Θεωρείται νέα απειλή και στέκεται δίπλα στις άλλες εξαρτήσεις που σχετίζονται με τις ουσίες, το αλκοόλ και τον τζόγο. Πρόκειται για την εξάρτηση από το διαδίκτυο ή πιο ορθά την υπερβολική χρήση ή κατάχρηση.
Η επιστημονική κοινότητα ακόμα δεν έχει καταλήξει στο πως θα ονομάσει τον κίνδυνο, αλλά αυτό λίγη σημασία έχει.
Ο χρήστης του διαδικτύου που θέλει βοήθεια έχει την ίδια συμπεριφορά με το χρήστη των ουσιών, μόνο που στην πρώτη περίπτωση η χρήση είναι νόμιμη.
Τον χαρακτηρίζει η μονομανία, σιγά -σιγά αφήνει όλες τις άλλες δραστηριότητές του, ακόμα και τις σωματικές του ανάγκες, δεν τον ενδιαφέρει η εμφάνισή του, εγκαταλείπει τις παρέες, αδιαφορεί για την οικογένεια και τις υποχρεώσεις του.
Το θέμα αυτό απασχολεί πλέον αρκετές οικογένειες και στην Κρήτη, για αυτό και στο ΚΕΘΕΑ στο Ηράκλειο, στη μονάδα έγκαιρης παρέμβασης, που δουλεύει αποκλειστικά με εφήβους και νεαρούς ενήλικες (13-21 ετών) εκτός από τα θέματα των ουσιών, τα τελευταία δύο χρόνια αντιμετωπίζονται και σοβαρά ζητήματα με το διαδίκτυο.
Ένα από τα παιδιά που ζήτησαν βοήθεια κατόπιν κινητοποίησης των γονέων του είναι και ο Μάνος, σήμερα 21 ετών .
Όπως και σε όλες τις περιπτώσεις με τις εξαρτήσεις, ο πρώτος που ζητάει βοήθεια είναι το οικογενειακό περιβάλλον, στην προκειμένη περίπτωση οι γονείς του, που είχαν ανησυχήσει από την αλλαγή της συμπεριφοράς του παιδιού τους.
Είχαν όλα κλονιστεί. Ο Μάνος είχε μανία με τα παιχνίδια. Μπορεί να έπαιζε μέχρι και δέκα ώρες τη ημέρα, δεν τον ενδιέφερε τίποτα άλλο, ούτε οι γονείς, ούτε οι φίλοι του ή η σχολή του. Είχε αρχίσει να χάνεται… να απέχει….
«Εγώ δεν καταλάβαινα τί μου συμβαίνει. Οι γονείς μου είχαν προβληματιστεί από τη συμπεριφορά μου. Ήμουν αντικοινωνικός, οι σχέσεις μεταξύ μας δεν ήταν καλές, δεν πήγαινε καλά η σχολή, εγώ δεν πήγαινα στη σχολή...
Εν μέρει δεν ήμουν καλά ψυχολογικά, είχα χαμηλή αυτοεκτίμηση, πίστευα ότι είμαι ένα τίποτα.
Όταν όμως έπαιζα, ένιωθα ότι δεν είχα τόσο τραγικά προβλήματα. Σιγά σιγά άρχισα να αποκόπτομαι και από τους φίλους. Με έπαιρναν τηλέφωνο για να βγούμε κι όλο τους έλεγα ότι δε νιώθω καλά».
Ο Μάνος έπαιζε παιχνίδια στον υπολογιστή, σε καθημερινή βάση γύρω στις 10 ώρες. Δεν ήθελε να κάνει τίποτα άλλο, είχε αφήσει τη ζωή του. Τα τελευταία δυο χρόνια, μαζί και με άλλα παιδιά, παρακολουθεί το πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ για απεξάρτηση από το διαδίκτυο. Συνεχίζει να παίζει παιχνίδια γύρω στις 4 ώρες, ο ίδιος θα ήθελε να περιορίσει το χρόνο αυτό σε 2 ώρες. Έχει αρχίσει όμως να βρίσκει ξανά το ρυθμό του.
