Παρακολούθησα με προσοχή τη συνέντευξη που παραχωρήσατε τελευταία στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA.
Ως αυτοδιοικητικός, μου προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση, η πρόθεσή Σας να εκχωρήσετε στην τοπική αυτοδιοίκηση τα έσοδα από τον σχεδιαζόμενο ενιαίο φόρο ακινήτων, προφανώς σε αντικατάσταση των θεσμοθετημένων ΚΑΠ.
Αν και η πρόθεσή Σας κινείται στη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο εκφράζω την αγωνία μου για το κατά πόσο αυτά τα έσοδα θα είναι εισπράξιμα, ειδικά σήμερα που διανύουμε περίοδο βαθειάς οικονομικής κρίσης και το σπουδαιότερο επειδή οι Δήμοι στερούνται μηχανισμών που θα τους διευκόλυναν στην αποτελεσματικότερη είσπραξή τους.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Το πρόβλημα για την τοπική αυτοδιοίκηση δεν περιορίζεται αποκλειστικά στα οικονομικά ζητήματα που με μια εκχώρηση πόρων λύεται, ούτε στον εκλογικό νόμο. Απαιτούνται τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Βεβαίως αυτές πρέπει να αντιμετωπίζονται πρωταρχικά από οικονομική άποψη για να ακολουθούν στη συνέχεια οι όποιες διακηρυσσόμενες κάθε φορά καινοτόμες τροποποιήσεις στις ισχύουσες διατάξεις νόμων που διέπουν τη λειτουργία της στα πλαίσια όμως μιας ουσιαστικής πολιτικής, διοικητικής και φορολογικής αποκέντρωσης.
Ωστόσο, με τη μεταρρύθμιση του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ δεν αναγνωρίστηκε στην τοπική αυτοδιοίκηση, η ελευθερία βούλησης και η ευθύνη να αποφασίζει μόνη της για το επίπεδο των εισοδημάτων της (φορολογική εξουσία) και την κατανομή των πόρων της (εξουσία δαπάνης).
Ενώ ο Ευρωπαϊκός χάρτης της τοπικής αυτονομίας που κυρώθηκε από τη χώρα μας με το νόμο 1850/89, που υποχρεώνει τα συμβαλλόμενα μέρη και τα δεσμεύει να εφαρμόζουν σειρά από θεμελιώδεις κανόνες που εξασφαλίζουν και την οικονομική ανεξαρτησία, εν τούτοις η αυτοδιοίκηση στη χώρα μας, εξακολουθεί να κηδεμονεύεται οικονομικά από την κεντρική εξουσία. Το «αποικιακού» χαρακτήρα διαχειριστικό καθεστώς με το οποίο οι θεσμοθετημένοι υπέρ της αυτοδιοίκησης πόροι της αποδίδονται κατά το δοκούν, έχει ως αποτέλεσμα:, να περιορίζεται λόγω της οικονομικής αδυναμίας και εξάρτησης η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας δηλ. εξασθενείται ο δημοκρατικός χαρακτήρας της αυτοδιοίκησης, γιατί το κυρίαρχο κριτήριο που προσμετράται στη δημοκρατική ανεξαρτησία οιουδήποτε οργανισμού είναι η οικονομική του αυτοδυναμία.
Έτσι με αυτό το διαχειριστικό καθεστώς, ουδέποτε η κεντρική εξουσία απέδιδε και συνεχίζει να μην αποδίδει στο σύνολό τους και λόγω μνημονίων, τους θεσμοθετημένους πόρους.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Αν την εκχώρηση των εσόδων από τον ενιαίο φόρο ακινήτων στους Δήμους, τη θεωρείτε φορολογική αποκέντρωση, παρακαλώ να μου επιτρέψετε να διαφωνήσω. Διότι φορολογική αποκέντρωση σημαίνει: μεταβίβαση στους ΟΤΑ του δικαιώματος επιβολής μέρους των κρατικών φορολογιών, ώστε να συμβάλλουν αποτελεσματικά στη δημιουργία υπόβαθρου οικονομικής αυτοδυναμίας.
