αμφισβήτησης: στην αντιπροεδρία της κυβέρνησης, υπό την εποπτεία του ομότιμου καθηγητή Σάββα Ρομπόλη (ο οποίος έχει φύγει από την προεδρία του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ και είναι σύμβουλος του Γ. Δραγασάκη) κατασκευάζεται εντατικά η νέα αναλογιστική μελέτη για το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης. Επομένως, πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι η συμφωνία με τους ιμπεριαλιστές δανειστές στο σκέλος που αφορά το Ασφαλιστικό έχει ήδη κλείσει και προβλέπει ότι το Ασφαλιστικό δε θ’ ανοίξει τώρα (θα μείνει παγωμένη και η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος για τα επικουρικά ταμεία), αλλά το φθινόπωρο, στο πλαίσιο των νέων επιθεωρήσεων από την τρόικα (θεωρείται δεδομένο ότι θα υπάρξει νέα δανειακή σύμβαση και νέο Μνημόνιο, φυσικά).
Το προανήγγειλε και ο Τσίπρας μιλώντας στην ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, το περασμένο Σάββατο: «Για να συνεννοηθούμε, δεν σημαίνει ότι δεν είμαστε από μόνοι υποχρεωμένοι, είτε έτσι είτε αλλιώς, να αντιμετωπίσουμε τα χρονίζοντα προβλήματα του ασφαλιστικού συστήματος, το πρόβλημα της βιωσιμότητάς του. Αυτό όμως δεν θα γίνει με όρους εξαναγκασμού, ούτε με όρους περικοπών, αλλά μετά από νέες αναλογιστικές μελέτες που θα αποτυπώνουν την πραγματική εικόνα του».
Το γεγονός ότι στην προετοιμασία δεν αναμιγνύονται καθόλου οι αρμόδιοι υπουργοί Σκουρλέτης και Στρατούλης δεν είναι, βέβαια, τυχαίο. Ο αντιπρόεδρος παίρνει στα χέρια του αυτό το ζήτημα, για να διαπραγματευθεί αυτός με την τρόικα, όταν έρθει η ώρα.
Οσοι παρακολουθούν διαχρονικά τα κοινωνικοασφαλιστικά ζητήματα ξέρουν ότι η ιστορία των λεγόμενων αναλογιστικών μελετών είναι μια ιστορία απάτης. Αυτές οι μελέτες δεν καλούνται να αποτυπώσουν αντικειμενικά μια δεδομένη κατάσταση, αλλά καλούνται να δικαιολογήσουν ένα προαποφασισμένο πρόγραμμα αντιασφαλιστικών ανατροπών.
Ο Σ. Ρομπόλης, για παράδειγμα, ως επικεφαλής αναλογιστής της ΓΣΕΕ, έφτιαξε μια μελέτη το 2001, με την οποία απεφάνθη ότι το 1% του ΑΕΠ, που ο νόμος Ρέππα προέβλεπε ως κρατική συμμετοχή στη χρηματοδότηση της Κοινωνικής Ασφάλισης είναι επαρκέστατο. Ετσι, η ΓΣΕΕ έβαλε πλάτη για να περάσει ο νόμος Ρέππα και να διαγραφεί η καταλήστευση των αποθεματικών του ΙΚΑ. Το 2005 και αφού στο μεταξύ είχε αλλάξει η κυβέρνηση (το ΠΑΣΟΚ έδωσε τη σκυτάλη στη ΝΔ), το ίδιο επιτελείο, πάλι υπό τον Σ. Ρομπόλη, έκανε «συνέχεια και συμπλήρωση και όχι απλή επικαιροποίηση της μελέτης του 2001» και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δε φτάνει το 1% του ΑΕΠ, αλλά απαιτείται το 2,4% του ΑΕΠ! Και το 2007, πάλι το ίδιο επιτελείο, πανηγύριζε για μια μελέτη του ποδαριού που έκανε το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, θεωρώντας ότι το 1% του ΑΕΠ είναι υπεραρκετό για τα επόμενα 30 χρόνια!