«Παίζω τέσσερις ώρες, πηγαίνω στη σχολή κάθε μέρα, δεν απαρνιέμαι τους φίλους μου, έρχομαι στο ΚΕΘΕΑ - παλιά τα ραντεβού όλο τα ακύρωνα. Θα ήθελα να πω σε όλους ότι η ζωή είναι έξω και όχι στο PCή σε κάποια εξαρτησιογόνα ουσία».
Τί σημαίνει εξάρτηση από το διαδίκτυο;
«Η προβληματική χρήση του διαδικτύου δεν μπορεί να οριοθετηθεί σε μια απάντηση», είπε στοMadeinCreta η ψυχολόγος του ΚΕΘΕΑ κ. Μαρία Κασσάκη και υπεύθυνη του προγράμματος για την απεξάρτηση από το διαδίκτυο.
«Είναι περίπλοκο. Έχει να κάνει και με το χρόνο, αλλά όχι μονό με αυτόν. Σύμφωνα με μια έρευνα για το θέμα, από τις τρεις ώρες και μετά, μπροστά στην οθόνη, γίνεται λόγος για προβληματική χρήση.
Αυτό που εμείς, όμως, αξιολογούμε δεν είναι μόνο ο χρόνος αλλά και το τί κάνει ένα παιδί στον υπολογιστή. Θα μπορούσε ένα παιδί να είναι πέντε ώρες μπροστά στον υπολογιστή. Να κάνει μια εργασία, να διαβάσει εφημερίδα, να μιλάει το facebook και να παίξει και ένα παιχνίδι. Αυτό δεν μας ανησυχεί. Αν όμως είναι πέντε ώρες μπροστά σε ένα παιχνίδι, αυτό είναι ανησυχητικό».
Όπως σημείωσε η κ. Κασσάκη, πρόκειται για μια συνισταμένη πολλών παραγόντων, και δεν μπορεί κάποιος να βάζει εύκολα ταμπέλες.
«Τα παιδιά που έρχονται εδώ, παραμελούν τις ευθύνες τους, αφήνουν το διάβασμά τους, τις δραστηριότητες τους. Κάνουν πολλές απουσίες στο σχολείο, τις πρώτες ή τις τελευταίες ώρες, ενώ ξενυχτάνε το βράδυ μπροστά στον υπολογιστή και δεν μπορούν να ξυπνήσουν το πρωί για να πάνε στο σχολείο».
Ο χρήστης του διαδικτύου που έχει πρόβλημα, έχει πολλά κοινά στη συμπεριφορά και με τους χρήστες των ουσιών ή του τζόγου. Έχει εμμονή, νιώθει στέρηση, αδημονεί να φύγει από εκεί που είναι για να πάει να παίξει.
«Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να παίζουν στον υπολογιστή. Μπορεί να τρώνε πάνω στον υπολογιστή ή να μην τρώνε καθόλου, πολλές φορές δεν πηγαίνουν στην τουαλέτα ούτε για τη σωματική τους ανάγκη. Άλλοι εμφανίζουν ζαλάδες η προβλήματα στον καρπό.
Γενικώς όσοι έχουν εξαρτήσεις κακοποιούν τον εαυτό τους και το σώμα τους. Έχουμε δει παιδιά που επί 30 ώρες δεν είχαν σηκωθεί από τον υπολογιστή και δεν είναι το χειρότερο που έχουμε ακούσει. Άλλα παιδιά λένε ότι έχουν βγει έξω και όλο το βράδυ είναι σε ένα NetCafe».
Συμπληρώνοντας η κ. Κασσάκη, αναφέρθηκε και σε άλλους παράγοντες που αφορούν στην ψυχοσύνθεση του παιδιού που πιθανότατα να έχει ροπή προς την εξάρτηση από το διαδίκτυο.
«Πολλά παιδιά που "κολλάνε" με το διαδίκτυο πιθανά να έχουν ψυχολογικά- ψυχιατρικά προβλήματα , που δεν είχαν διαγνωστεί νωρίτερα, και στον υπολογιστή να έχουν βρει καταφύγιο.
