Ποιος θα μας απαλλάξει από τη θλιβερότητα, όχι της κατάστασης, αλλά της στάσης μας; Μια “στάση” απέναντι στις υπερβάσεις της εξουσίας, που συρρικνώνει τη δυναμική που πρέπει να.. έχουμε ως πολίτες. Γιατί οι υπερβάσεις του κράτους και της πολιτικής εξουσίας μαζοποιούν το άτομο, το οποίο από συστατικό , αλλά αυτόνομο στοιχείο της κοινωνίας, μεταβάλλεται σε άθυρμα της εξουσίας και θύμα μιας απρόσωπης και επεκτατικής πολιτικής αυθαιρεσίας και της γραφειοκρατίας..
Αντί να αντιδρούμε στη “τσιμεντένια” γλώσσα των πολιτικών και των κομματικών εγκάθετων σ’ όλο το εύρος της δημόσιας διοίκησης, αντί να αντιδρούμε στην πολιτική τους σκέψη που ξενοδοχείται στη σατραπεία της ταριχευμένης “ιδεολογίας” του “έχειν” και του “κλέπτειν”, χειροκροτούμε ακόμα την πολιτική αθλιότητα. Χειροκροτούμε ως άφρονες και επιλήσμονες τους “αρνητές” και “άρπαγες” του δικαιώματός μας για αξιοπρεπή ζωή, για ένα καλύτερο μέλλον…
Αυτό δεν ζήσαμε προχθές και χθές με την πομπώδη εκδήλωση για την επέτειο ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ; Πως είναι δυνατόν να υπάρχουν νοήμονες και με έρμα ευθύνης πολίτες, οι οποίοι να συνωστίζονται, έστω σε συνεδριακή αίθουσα, για να “τιμήσουν” τους πρωτεργάτες της καταστροφής της χώρας;
Πως είναι δυνατόν να έχουμε μετατραπεί ως πολίτες σε μασκαράτα άβουλων και ανεύθυνων υπηκόων; Πως αλήθεια επιτρέπουμε στον εαυτό μας, αναξάρτητα των ιδεολογικών μας καταβολών και των μακροπρόθεσμών πλέον συμφερόντων μας, να εγκλωβιζόμαστε στην υποσχεσιολογία του πολιτικού λυκοτροφείου και στις ψευδώνυμες μονομαχίες των πήλινων γρεναδιέρων της πολιτικής; Πως ανεχόμαστε και επιβραβεύουμε με το χειροκρότημα μας όλους αυτούς που εξισώνουν τα πάντα πρός τα κάτω, μαζί και την ποιότητα της ζωής μας, ενώ εκχυδαίζουν τους θεσμούς;
Αυτό τι φανερώνει; Φανερώνει πως, ενώ η ιστορία προχωρεί με τρόπο αυτοδύναμο, εμείς ακολουθούμε τη μοιραία φορά των πραγμάτων. Αδρανείς και αναποφάσιστοι. Απαθείς και φοβισμένοι. Αφελώς εύπιστοι και ευαπάτητοι. Χειροκροτητές της πολιτικής μιζέριας, του “ανέφικτου” και του επίπλαστου, ό,τι γυαλίζει στα μάτια και κάνει κοντόφθαλμη την όρασή μας κι ό,τι “χαιδεύει” τα βαρήκουα αυτιά μας…
Βρισκόμαστε δέσμιοι μιας ανυπερπήδητης οριακής ανάγκης: Να απορρίψουμε ολοκληρωτικά την πραγματικότητα ή ολοκληρωτικά να την αποδεχθούμε. Η συμπεριφορά που προκύπτει είναι παθητική, στατική, Κάποιες φορές εκπλήσσει. Η συμπεριφορά μας που αυτόχρημα επιβάλλεται από την αδυναμία μας, εκδηλώνεται και ως “πρωτοβουλία” επιβράβευσης όσων μας καταδυναστεύουν, ως μέλη της κοινωνίας, με τις αποφάσεις και τηις πράξεις τους. Μας διακρίνει το “σύνδρομο” του θύματος που συμπαθεί το βασανιστή του…