Για αυτή την οικονομική αυτοδυναμία, χρειάζονται τολμηρές μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο διοικητικό και οικονομικό. Και προς την κατεύθυνση αυτή προτείνω:
A) Διοικητική μεταρρύθμιση
1) μετασχηματισμός των Καλλικρατικού Δήμων των πρωτευουσών πόλεων κάθε
νομού σε Μητροπολιτικούς που να λειτουργούν ως κεντρικές υπηρεσίες
2) συγχώνευση των υπόλοιπων Καλλικρατικών δήμων του νομού από τους
Μητροπολιτικούς οι οποίοι όμως να εξακολουθούν να λειτουργούν ως
αποκεντρωμένες υπηρεσίες με τη μορφή αυτόνομων παραρτημάτων που
οργανικά θα συνδέονται με τον Μητροπολιτικό.
B) Οικονομική μεταρρύθμιση
1) θέσπιση της τοπικής φορολογίας που δεν θα έχει καμία σχέση με τα ανταποδοτικά τέλη και τους λοιπούς φόρους, τέλη και εισφορές που έχουν θεσμοθετηθεί υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης με παράλληλη κατάργηση του άρθρου 259 του νόμου 3852/2010(ΚΑΠ)εκτός της παραγράφου 14 του άρθρου 25 του νόμου 1828/89 που προβλέπει την επιβολή τοπικών φορολογιών ανταποδοτικού χαρακτήρα. Διευκρινίζω ότι η τοπική φορολογία δεν θα αποτελεί πρόσθετη φορολογία αλλά θα σχηματίζεται από τις υφιστάμενες και συγκεκριμένα:
α) από τον φόρο εισοδήματος των φυσικών και νομικών προσώπων τόσο
με τις αρχικές δηλώσεις όσο και με τις περαιώσεις καθ΄ οιονδήποτε
τρόπο των ανέλεγκτων χρήσεων
β) από τον Φόρο προστιθέμενης αξίας, όπως ανωτέρω
γ) από τη φορολογία κεφαλαίου
γα)φόρος μεταβίβασης ακινήτων
γβ) φόρος κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών
γγ) ενιαίος φόρος ακινήτων
2) καθορισμός ορίων (πλαφόν) επί τοις % επί των ανωτέρω φορολογιών που θα αποτελούν την τοπική φορολογία. Για την ενίσχυση των περιφερειακών Δήμων τα όρια να καθοριστούν με βάση τις 4 περιοχές της επικράτειας από άποψη κινήτρων του αναπτυξιακού νόμου 3299/2004,ως εξής:
Π Ε Ρ Ι Ο Χ Η
Α Β Γ Δ
Φορολογία εισοδήματος 5 10 20 25
ΦΠΑ 5 10 15 20
Φορολογία κεφαλαίου 5 10 20 25
( παράδειγμα: στα 100€ που θα πληρώσει φυσικό ή νομικό πρόσωπο που είναι εγκατεστημένο στη Γ΄ περιοχή για φόρο εισοδήματος τα 20€ θα είναι η τοπική φορολογία και τα 80€ η κρατική).
Εξυπακούεται ότι κατά την είσπραξη οι κωδικοί εσόδων θα διασπώνται.
Η θεσμοθέτηση της τοπικής φορολογίας θα εξυπηρετήσει και τα συμφέροντα του Δημοσίου γιατί οι Δήμοι που θα έχουν έννομο συμφέρον θα συμβάλουν στην πάταξη της φοροδιαφυγής με την ενεργοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία.-
3) θεσμοθέτηση περιφερειακού ταμείου Δήμων (ΠΕ.ΤΑ.ΔΗ) που να λειτουργεί με τη μορφή του ΝΠΙΔ. Στο Διοικητικό συμβούλιο να μετέχουν υποχρεωτικά αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης, στελέχη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, μόνιμο στέλεχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εκπρόσωποι του οικονομικού και τεχνικού επιμελητηρίου και των κατά τόπους μικτών επιμελητηρίων.-
Αποστολή του ΠΕ.ΤΑ.ΔΗ θα είναι η διαχείριση της τοπικής φορολογίας και η απόδοσή της κατά 80% ή 90% στους δικαιούχους μητροπολιτικούς δήμους, με νέα κριτήρια που να καθοριστούν με νόμο. Το υπόλοιπο που θα παρακρατείται να σχηματίζει ειδικό αποθεματικό προκειμένου να ενισχύονται Δήμοι των οποίων το κόστος λειτουργίας τους δεν καλύπτεται από την τοπική φορολογία.