Άλλα έχουν μαθησιακές δυσκολίες ή είναι παιδιά με υψηλή νοημοσύνη, εσωστρεφή που δυσκολεύονται στην επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Ίσως αντιμετωπίζουν συναισθηματικές δυσκολίες, ή έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση ή χαμηλό προφίλ.
Πολλές φορές τα παιδιά είναι σαν ωρολογιακές βόμβες. Οι γονείς τα βλέπουν να είναι ήσυχα, να μη βγαίνουν - ενώ στην εφηβεία τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά - και είναι ήσυχοι, ενώ αυτή η ησυχία θα έπρεπε να τους ανησυχήσει». .
Η πρώτη αντίδραση από τους γονείς
Σε αυτό το σημείο η οικογένεια έχει αρχίσει πλέον να αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά και προσπαθεί να βρει λύσεις και απαντήσεις στη μονάδα εφήβων του ΚΕΘΕΑ, που είναι μονάδα έγκαιρης παρέμβασης και χειρίζεται περιστατικά που σχετίζονται με ουσίες, στη αρχή της χρήσης και το διαδίκτυο.
Πρόκειται για υπηρεσίες που είναι δωρεάν. Δεν υπάρχει λίστα αναμονής και ο γονέας μπορεί να μιλήσει άνετα και χωρίς συστολές για το πρόβλημα του.
Πάντα οι γονείς θα ζητήσουν πρώτα βοήθεια. Θα γίνουν δυο συναντήσεις με την ψυχολόγο του προγράμματος προκειμένου να διαπιστωθεί αν όντως το παιδί χρειάζεται βοήθεια ή αν ο γονέας ανησυχεί υπερβολικά.
Το σημαντικό είναι ότι υπάρχουν τρόποι παρέμβασης και λύσης του προβλήματος. Χρειάζεται όμως υπομονή διότι πάντα πίσω από το ένα πρόβλημα κρύβονται και άλλα θέματα που πρέπει να λυθούν.
Συνήθως οι γονείς έχουν ένστικτο και αυτό δεν κάνει λάθος. Το ΚΕΘΕΑ είναι ανοικτό σε γονείς και παιδιά ενώ διοργανώνει και σχολές γονέων. Αν υπάρξει ενδιαφέρον μπορεί να λειτουργήσει και επιπλέον τάξη.
Η Μονάδα Εφήβων βρίσκεται:
Δαμασκηνού 31 & Ικτίνου
τηλ. 2810 331034
Ο χρήστης του διαδικτύου που θέλει βοήθεια έχει την ίδια συμπεριφορά με το χρήστη των ουσιών, μόνο που στην πρώτη περίπτωση η χρήση είναι νόμιμη.
Τον χαρακτηρίζει η μονομανία, σιγά -σιγά αφήνει όλες τις άλλες δραστηριότητές του, ακόμα και τις σωματικές του ανάγκες, δεν τον ενδιαφέρει η εμφάνισή του, εγκαταλείπει τις παρέες, αδιαφορεί για την οικογένεια και τις υποχρεώσεις του.
Το θέμα αυτό απασχολεί πλέον αρκετές οικογένειες και στην Κρήτη, για αυτό και στο ΚΕΘΕΑ στο Ηράκλειο, στη μονάδα έγκαιρης παρέμβασης, που δουλεύει αποκλειστικά με εφήβους και νεαρούς ενήλικες (13-21 ετών) εκτός από τα θέματα των ουσιών, τα τελευταία δύο χρόνια αντιμετωπίζονται και σοβαρά ζητήματα με το διαδίκτυο.
Ένα από τα παιδιά που ζήτησαν βοήθεια κατόπιν κινητοποίησης των γονέων του είναι και ο Μάνος, σήμερα 21 ετών .
Όπως και σε όλες τις περιπτώσεις με τις εξαρτήσεις, ο πρώτος που ζητάει βοήθεια είναι το οικογενειακό περιβάλλον, στην προκειμένη περίπτωση οι γονείς του, που είχαν ανησυχήσει από την αλλαγή της συμπεριφοράς του παιδιού τους.