Μόνο έτσι εξηγείται το ζωηρό χειροκρότημα μετά το πέρας της ασυνάρτητης χθεσινής ομιλίας του Γιώργου Παπανδρέου στην εκδήλωση του ΠΑΣΟΚ. Κατά την εκτίμησή μου ήταν μια “εικόνα” άθλια και συνάμα γελοία. Η επιτομή της πολιτικής θρασύτητας, της αναισχυντίας και του πολιτικού κιτς, αλλά ταυτόχρονα δηλωτική του εξανδραποδισμού ενός αξιοπρόσεκτου ποσοστού του κοινωνικού συνόλου. Γιατί η ίδια εικόνα θα προβληθεί οσονούπω μπροστά μας και με χειροκροτητές σε κάποια εκδήλωση της ΝΔ. Δεν αναφέρομαι στο ΣΥΡΙΖΑ, όπου στους κόλπους του σωρεύτηκαν απέλπιδες συνειδήσεις και παντός είδους τρωκτικά, κυρίως από το χώρο του πασοκικού χοιροστασίου…
Αυτό τι φανερώνει επίσης; Φανερώνει πως, μολονότι οι πολιτικοί μύθοι κατέρρευσανεν πολλοίς, έχουμε εθιστεί σε καταστάσεις που διεμόρφωσαν όχι απλώς μια “ακατάστατη” ψυχολογία της κοινωνίας, αλλά και συρρίκνωσαν τη λειτουργία του αξιολογικού μας κριτηρίου στο ελάχιστο. Διεμόρφωσαν την ηθική μας, έχοντας ρευστοποιήσει μέσα μας κάθε σταθερό σημείο αναφοράς εντιμότητας και ήθους. Είμαστε η παραζάλη μιας κοινωνίας δίχως σημείο αναφοράς στη σοβαρότητα και στο ήθος.
Διαμορφώσαμε έτσι μια κοινωνία με φραγμένους τους ορίζοντες. Αλλόκοτο ίσως συμπέρασμα για μια εποχή της ιστορίας που τους διαπλατύνει σε παγκόσμια κλίμακα. Φταίει άραγε η όρασή μας που είναι πιο κοντή από τη φορά μας; Είναι κάτι το παροδικό; Ως πολίτες θα αναμορφωθούμε εσωτερικά, θα αναπροσαρμοστούμε και θα μάθουμε να ζούμε απροσανατολισμένοι;
Οι απόψεις διαφέρουν. Αλλοι, προσκολλημένοι στην έννοια “ελληνική φύση” διατηρούν κάποια ισχνή αισιοδοξία. Μερικοί, λιγοστοί είναι η αλήθεια,προσπαθούν να στηρισχθούν σ’ ένα είδος “εσωτερικού νόμου”, προσωπικής συνέπειας και αξιοπρέπειας, που εξασφαλίζει κι ένα αίσθημα σεμνής υπεροχής. Και οι πολλοί είναι πεπεισμένοι ότι ακόμα και κάποιες εκλάμψεις αντιδράσεων είναι υπόλειμμα φασματικό μιας κοινωνίας που έχει ναυαγήσει, είδωλο ήλιου που στέκεται για λίγο ακουμπισμένος στον ορίζοντα την ώρα που το άστρο έχει πια χαθεί.
Σε καμιά εποχή η ελληνική κοινωνία δεν βρέθηκε τόσο αδειανή από διανοητές και στοχαστές, από κάποιους έστω έντιμους και μαχητικούς πολιτικούς, όσο η εποχή που διανύουμε. Και τους χρειάζεται επειγόντως. Λείπει από την κοινωνία ο πολιτικός λόγος με το “πύρινο φτεροκόπημα” που φλογίζει συνειδήσεις. Λείπει ο δημιουργικός και ανατρεπτικός συνάμα στοχασμός που εμπλουτίζει τη φτώχεια του πνεύματος. Λείπει το “μέτρο” που έχει την κρυφή ευγλωττία του. Λείπει η “γοητεία” της ανάγκης μας να μην αυτοδιαψευδόμαστε και να ξεπέφτουμε σε μυθολόγους. Λείπει το αίσθημα της ευθύνης που πρέπει να έχει κάθε ακονισμένη συνείδηση μέσα στην εκτεθειμένη τούτη εποχή.