Ο εσωτερικός κανονισμός, η θητεία και λειτουργία του Διοικητικού συμβουλίου
οι αρμοδιότητές του, η εποπτεία, ο έλεγχος των διοικούντων ,η διάρκεια, καθώς
και κάθε άλλη λεπτομέρεια, να καθοριστούν με νόμο.
4) Θεσμοθέτηση επιτροπής ελέγχου που θα ελέγχει κάθε μήνα στις λειτουργούσες Δ.Ο.Υ του νομού, την πορεία των εσόδων των προαναφερομένων φορολογιών που σχηματίζουν την τοπική φορολογία και την απόδοσή της στο οικείο ΠΕ.ΤΑ.ΔΗ
5) Θεσμοθέτηση κοινής επιτροπής από ανώτερα στελέχη του ΥΠ.ΕΣ, του Υπουργείου Οικονομικών και της ΚΕΔΕ, που θα εισηγείται κατόπιν αιτιολογημένης οικονομικής μελέτης, την αύξηση των ορίων επί τοις % της τοπικής φορολογίας με ανάλογη μείωση της κρατικής, στις περιπτώσεις που θα εκχωρούνται νέες αρμοδιότητες στους ΟΤΑ χωρίς τη συνοδεία αντίστοιχων πιστώσεων του κρατικού προϋπολογισμού.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Με τις προτάσεις μου αυτές που ασφαλώς χρειάζονται περαιτέρω λεπτομερή επεξεργασία, θεωρώ ότι μια τέτοια ουσιαστική μεταρρύθμιση, εναρμονίζεται πλήρως με τον προσδοκώμενο εκσυγχρονισμό της τοπικής αυτοδιοίκησης και θα συμβάλλει αποτελεσματικά στην ενίσχυσή της και οικονομική ενδυνάμωσή της.
Έχω την βεβαιότητα ότι η τοπική αυτοδιοίκηση θα αποκτήσει μια νέα δυναμική και ανεξάρτητη πορεία στα πλαίσια βεβαίως του Συντάγματος και του Ευρωπαϊκού χάρτη της τοπικής αυτονομίας, ώστε να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ανταποκριθεί με συνέπεια και επιτυχία στην αποστολή της.
Σάββας Σαββάκης
Αντιδήμαρχος οικονομικών Δήμου Τρίπολης
Αν και η πρόθεσή Σας κινείται στη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο εκφράζω την αγωνία μου για το κατά πόσο αυτά τα έσοδα θα είναι εισπράξιμα, ειδικά σήμερα που διανύουμε περίοδο βαθειάς οικονομικής κρίσης και το σπουδαιότερο επειδή οι Δήμοι στερούνται μηχανισμών που θα τους διευκόλυναν στην αποτελεσματικότερη είσπραξή τους.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Το πρόβλημα για την τοπική αυτοδιοίκηση δεν περιορίζεται αποκλειστικά στα οικονομικά ζητήματα που με μια εκχώρηση πόρων λύεται, ούτε στον εκλογικό νόμο. Απαιτούνται τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Βεβαίως αυτές πρέπει να αντιμετωπίζονται πρωταρχικά από οικονομική άποψη για να ακολουθούν στη συνέχεια οι όποιες διακηρυσσόμενες κάθε φορά καινοτόμες τροποποιήσεις στις ισχύουσες διατάξεις νόμων που διέπουν τη λειτουργία της στα πλαίσια όμως μιας ουσιαστικής πολιτικής, διοικητικής και φορολογικής αποκέντρωσης.
Ωστόσο, με τη μεταρρύθμιση του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ δεν αναγνωρίστηκε στην τοπική αυτοδιοίκηση, η ελευθερία βούλησης και η ευθύνη να αποφασίζει μόνη της για το επίπεδο των εισοδημάτων της (φορολογική εξουσία) και την κατανομή των πόρων της (εξουσία δαπάνης).