Είχαν όλα κλονιστεί. Ο Μάνος είχε μανία με τα παιχνίδια. Μπορεί να έπαιζε μέχρι και δέκα ώρες τη ημέρα, δεν τον ενδιέφερε τίποτα άλλο, ούτε οι γονείς, ούτε οι φίλοι του ή η σχολή του. Είχε αρχίσει να χάνεται… να απέχει….
«Εγώ δεν καταλάβαινα τί μου συμβαίνει. Οι γονείς μου είχαν προβληματιστεί από τη συμπεριφορά μου. Ήμουν αντικοινωνικός, οι σχέσεις μεταξύ μας δεν ήταν καλές, δεν πήγαινε καλά η σχολή, εγώ δεν πήγαινα στη σχολή...
Εν μέρει δεν ήμουν καλά ψυχολογικά, είχα χαμηλή αυτοεκτίμηση, πίστευα ότι είμαι ένα τίποτα.
Όταν όμως έπαιζα, ένιωθα ότι δεν είχα τόσο τραγικά προβλήματα. Σιγά σιγά άρχισα να αποκόπτομαι και από τους φίλους. Με έπαιρναν τηλέφωνο για να βγούμε κι όλο τους έλεγα ότι δε νιώθω καλά».
Ο Μάνος έπαιζε παιχνίδια στον υπολογιστή, σε καθημερινή βάση γύρω στις 10 ώρες. Δεν ήθελε να κάνει τίποτα άλλο, είχε αφήσει τη ζωή του. Τα τελευταία δυο χρόνια, μαζί και με άλλα παιδιά, παρακολουθεί το πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ για απεξάρτηση από το διαδίκτυο. Συνεχίζει να παίζει παιχνίδια γύρω στις 4 ώρες, ο ίδιος θα ήθελε να περιορίσει το χρόνο αυτό σε 2 ώρες. Έχει αρχίσει όμως να βρίσκει ξανά το ρυθμό του.
«Παίζω τέσσερις ώρες, πηγαίνω στη σχολή κάθε μέρα, δεν απαρνιέμαι τους φίλους μου, έρχομαι στο ΚΕΘΕΑ - παλιά τα ραντεβού όλο τα ακύρωνα. Θα ήθελα να πω σε όλους ότι η ζωή είναι έξω και όχι στο PCή σε κάποια εξαρτησιογόνα ουσία».
Τί σημαίνει εξάρτηση από το διαδίκτυο;
«Η προβληματική χρήση του διαδικτύου δεν μπορεί να οριοθετηθεί σε μια απάντηση», είπε στοMadeinCreta η ψυχολόγος του ΚΕΘΕΑ κ. Μαρία Κασσάκη και υπεύθυνη του προγράμματος για την απεξάρτηση από το διαδίκτυο.
«Είναι περίπλοκο. Έχει να κάνει και με το χρόνο, αλλά όχι μονό με αυτόν. Σύμφωνα με μια έρευνα για το θέμα, από τις τρεις ώρες και μετά, μπροστά στην οθόνη, γίνεται λόγος για προβληματική χρήση.
Αυτό που εμείς, όμως, αξιολογούμε δεν είναι μόνο ο χρόνος αλλά και το τί κάνει ένα παιδί στον υπολογιστή. Θα μπορούσε ένα παιδί να είναι πέντε ώρες μπροστά στον υπολογιστή. Να κάνει μια εργασία, να διαβάσει εφημερίδα, να μιλάει το facebook και να παίξει και ένα παιχνίδι. Αυτό δεν μας ανησυχεί. Αν όμως είναι πέντε ώρες μπροστά σε ένα παιχνίδι, αυτό είναι ανησυχητικό».
Όπως σημείωσε η κ. Κασσάκη, πρόκειται για μια συνισταμένη πολλών παραγόντων, και δεν μπορεί κάποιος να βάζει εύκολα ταμπέλες.
«Τα παιδιά που έρχονται εδώ, παραμελούν τις ευθύνες τους, αφήνουν το διάβασμά τους, τις δραστηριότητες τους. Κάνουν πολλές απουσίες στο σχολείο, τις πρώτες ή τις τελευταίες ώρες, ενώ ξενυχτάνε το βράδυ μπροστά στον υπολογιστή και δεν μπορούν να ξυπνήσουν το πρωί για να πάνε στο σχολείο».
