, συνεργάζονται με τη Συμμαχία. Βέβαια, η Σουηδία αποτέλεσε έναν de facto εταίρο της Συμμαχίας στα χρόνια ακόμη του Ψυχρού Πολέμου, αλλά η μετατροπή της Φινλανδίας από φιλικό γείτονα σε εν δυνάμει αντίπαλο - είναι ανησυχητική.
Και, σ΄αυτό το σημείο, ο χαρακτηρισμός της ως «εν δυνάμει αντιπάλου» είναι απολύτως κατάλληλος. Για την Πολεμική Αεροπορία του ΝΑΤΟ, δεν υπάρχουν άλλοι στόχοι στην Αρκτική, από εκείνους που βρίσκονται στο έδαφος της Ρωσίας, στα χωρικά της ύδατα και τον εναέριο χώρο της. Το ίδιο, άλλωστε, ισχύει και για τη Ρωσία. Τα τελευταία χρόνια, οι δύο πλευρές, όλο και περισσότερο αναμετρούν τα «μπράτσα» τους στην περιοχή. Αμφότερες προσπαθούν να κρύψουν την αντιπαράθεση πίσω από προσεκτικές διατυπώσεις όπως «τοπικές προκλήσεις», αλλά και οι δύο γνωρίζουν πολύ καλά τί ακριβώς συμβαίνει και γνωρίζουν ότι ο αντίπαλος καταλαβαίνει τα πάντα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Η αμοιβαία ανάπτυξη των στρατιωτικών δυνατοτήτων στην Αρκτική αποτελεί αναπόδραστη συνέπεια της αυξανόμενης αντιπαράθεσης μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας και, ταυτόχρονα, οι εκδηλούμενες αντιθέσεις - η Συρία, το Ιράν, τα ανθρώπινα δικαιώματα κλπ - παίζουν στο σημείο αυτό ένα δευτερεύοντα ρόλο. Το κύριο διακύβευμα της Αρκτικής είναι η ίδια η Αρκτική – μια γεμάτη από πόρους περιοχή, ο ανταγωνισμός για τους οποίους αυτούς πρόκειται να εξαρτηθεί από το είδος της ιδεολογίας από την οποία εμφορούνται οι αντίπαλοι.
Η «Αρκτική πρόκληση» αποτελεί μια πραγματική πρόκληση. 78 μαχητικά αεροσκάφη, με την υποστήριξη ενός E-3C και δύο KC-135 – συνιστούν μια σοβαρή δύναμη, ικανή να επιφέρει τεράστιο πλήγμα στον απροετοίμαστο αντίπαλο. Και πρόκειται για ένα μόνο μέρος του σχηματισμού, που το ΝΑΤΟ είναι σε θέση να κινητοποιήσει στην Αρκτική. Υπό τις συνθήκες αυτές, η ανάπτυξη της ρωσικής στρατιωτικής υποδομής στην περιοχή αποτελεί, περισσότερο από ποτέ, ένα επίκαιρο βήμα. Η ετοιμότητα για την απόκρουση ενός ενδεχόμενου πλήγματος στοιχίζει λιγότερο από μια πιθανή ήττα.