Γινόμαστε έτσι αποδέκτες κάθε εσχατολογικής κρίσης για το μέλλον μας. Δημιουργείται έτσι το κενό που κράζει για κάποια ελπίδα. Το αποτέλεσμα; Καταφεύγουμε ασμένως σε προφήτες και θαυματοποιούς, σε μάγισσες και χαρτορίχτες της πολιτικής γελοιότητας. Και χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε περπατάμε πάνω στην κνούμενη άμμο!
Αντί να αντιδρούμε στη “τσιμεντένια” γλώσσα των πολιτικών και των κομματικών εγκάθετων σ’ όλο το εύρος της δημόσιας διοίκησης, αντί να αντιδρούμε στην πολιτική τους σκέψη που ξενοδοχείται στη σατραπεία της ταριχευμένης “ιδεολογίας” του “έχειν” και του “κλέπτειν”, χειροκροτούμε ακόμα την πολιτική αθλιότητα. Χειροκροτούμε ως άφρονες και επιλήσμονες τους “αρνητές” και “άρπαγες” του δικαιώματός μας για αξιοπρεπή ζωή, για ένα καλύτερο μέλλον…
Αυτό δεν ζήσαμε προχθές και χθές με την πομπώδη εκδήλωση για την επέτειο ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ; Πως είναι δυνατόν να υπάρχουν νοήμονες και με έρμα ευθύνης πολίτες, οι οποίοι να συνωστίζονται, έστω σε συνεδριακή αίθουσα, για να “τιμήσουν” τους πρωτεργάτες της καταστροφής της χώρας;
Πως είναι δυνατόν να έχουμε μετατραπεί ως πολίτες σε μασκαράτα άβουλων και ανεύθυνων υπηκόων; Πως αλήθεια επιτρέπουμε στον εαυτό μας, αναξάρτητα των ιδεολογικών μας καταβολών και των μακροπρόθεσμών πλέον συμφερόντων μας, να εγκλωβιζόμαστε στην υποσχεσιολογία του πολιτικού λυκοτροφείου και στις ψευδώνυμες μονομαχίες των πήλινων γρεναδιέρων της πολιτικής; Πως ανεχόμαστε και επιβραβεύουμε με το χειροκρότημα μας όλους αυτούς που εξισώνουν τα πάντα πρός τα κάτω, μαζί και την ποιότητα της ζωής μας, ενώ εκχυδαίζουν τους θεσμούς;
Αυτό τι φανερώνει; Φανερώνει πως, ενώ η ιστορία προχωρεί με τρόπο αυτοδύναμο, εμείς ακολουθούμε τη μοιραία φορά των πραγμάτων. Αδρανείς και αναποφάσιστοι. Απαθείς και φοβισμένοι. Αφελώς εύπιστοι και ευαπάτητοι. Χειροκροτητές της πολιτικής μιζέριας, του “ανέφικτου” και του επίπλαστου, ό,τι γυαλίζει στα μάτια και κάνει κοντόφθαλμη την όρασή μας κι ό,τι “χαιδεύει” τα βαρήκουα αυτιά μας…
Βρισκόμαστε δέσμιοι μιας ανυπερπήδητης οριακής ανάγκης: Να απορρίψουμε ολοκληρωτικά την πραγματικότητα ή ολοκληρωτικά να την αποδεχθούμε. Η συμπεριφορά που προκύπτει είναι παθητική, στατική, Κάποιες φορές εκπλήσσει. Η συμπεριφορά μας που αυτόχρημα επιβάλλεται από την αδυναμία μας, εκδηλώνεται και ως “πρωτοβουλία” επιβράβευσης όσων μας καταδυναστεύουν, ως μέλη της κοινωνίας, με τις αποφάσεις και τηις πράξεις τους. Μας διακρίνει το “σύνδρομο” του θύματος που συμπαθεί το βασανιστή του…