Ο χρήστης του διαδικτύου που έχει πρόβλημα, έχει πολλά κοινά στη συμπεριφορά και με τους χρήστες των ουσιών ή του τζόγου. Έχει εμμονή, νιώθει στέρηση, αδημονεί να φύγει από εκεί που είναι για να πάει να παίξει.
«Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να παίζουν στον υπολογιστή. Μπορεί να τρώνε πάνω στον υπολογιστή ή να μην τρώνε καθόλου, πολλές φορές δεν πηγαίνουν στην τουαλέτα ούτε για τη σωματική τους ανάγκη. Άλλοι εμφανίζουν ζαλάδες η προβλήματα στον καρπό.
Γενικώς όσοι έχουν εξαρτήσεις κακοποιούν τον εαυτό τους και το σώμα τους. Έχουμε δει παιδιά που επί 30 ώρες δεν είχαν σηκωθεί από τον υπολογιστή και δεν είναι το χειρότερο που έχουμε ακούσει. Άλλα παιδιά λένε ότι έχουν βγει έξω και όλο το βράδυ είναι σε ένα NetCafe».
Συμπληρώνοντας η κ. Κασσάκη, αναφέρθηκε και σε άλλους παράγοντες που αφορούν στην ψυχοσύνθεση του παιδιού που πιθανότατα να έχει ροπή προς την εξάρτηση από το διαδίκτυο.
«Πολλά παιδιά που "κολλάνε" με το διαδίκτυο πιθανά να έχουν ψυχολογικά- ψυχιατρικά προβλήματα , που δεν είχαν διαγνωστεί νωρίτερα, και στον υπολογιστή να έχουν βρει καταφύγιο.
Άλλα έχουν μαθησιακές δυσκολίες ή είναι παιδιά με υψηλή νοημοσύνη, εσωστρεφή που δυσκολεύονται στην επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Ίσως αντιμετωπίζουν συναισθηματικές δυσκολίες, ή έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση ή χαμηλό προφίλ.
Πολλές φορές τα παιδιά είναι σαν ωρολογιακές βόμβες. Οι γονείς τα βλέπουν να είναι ήσυχα, να μη βγαίνουν - ενώ στην εφηβεία τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά - και είναι ήσυχοι, ενώ αυτή η ησυχία θα έπρεπε να τους ανησυχήσει». .
Η πρώτη αντίδραση από τους γονείς
Σε αυτό το σημείο η οικογένεια έχει αρχίσει πλέον να αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά και προσπαθεί να βρει λύσεις και απαντήσεις στη μονάδα εφήβων του ΚΕΘΕΑ, που είναι μονάδα έγκαιρης παρέμβασης και χειρίζεται περιστατικά που σχετίζονται με ουσίες, στη αρχή της χρήσης και το διαδίκτυο.
Πρόκειται για υπηρεσίες που είναι δωρεάν. Δεν υπάρχει λίστα αναμονής και ο γονέας μπορεί να μιλήσει άνετα και χωρίς συστολές για το πρόβλημα του.
Πάντα οι γονείς θα ζητήσουν πρώτα βοήθεια. Θα γίνουν δυο συναντήσεις με την ψυχολόγο του προγράμματος προκειμένου να διαπιστωθεί αν όντως το παιδί χρειάζεται βοήθεια ή αν ο γονέας ανησυχεί υπερβολικά.
Το σημαντικό είναι ότι υπάρχουν τρόποι παρέμβασης και λύσης του προβλήματος. Χρειάζεται όμως υπομονή διότι πάντα πίσω από το ένα πρόβλημα κρύβονται και άλλα θέματα που πρέπει να λυθούν.
Συνήθως οι γονείς έχουν ένστικτο και αυτό δεν κάνει λάθος. Το ΚΕΘΕΑ είναι ανοικτό σε γονείς και παιδιά ενώ διοργανώνει και σχολές γονέων. Αν υπάρξει ενδιαφέρον μπορεί να λειτουργήσει και επιπλέον τάξη.
Η Μονάδα Εφήβων βρίσκεται:
Δαμασκηνού 31 & Ικτίνου
τηλ. 2810 331034