Ενώ ο Ευρωπαϊκός χάρτης της τοπικής αυτονομίας που κυρώθηκε από τη χώρα μας με το νόμο 1850/89, που υποχρεώνει τα συμβαλλόμενα μέρη και τα δεσμεύει να εφαρμόζουν σειρά από θεμελιώδεις κανόνες που εξασφαλίζουν και την οικονομική ανεξαρτησία, εν τούτοις η αυτοδιοίκηση στη χώρα μας, εξακολουθεί να κηδεμονεύεται οικονομικά από την κεντρική εξουσία. Το «αποικιακού» χαρακτήρα διαχειριστικό καθεστώς με το οποίο οι θεσμοθετημένοι υπέρ της αυτοδιοίκησης πόροι της αποδίδονται κατά το δοκούν, έχει ως αποτέλεσμα:, να περιορίζεται λόγω της οικονομικής αδυναμίας και εξάρτησης η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας δηλ. εξασθενείται ο δημοκρατικός χαρακτήρας της αυτοδιοίκησης, γιατί το κυρίαρχο κριτήριο που προσμετράται στη δημοκρατική ανεξαρτησία οιουδήποτε οργανισμού είναι η οικονομική του αυτοδυναμία.
Έτσι με αυτό το διαχειριστικό καθεστώς, ουδέποτε η κεντρική εξουσία απέδιδε και συνεχίζει να μην αποδίδει στο σύνολό τους και λόγω μνημονίων, τους θεσμοθετημένους πόρους.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Αν την εκχώρηση των εσόδων από τον ενιαίο φόρο ακινήτων στους Δήμους, τη θεωρείτε φορολογική αποκέντρωση, παρακαλώ να μου επιτρέψετε να διαφωνήσω. Διότι φορολογική αποκέντρωση σημαίνει: μεταβίβαση στους ΟΤΑ του δικαιώματος επιβολής μέρους των κρατικών φορολογιών, ώστε να συμβάλλουν αποτελεσματικά στη δημιουργία υπόβαθρου οικονομικής αυτοδυναμίας.
Για αυτή την οικονομική αυτοδυναμία, χρειάζονται τολμηρές μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο διοικητικό και οικονομικό. Και προς την κατεύθυνση αυτή προτείνω:
A) Διοικητική μεταρρύθμιση
1) μετασχηματισμός των Καλλικρατικού Δήμων των πρωτευουσών πόλεων κάθε
νομού σε Μητροπολιτικούς που να λειτουργούν ως κεντρικές υπηρεσίες
2) συγχώνευση των υπόλοιπων Καλλικρατικών δήμων του νομού από τους
Μητροπολιτικούς οι οποίοι όμως να εξακολουθούν να λειτουργούν ως
αποκεντρωμένες υπηρεσίες με τη μορφή αυτόνομων παραρτημάτων που
οργανικά θα συνδέονται με τον Μητροπολιτικό.
B) Οικονομική μεταρρύθμιση
1) θέσπιση της τοπικής φορολογίας που δεν θα έχει καμία σχέση με τα ανταποδοτικά τέλη και τους λοιπούς φόρους, τέλη και εισφορές που έχουν θεσμοθετηθεί υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης με παράλληλη κατάργηση του άρθρου 259 του νόμου 3852/2010(ΚΑΠ)εκτός της παραγράφου 14 του άρθρου 25 του νόμου 1828/89 που προβλέπει την επιβολή τοπικών φορολογιών ανταποδοτικού χαρακτήρα. Διευκρινίζω ότι η τοπική φορολογία δεν θα αποτελεί πρόσθετη φορολογία αλλά θα σχηματίζεται από τις υφιστάμενες και συγκεκριμένα:
α) από τον φόρο εισοδήματος των φυσικών και νομικών προσώπων τόσο
με τις αρχικές δηλώσεις όσο και με τις περαιώσεις καθ΄ οιονδήποτε
τρόπο των ανέλεγκτων χρήσεων
β) από τον Φόρο προστιθέμενης αξίας, όπως ανωτέρω
γ) από τη φορολογία κεφαλαίου
γα)φόρος μεταβίβασης ακινήτων
γβ) φόρος κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών
γγ) ενιαίος φόρος ακινήτων
2) καθορισμός ορίων (πλαφόν) επί τοις % επί των ανωτέρω φορολογιών που θα αποτελούν την τοπική φορολογία. Για την ενίσχυση των περιφερειακών Δήμων τα όρια να καθοριστούν με βάση τις 4 περιοχές της επικράτειας από άποψη κινήτρων του αναπτυξιακού νόμου 3299/2004,ως εξής:
Π Ε Ρ Ι Ο Χ Η
Α Β Γ Δ
Φορολογία εισοδήματος 5 10 20 25
ΦΠΑ 5 10 15 20
Φορολογία κεφαλαίου 5 10 20 25
( παράδειγμα: στα 100€ που θα πληρώσει φυσικό ή νομικό πρόσωπο που είναι εγκατεστημένο στη Γ΄ περιοχή για φόρο εισοδήματος τα 20€ θα είναι η τοπική φορολογία και τα 80€ η κρατική).