Μόνο έτσι εξηγείται το ζωηρό χειροκρότημα μετά το πέρας της ασυνάρτητης χθεσινής ομιλίας του Γιώργου Παπανδρέου στην εκδήλωση του ΠΑΣΟΚ. Κατά την εκτίμησή μου ήταν μια “εικόνα” άθλια και συνάμα γελοία. Η επιτομή της πολιτικής θρασύτητας, της αναισχυντίας και του πολιτικού κιτς, αλλά ταυτόχρονα δηλωτική του εξανδραποδισμού ενός αξιοπρόσεκτου ποσοστού του κοινωνικού συνόλου. Γιατί η ίδια εικόνα θα προβληθεί οσονούπω μπροστά μας και με χειροκροτητές σε κάποια εκδήλωση της ΝΔ. Δεν αναφέρομαι στο ΣΥΡΙΖΑ, όπου στους κόλπους του σωρεύτηκαν απέλπιδες συνειδήσεις και παντός είδους τρωκτικά, κυρίως από το χώρο του πασοκικού χοιροστασίου…
Αυτό τι φανερώνει επίσης; Φανερώνει πως, μολονότι οι πολιτικοί μύθοι κατέρρευσανεν πολλοίς, έχουμε εθιστεί σε καταστάσεις που διεμόρφωσαν όχι απλώς μια “ακατάστατη” ψυχολογία της κοινωνίας, αλλά και συρρίκνωσαν τη λειτουργία του αξιολογικού μας κριτηρίου στο ελάχιστο. Διεμόρφωσαν την ηθική μας, έχοντας ρευστοποιήσει μέσα μας κάθε σταθερό σημείο αναφοράς εντιμότητας και ήθους. Είμαστε η παραζάλη μιας κοινωνίας δίχως σημείο αναφοράς στη σοβαρότητα και στο ήθος.
Διαμορφώσαμε έτσι μια κοινωνία με φραγμένους τους ορίζοντες. Αλλόκοτο ίσως συμπέρασμα για μια εποχή της ιστορίας που τους διαπλατύνει σε παγκόσμια κλίμακα. Φταίει άραγε η όρασή μας που είναι πιο κοντή από τη φορά μας; Είναι κάτι το παροδικό; Ως πολίτες θα αναμορφωθούμε εσωτερικά, θα αναπροσαρμοστούμε και θα μάθουμε να ζούμε απροσανατολισμένοι;
Οι απόψεις διαφέρουν. Αλλοι, προσκολλημένοι στην έννοια “ελληνική φύση” διατηρούν κάποια ισχνή αισιοδοξία. Μερικοί, λιγοστοί είναι η αλήθεια,προσπαθούν να στηρισχθούν σ’ ένα είδος “εσωτερικού νόμου”, προσωπικής συνέπειας και αξιοπρέπειας, που εξασφαλίζει κι ένα αίσθημα σεμνής υπεροχής. Και οι πολλοί είναι πεπεισμένοι ότι ακόμα και κάποιες εκλάμψεις αντιδράσεων είναι υπόλειμμα φασματικό μιας κοινωνίας που έχει ναυαγήσει, είδωλο ήλιου που στέκεται για λίγο ακουμπισμένος στον ορίζοντα την ώρα που το άστρο έχει πια χαθεί.
Σε καμιά εποχή η ελληνική κοινωνία δεν βρέθηκε τόσο αδειανή από διανοητές και στοχαστές, από κάποιους έστω έντιμους και μαχητικούς πολιτικούς, όσο η εποχή που διανύουμε. Και τους χρειάζεται επειγόντως. Λείπει από την κοινωνία ο πολιτικός λόγος με το “πύρινο φτεροκόπημα” που φλογίζει συνειδήσεις. Λείπει ο δημιουργικός και ανατρεπτικός συνάμα στοχασμός που εμπλουτίζει τη φτώχεια του πνεύματος. Λείπει το “μέτρο” που έχει την κρυφή ευγλωττία του. Λείπει η “γοητεία” της ανάγκης μας να μην αυτοδιαψευδόμαστε και να ξεπέφτουμε σε μυθολόγους. Λείπει το αίσθημα της ευθύνης που πρέπει να έχει κάθε ακονισμένη συνείδηση μέσα στην εκτεθειμένη τούτη εποχή.
Γινόμαστε έτσι αποδέκτες κάθε εσχατολογικής κρίσης για το μέλλον μας. Δημιουργείται έτσι το κενό που κράζει για κάποια ελπίδα. Το αποτέλεσμα; Καταφεύγουμε ασμένως σε προφήτες και θαυματοποιούς, σε μάγισσες και χαρτορίχτες της πολιτικής γελοιότητας. Και χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε περπατάμε πάνω στην κνούμενη άμμο!
