Θετική εικόνα για την εφαρμογή του κυπριακού προγράμματος παρουσιάζει η έκθεση της αποστολής του ΔΝΤ στην Κύπρου, που δόθηκε την Τρίτη στη δημοσιότητα, μετά τη συνέντευξη που παραχώρησε μέσω τηλεδιάσκεψης η επικεφαλής της ομάδας, Ντέλια Βελκουλέσκου. Ωστόσο, αναφέρει ότι οι προκλήσεις παραμένουν με αύξηση της ανεργίας, πτώση των πιστώσεων καθώς και την αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Στο πλαίσιο αυτό, οι προβλέψεις για την ανάπτυξη παραμένουν αμετάβλητες, με μια βαθιά σύσπαση να αναμένεται το 2014 και μια μέτρια και άνευ πιστώσεων ανάκαμψη να ξεκινά στα μέσα του 2015.
Εφαρμογή Μνημονίου
Η έκθεση επισημαίνει ότι «το πρόγραμμα παραμένει σε καλό δρόμο. Οι δημοσιονομικοί στόχοι εκπληρώθηκαν με σημαντικά περιθώρια, ο τομέας των συνεργατικών ανακεφαλαιοποιήθηκε και επιπλέον χαλαρώσεις των περιορισμών πληρωμών τέθηκαν σε εφαρμογή. Εχουν πρόσφατα ξεπεραστεί καθυστερήσεις στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».
Στο κεφάλαιο των προσφάτων οικονομικών εξελίξεων, η έκθεση της αποστολής του ΔΝΤ στην Κύπρου, που εγκρίθηκε την περασμένη Παρασκευή σε συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ, αναφέρει πως «αν και βαθιά, η ύφεση το 2013 δεν ήταν τόσο σοβαρή όσο αναμενόταν.
Βλέποντας μπροστά, η έκθεση επισημαίνει ότι οι πολιτικές θα πρέπει να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση του υψηλού επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων, την περαιτέρω ομαλοποίηση της ροής των πληρωμών, τη διατήρηση της δημοσιονομικής σύνεσης και την επιτάχυνση της υλοποίησης της φιλόδοξης ατζέντας δημοσιονομικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Η έκθεση σημειώνει ότι παραμένουν σημαντικοί κίνδυνοι για την εφαρμογή του προγράμματος, λόγω των αδυναμιών που έχουν απομείνει στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στη μειωμένη πολιτική στήριξη, μετά τη διάσπαση του κυβερνητικού συνασπισμού. Πέραν αυτών, στο κεφάλαιο με τα συμπεράσματα προστίθεται και ότι «ενώ η συμμόρφωση με τις προϋποθέσεις στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ήταν ανάμικτη, οι αρχές κατέδειξαν τη δέσμευσή τους και την ικανότητα να ξεπεράσουν καθυστερήσεις, μέσω της εφαρμογής των προαπαιτούμενων ενεργειών».
Πάντως με δεδομένες τις δύσκολες προοπτικές της οικονομίας μέχρι τα μέσα του 2015 και «με δεδομένη τη μειωμένη πολιτική στήριξη προς τις πολιτικές του προγράμματος και την ανανεωμένη αντίσταση από τα κεκτημένα συμφέροντα, η εφαρμογή της πολιτικής θα αντιμετωπίσει προκλήσεις».
Μάλιστα στο τέλος του κεφαλαίου των εκτιμήσεων, τα μέλη της ομάδας που ασχολείται με την Κύπρο, αναφέρουν ότι «οι αρχές θα πρέπει να υπερδιπλασιάσουν τις προσπάθειες για να εξασφαλιστεί ισχυρή εφαρμογή της πολιτικής, η οποία παραμένει ζωτικής σημασίας για την τόνωση της εμπιστοσύνης και την αποκατάσταση της ανάπτυξης».
Τραπεζικός Τομέας
Στον τραπεζικό τομέα, το κεφάλαιο των εκτιμήσεων της αποστολής του ΔΝΤ επισημαίνει ότι έχοντας ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των Συνεργατικών, απαιτείται απτή πρόοδος στην εφαρμογή των σχεδίων αναδιάρθρωσης.
«Μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου αναδιάρθρωσης του τομέα του Συνεργατισμού, οι αρχές έριξαν δημόσιο χρήμα στον τομέα, ενισχύοντας τα κεφάλαια και τη ρευστότητα. Σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί στην ενίσχυση του τομέα και στον εξορθολογισμό των δαπανών».
Αναφέρει επίσης ότι η Τράπεζα Κύπρου έχει προχωρήσει στην αναδιάρθρωση των δραστηριοτήτων της με την περικοπή του κόστους.
