Το πρώτο σενάριο αφορά την ενδοδημοτική - διαδημοτική κινητικότητα των υπεράριθμων υπαλλήλων που θα προκύψουν, χωρίς αυτοί να χρειαστεί να τεθούν σε διαθεσιμότητα. Το σχέδιο αυτό είναι πολύ πιθανό ότι θα «σκοντάψει» στις απαιτήσεις της τρόικας, ενώ είναι πιθανό να προκύψει προσωπικό που δεν θα μπορεί να απορροφηθεί. Το δεύτερο σενάριο προβλέπει συνδυασμό της ενδοδημοτικής - διαδημοτικής κινητικότητας με διαθεσιμότητα - και είναι και το επικρατέστερο-, ενώ το τρίτο προβλέπει να τεθούν σε διαθεσιμότητα όλοι οι υπεράριθμοι υπάλληλοι των ΟΤΑ, κάτι που, βέβαια, αναμένεται να συναντήσει τη σφοδρή αντίδραση των δημάρχων.
Είναι ενδεικτικό ότι, ενώ το υπουργείο Εσωτερικών έχει αποστείλει δύο φορές εγκύκλιο προς τους ΟΤΑ, ζητώντας να καταθέσουν αιτήματα για απορρόφηση υπαλλήλων που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα, δεν υπάρχει ανάλογη ανταπόκριση. «Οι δήμαρχοι φοβούνται ότι στη συνέχεια θα βρεθούν να διαθέτουν υπεράριθμο προσωπικό, οπότε προτιμούν να μη ζητήσουν τώρα υπαλλήλους» αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Κ» στέλεχος του υπουργείου. Ωστόσο, ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι οι υπεράριθμοι υπάλληλοι των ΟΤΑ δεν θα αποτελέσουν βασική πηγή για τους 12.500 αναγκαίους διαθέσιμους του επόμενου κύματος.
Οσον αφορά την αξιολόγηση στους δήμους, στο όνομα της οποίας όλοι ορκίζονται αλλά, όπως φαίνεται, κανένας δεν είναι πρόθυμος στην πράξη να εφαρμόσει, κινείται επίσης σε τρεις άξονες. Η αυτοαξιολόγηση δεν έχει να επιδείξει και ιδιαίτερα αποτελέσματα, καθώς μόνο τέσσερις δήμοι (Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Λάρισας και Πλαστήρα) έχουν αποστείλει στο υπουργείο Εσωτερικών τα απαιτούμενα στοιχεία. Οι εκθέσεις τους, όμως, αποτελούν περισσότερο μια έκθεση ιδεών, «ένα όραμα για το πώς βλέπουν τον εαυτό τους στο μέλλον, ένα μέλλον, βέβαια, που δεν έχει καμία σχέση με τη σημερινή ζοφερή πραγματικότητα», αναφέρουν χαρακτηριστικά πηγές του υπουργείου Εσωτερικών. Και, βέβαια, η αυτοαξιολόγηση παραθέτει τις ανάγκες σε προσωπικό και σε καμία περίπτωση δεν μιλά για υπεράριθμο προσωπικό. Πάντως, το υπουργείο Εσωτερικών με έναν τρόπο ήταν προετοιμασμένο για αυτήν την «αποτυχία», δεδομένου ότι η αυτοαξιολόγηση δεν είναι εύκολη, ειδικά για τοπικούς άρχοντες.
Οπως επιτάσσει το Μνημόνιο, το υπουργείο Εσωτερικών έχει προχωρήσει σε αξιολόγηση του προσωπικού και των δομών των ΟΤΑ με βάση συγκεκριμένους δείκτες, όπως για παράδειγμα το ποσοστό εργαζομένων σε ένα δήμο σε σχέση με τον πληθυσμό του.
Οπως είναι αναμενόμενο, το αποτέλεσμα καταγράφει ένα αλαλούμ. Υπολογίζεται ότι στα οργανογράμματα των δήμων αναφέρονται υπάλληλοι 1.300 ειδικοτήτων, καθώς αλλού υπάρχουν τεχνίτες, αλλού τεχνίτες πέτρας, αλλού ελαιοχρωματιστές κ.λπ. Υπάρχουν δήμοι που διαθέτουν 100 μηχανικούς και άλλοι που δεν έχουν κανέναν. Επίσης, ανάμεσα σε ομοειδείς δήμους το κόστος των διοικητικών υπηρεσιών παρουσιάζεται εντελώς διαφορετικό. Για παράδειγμα, η Κηφισιά και η Γλυφάδα, δύο περίπου «ίδιοι» δήμοι, με την έννοια ότι πρόκειται για αστικούς δήμους, με ανάλογο πληθυσμό, που και οι δύο διαθέτουν μεγάλα εμπορικά κέντρα, παρουσιάζουν μεγάλη απόκλιση όσον αφορά το ποσοστό εργαζομένων ανά 1.000 κατοίκους (δείκτης αξιολόγησης). Στην Κηφισιά ο συγκεκριμένος δείκτης «βγαίνει» 12 και στη Γλυφάδα 5 (μέσος όρος 7,2), με ανάλογη βέβαια επιβάρυνση μισθολογικού κόστους. Ο ίδιος δείκτης για την Αθήνα, που ωστόσο εντάσσεται στους πολύ μεγάλους αστικούς δήμους, οπότε τα κριτήρια διαφοροποιούνται, είναι στο 8,3 και στην Αργυρούπολη στο 11. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τις κατηγορίες που έχουν καθοριστεί, προκειμένου να οριστούν συγκεκριμένες παράμετροι αξιολόγησης, οι δήμοι χωρίζονται σε πέντε κατηγορίες. Πολύ μεγάλοι αστικοί δήμοι, μεσαίοι, μικροί, νησιωτικοί και ορεινοί. Βέβαια, από την άλλη πλευρά παίζει μεγάλο ρόλο αν ο συγκεκριμένος δήμος έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στο κόστος του προσωπικού του, επισημαίνουν πηγές του υπουργείου.
Καθημερινή