Εξυπακούεται ότι κατά την είσπραξη οι κωδικοί εσόδων θα διασπώνται.
Η θεσμοθέτηση της τοπικής φορολογίας θα εξυπηρετήσει και τα συμφέροντα του Δημοσίου γιατί οι Δήμοι που θα έχουν έννομο συμφέρον θα συμβάλουν στην πάταξη της φοροδιαφυγής με την ενεργοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία.-
3) θεσμοθέτηση περιφερειακού ταμείου Δήμων (ΠΕ.ΤΑ.ΔΗ) που να λειτουργεί με τη μορφή του ΝΠΙΔ. Στο Διοικητικό συμβούλιο να μετέχουν υποχρεωτικά αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης, στελέχη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, μόνιμο στέλεχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εκπρόσωποι του οικονομικού και τεχνικού επιμελητηρίου και των κατά τόπους μικτών επιμελητηρίων.-
Αποστολή του ΠΕ.ΤΑ.ΔΗ θα είναι η διαχείριση της τοπικής φορολογίας και η απόδοσή της κατά 80% ή 90% στους δικαιούχους μητροπολιτικούς δήμους, με νέα κριτήρια που να καθοριστούν με νόμο. Το υπόλοιπο που θα παρακρατείται να σχηματίζει ειδικό αποθεματικό προκειμένου να ενισχύονται Δήμοι των οποίων το κόστος λειτουργίας τους δεν καλύπτεται από την τοπική φορολογία.
Ο εσωτερικός κανονισμός, η θητεία και λειτουργία του Διοικητικού συμβουλίου
οι αρμοδιότητές του, η εποπτεία, ο έλεγχος των διοικούντων ,η διάρκεια, καθώς
και κάθε άλλη λεπτομέρεια, να καθοριστούν με νόμο.
4) Θεσμοθέτηση επιτροπής ελέγχου που θα ελέγχει κάθε μήνα στις λειτουργούσες Δ.Ο.Υ του νομού, την πορεία των εσόδων των προαναφερομένων φορολογιών που σχηματίζουν την τοπική φορολογία και την απόδοσή της στο οικείο ΠΕ.ΤΑ.ΔΗ
5) Θεσμοθέτηση κοινής επιτροπής από ανώτερα στελέχη του ΥΠ.ΕΣ, του Υπουργείου Οικονομικών και της ΚΕΔΕ, που θα εισηγείται κατόπιν αιτιολογημένης οικονομικής μελέτης, την αύξηση των ορίων επί τοις % της τοπικής φορολογίας με ανάλογη μείωση της κρατικής, στις περιπτώσεις που θα εκχωρούνται νέες αρμοδιότητες στους ΟΤΑ χωρίς τη συνοδεία αντίστοιχων πιστώσεων του κρατικού προϋπολογισμού.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Με τις προτάσεις μου αυτές που ασφαλώς χρειάζονται περαιτέρω λεπτομερή επεξεργασία, θεωρώ ότι μια τέτοια ουσιαστική μεταρρύθμιση, εναρμονίζεται πλήρως με τον προσδοκώμενο εκσυγχρονισμό της τοπικής αυτοδιοίκησης και θα συμβάλλει αποτελεσματικά στην ενίσχυσή της και οικονομική ενδυνάμωσή της.
Έχω την βεβαιότητα ότι η τοπική αυτοδιοίκηση θα αποκτήσει μια νέα δυναμική και ανεξάρτητη πορεία στα πλαίσια βεβαίως του Συντάγματος και του Ευρωπαϊκού χάρτη της τοπικής αυτονομίας, ώστε να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ανταποκριθεί με συνέπεια και επιτυχία στην αποστολή της.
Σάββας Σαββάκης
Αντιδήμαρχος οικονομικών Δήμου Τρίπολης