«Για την περαιτέρω ενίσχυση της εμπιστοσύνης στον χρηματοπιστωτικό τομέα, οι αρχές θα πρέπει να προωθήσουν περαιτέρω μέτρα για την ενίσχυση της διακυβέρνησης των τραπεζών και των Συνεργατικών και να ενισχύσουν την εποπτεία τους, μεταξύ άλλων με την στενή παρακολούθηση της προόδου στην εφαρμογή των σχεδίων αναδιάρθρωσης».
Η έκθεση θεωρεί βασική πρόκληση «την αντιμετώπιση του αυξανόμενου επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων».
«Οι αρχές έχουν θέσει σε εφαρμογή έναν κώδικα δεοντολογίας και ένα γενικό πλαίσιο διαχείρισης καθυστερούμενων, οι τράπεζες και οι Συνεργατικές έχουν δημιουργήσει εξειδικευμένες μονάδες για τη διαχείριση των προβληματικών δανείων. Εξασφαλίζοντας ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν επαρκείς πολιτικές και επιχειρησιακή ικανότητα να σταματήσουν και να αντιστρέψουν την τάση επιδείνωσης του ενεργητικού τους, είναι κρίσιμης σημασίας για την επιτυχή αναδιάρθρωση και μακροχρόνια βιωσιμότητά τους. Θα είναι εξίσου σημαντικό να εφαρμόσουν το συντομότερο δυνατόν ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο που θα διευκολύνει κατασχέσεις, θα εκσυγχρονίζει το καθεστώς αφερεγγυότητας και θα ενισχύει τα ιδρύματα για να προωθούν εθελοντικές αναδιαρθρώσεις χρεών για βιώσιμους δανειολήπτες και να αποθαρρύνει στρατηγικές χρεοκοπίες".
Στον τομέα της ρευστότητας καταγράφεται ότι οι αρχές έχουν λάβει προσφάτως σημαντικά μέτρα για να χαλαρώσουν περαιτέρω οι περιορισμοί στις πληρωμές, στον δημοσιοποιημένο οδικό τους χάρτη.Αυτά πρέπει να συμπληρωθούν με πρόσθετα σταδιακά βήματα, ενώ θα συνεχίζεται η αυξημένη επιτήρηση των τάσεων στις καταθέσεις και τη ρευστότητα. Για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη, η επικοινωνία με τις αγορές και ο συντονισμός μεταξύ της κυβέρνησης και της Κεντρικής Τράπεζας πρέπει να είναι ενισχυμένος. Επαρκής προμήθεια ρευστότητας από το Ευρωσύστημα εξακολουθεί να είναι κλειδί».
Δημοσιονομικά
Στα δημοσιονομικά, επισημαίνεται ότι η προσεκτική εκτέλεση του προϋπολογισμού, σε συνδυασμό με τα καλύτερα του αναμενομένου μακροοικονομικά αποτελέσματα, συνέβαλαν σε υπερκάλυψη των στόχων του 2013.
«Οι αρχές έχουν κλειδώσει μόνιμες εξοικονομήσεις, στοχεύοντας σε χαμηλότερο επίπεδο ελλείμματος το τρέχον έτος. Η επίτευξη των στόχων θα απαιτήσει να συνεχιστεί η εφαρμογή συνετού προϋπολογισμού, δεδομένων της υψηλής μακροοικονομικής αβεβαιότητας και των κινδύνων από ενδεχόμενες κυβερνητικές εγγυήσεις. Αν οι παράγοντες που οδήγησαν στην υπερ-απόδοση το 2013 αποδειχθούν προσωρινοί, θα επιτρέπεται να λειτουργήσουν αυτόματοι σταθεροποιητές».
Σε σχέση με την ατζέντα των μεταρρυθμίσεων, επισημαίνει ότι οι αρχές θα πρέπει να συνεχίσουν την υλοποίηση του φιλόδοξου προγράμματος κατά τρόπο έγκαιρο.
«Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εφαρμογή της μεταρρύθμισης της κοινωνικής πρόνοιας για την προστασία των ευπαθών ομάδων κατά τη διάρκεια της ύφεσης, καθώς και τα μέτρα για την προστασία των εσόδων, έτσι ώστε να διασφαλιστούν οι δημοσιονομικοί στόχοι. Οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν για την προώθηση της μεταρρύθμισης της φορολογικής διοίκησης, την εφαρμογή του νέου νόμου δημοσιονομικής ευθύνης και τηνπροετοιμασία κρατικών περιουσιακών στοιχείων για ιδιωτικοποίηση».
