Οι διαγωνισμοί για την κατασκευή και λειτουργία των εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική με συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) εγκρίθηκαν από τη διυπουργική επιτροπή τον Οκτώβριο του 2012. Σήμερα βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια της διαγωνιστικής διαδικασίας – οι εγκαταστάσεις της Κερατέας και του Γραμματικού βρίσκονται στα τελικά στάδια της δεύτερης φάσης (ανταγωνιστικός διάλογος), μετά την κατάληξη του οποίου υποβάλλονται δεσμευτικές προσφορές. Στους άλλους δύο διαγωνισμούς, για τη Φυλή και τα Ανω Λιόσια, δεν έχει ακόμα ξεκινήσει η δεύτερη φάση.
Οι εξελίξεις, πάντως, δεν θα έλθουν σύντομα. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης, οι διαγωνισμοί έχουν ήδη «παγώσει» διακριτικά, ενόψει δημοτικών εκλογών. Η αιτία είναι προφανής, καθώς ούτε η κυβέρνηση ούτε οι εταιρείες επιθυμούν να βρεθούν στο επίκεντρο του προεκλογικού αγώνα στις περιοχές όπου δρομολογούνται ΣΔΙΤ για τα απορρίμματα. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι τέσσερις διαγωνισμοί της Αττικής (στους οποίους η κοινοτική χρηματοδότηση θα ξεπεράσει τα 400 εκατ. ευρώ) να μην προλαβαίνουν πλέον να χρηματοδοτηθούν από το τρέχον ΕΣΠΑ και να πρέπει να «μετακινηθούν» στο ΣΕΣ 2014-2020 (αναλόγως βέβαια μετακινούνται και τα χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης των έργων). Το ίδιο ισχύει και για όλους τους διαγωνισμούς πλην Πελοποννήσου, Δυτικής Μακεδονίας, Σερρών, Ηλείας και Ηπείρου, για τις οποίες έχουν κατατεθεί δεσμευτικές προσφορές. Στην περίπτωση της Φυλής υπάρχει ακόμα ένα πρόβλημα. Η μονάδα διαχείρισης απορριμμάτων προγραμματίζεται να κατασκευαστεί σε έκταση που δεν έχει ακόμα απαλλοτριωθεί και μάλιστα τόσο το καθεστώς της όσο και ο ιδιοκτήτης της δεν είναι σαφή.
Χωρίς επεξεργασία
Σήμερα, το σύνολο των απορριμμάτων της Αττικής -περίπου 6.000 τόνοι ημερησίως- οδηγείται σε έναν ΧΥΤΑ στη Φυλή, ο οποίος δέχεται απορρίμματα και από περιοχές εκτός, όπως η Ολυμπία, η Τρίπολη και η Ερμιονίδα. Σχεδόν το σύνολο των απορριμμάτων θάβεται χωρίς επεξεργασία. Τα βασικά ανακυκλώσιμα υλικά οδηγούνται σε ξεχωριστό «δρόμο», μέσω του συστήματος των μπλε κάδων, το οποίο ωστόσο δεν έχει αξιοσημείωτες επιδόσεις και μάλιστα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη έχει στείλει την πρώτη «κρούση» στις ελληνικές αρχές.
Τα έργα που έχουν προγραμματιστεί να γίνουν στην Αττική έχουν χωροθετηθεί από το (τότε) ΥΠΕΧΩΔΕ το 2003. Σύμφωνα με την προκήρυξη του διαγωνισμού, οι εγκαταστάσεις στο Γραμματικό και την Κερατέα θα διαχειρίζονται ετησίως το ανώτερο από 127.000 τόνους απορριμμάτων (η ακριβής ποσότητα θα προσδιοριστεί κατά ανταγωνιστικό διάλογο). Ενώ, ειδικά για την Κερατέα, προβλέπεται ότι η ακριβής θέση του έργου «θα προκύψει κατόπιν συνεργασίας του Δήμου Λαυρεωτικής με το υπουργείο Περιβάλλοντος». Αντιστοίχως, η μονάδα των Ανω Λιοσίων θα διαχειρίζεται 400.000 τόνους ετησίως και της Φυλής 700.000 τόνους απορριμμάτων ετησίως. Αναθέτουσα αρχή, ο Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ), που θα συμμετέχει με το 40%-60% του κόστους κατασκευής.