Τέτοια αξιοπιστία έχουν όλες αυτές οι αναλογιστικές μελέτες. Ανάλογα με το αποτέλεσμα που θέλουν να βγάλουν διαμορφώνουν τις διάφορες παραδοχές τους (αριθμός ασφαλισμένων, μέσο ύψος μισθού και ημερομισθίου, αριθμός εργατοημερών, ποσοστό πληρωμής των ασφαλιστικών εισφορών από τους εργοδότες) και στηρίζουν τις αντιασφαλιστικές ανατροπές. Δε διαφεύγει από κανέναν, ασφαλώς, ότι από το 1990 μέχρι σήμερα τα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζόμενων υφίστανται μόνο συρρίκνωση και ποτέ διεύρυνση. Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου δύσκολο, ακόμη και για τον πλέον αμύητο στα μυστικά του Ασφαλιστικού, να συνδέσει εμπειρικά τις αναλογιστικές μελέτες με τις αντιασφαλιστικές ανατροπές.
Γι’ αυτό και πρέπει να φύγει εντελώς από τον ορίζοντα της εργατικής τάξης η λογιστική προσέγγιση, την οποία στηρίζουν οι κάλπικες αναλογιστικές μελέτες. Η εργατική τάξη πρέπει να ξεκινήσει από τις ανάγκες της, και βάσει αυτών να διατυπώσει το βασικό της αίτημα, ως μοναδικός παραγωγός του κοινωνικού πλούτου: πλήρης ασφάλιση για όλους και πλήρης χρηματοδότησή της από τους καπιταλιστές και το κράτος τους.
Oι ασφαλιστικές εισφορές πρέπει να υπολογίζονται με βάση τις αποδοχές των Κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων
Με την 6η Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ), που δημοσιεύτηκε στις 28 Φλεβάρη του 2012, ξεκίνησε μια άγρια επίθεση στο κατώτατο μεροκάματο και μισθό, που οδήγησε στη συνέχεια στη συρρίκνωση των αποδοχών του 92,5% των εργατών και εργαζόμενων (που έπρεπε να αμείβονται με τις Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις), χάρη σε μια κυβερνητική μεθόδευση να αμείβονται όλοι με τα πετσοκομμένα κατώτατα όρια της ΕΓΣΣΕ. Η μεθόδευση αυτή σηματοδοτήθηκε με την εγκύκλιο της πρώην γενικής γραμματέα του υπουργείου Εργασίας Α. Στρατινάκη, η οποία παρέμεινε στη θέση της μέχρι πρόσφατα. Η εγκύκλιος Στρατινάκη ξεπέρασε και αυτή ακόμη την 6η ΠΥΣ στη συρρίκνωση των αποδοχών των εργαζόμενων και στη δραστική μείωση των καταβαλλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, με τον υπολογισμό τους όχι επί των προβλεπόμενων από τις ισχύουσες Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας αποδοχών, αλλά επί των αποδοχών που καταβάλλονται με βάση τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, που επιβλήθηκαν στους εργαζόμενους από τους καπιταλιστές για να γενικευτεί σε όλους το συρρικνωμένο κατώτατο όριο της ΕΓΣΣΕ (586 ευρώ μεικτά και 510 για εργαζόμενους μικρότερους των 25 ετών).
Ομως, η εγκύκλιος Ε40/450/29-10-2009 του ΙΚΑ για τις ασφαλιστικές εισφορές, που εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Ασφάλισης–Εσόδων, Τμήμα Κοινών Επιχειρήσεων, προβλέπει άλλα. Ο πρόλογος αυτής της εγκυκλίου είναι σημαντικός, γιατί ξεκαθαρίζει επί ποιων αποδοχών πρέπει να υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές. Αναφέρει συγκεκριμένα: «Οπως σας είναι γνωστό και με βάση τις διατάξεις της ασφαλιστικής νομοθεσίας οι καταβαλλόμενες ασφαλιστικές εισφορές δεν πρέπει να υπολείπονται της ΕΓΣΣΕ ή από τις ισχύουσες κάθε φορά, Εθνικές ομοιοεπαγγελματικές , επιχειρησιακές, κλαδικές, διαιτητικές συμβάσεις, κ.λπ».
Η ΕΓΣΣΕ καλύπτει μόνο το 7,5% της εργατικής τάξης, ενώ οι άλλες συμβάσεις καλύπτουν το 92,5%. Οι Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος αυτού του 92,5% των εργαζόμενων. Από την εγκύκλιο του ΙΚΑ ξεκαθαρίζεται ότι οι ασφαλιστικές εισφορές δεν πρέπει να υπολογίζονται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονται σύμφωνα με τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, οι οποίες (συμπληρώνουμε εμείς) σε περιόδους κρίσης υπολείπονται των αποδοχών που προβλέπονται από τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας.
Η εγκύκλιος του ΙΚΑ δεν περιορίζεται μόνο στην υπενθύμιση για τις αποδοχές επί των οποίων πρέπει να υπολογίζονται οι καταβαλλόμενες ασφαλιστικές εισφορές, αλλά προτείνει και τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, προκειμένου να ελέγξουν την ειδικότητα που οι καπιταλιστές καταχωρούν για κάθε εργαζόμενο με την ΑΠΔ (Αναλυτική Περιοδική Δήλωση).
«Με την εφαρμογή του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ/ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) και σχετικής κωδικοποίησης, ο εργοδότης καταχωρεί στην ΑΠΔ με ειδικό αριθμό (6ψήφιο) την ειδικότητα του ασφαλισμένου» σημειώνει η εγκύκλιος. Για τον ακριβή όμως προσδιορισμό της ειδικότητας του εργαζόμενου, η υπηρεσία δεν πρέπει να αρκείται μόνο στη δήλωση του εργοδότη. «Προκειμένου οι ελεγκτικές υπηρεσίες του Ιδρύματος να ελέγξουν την ορθή υπαγωγή στην ασφάλιση, καθοριστικό ρόλο έχει αφενός ο ακριβής προσδιορισμός του επαγγέλματος του απασχολούμενου, δηλαδή η ειδικότητα απασχόλησης, και αφετέρου η ιδιαίτερη Σύμβαση Εργασίας που τυγχάνει του Πεδίου εφαρμογής».
Τουλάχιστον σε διακηρυκτικό επίπεδο, το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ξεκαθάρισε ότι οι υπηρεσίες του πρέπει να ελέγχουν και να διαπιστώνουν την ειδικότητα του εργαζόμενου και τη ΣΣΕ που τον καλύπτει, προκειμένου να υπολογίσουν τις ασφαλιστικές εισφορές που πρέπει να καταβάλλουν οι καπιταλιστές. Σε κανένα σημείο της εγκυκλίου αυτής δεν τίθεται ζήτημα καταβαλλόμενων με βάση τις ατομικές συμβάσεις εργασίας αποδοχών. Προς το παρόν δεν εξετάζουμε εδώ το κατά πόσο αυτή η εγκύκλιος εφαρμοζόταν και αν υπήρχαν οι προϋποθέσεις για να εφαρμοστεί πραγματικά και να μην παρατηρείται εισφοροκλοπή και εισφοροδιαφυγή.
Η Διοίκηση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, όμως, δεν παρέμεινε στη γραμμή της εγκυκλίου αυτής και μετά την έκδοση της 6ης ΠΥΣ. Στις 31 Μάη του 2012, το Τμήμα Οικοδομοτεχνικών Εργων εξέδωσε εγκύκλιο (Γενικό Εγγραφο Α41/ΟΕ/2) με την οποία ακυρώνει την προηγούμενη εγκύκλιο, απομακρύνεται από τις ισχύουσες ΣΣΕ και περνάει στη λογική των αποδοχών που καταβάλλονται με βάση τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, ανοίγοντας έτσι μεγάλες τρύπες και διαρροές εσόδων από το ασφαλιστικό σύστημα. Αυτή, βέβαια, δεν είναι η μοναδική περίπτωση συρρίκνωσης των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων.
Το παραμύθι του «κουμπαρά» της Κοινωνικής Ασφάλισης
Πριν από δύο εβδομάδες γράφαμε ότι είναι παραμύθι η θέση που παρουσιάζουν υπουργοί της συγκυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου (Στρατούλης κυρίως, αλλά και Σκουρλέτης) για τη δημιουργία ενός «κουμπαρά» της Κοινωνικής Ασφάλισης, ο οποίος θα χρηματοδοτηθεί γενναία έτσι που να μπορέσουν να ξαναχτιστούν τα αποθεματικά και όχι μόνο να μην χρειαστεί να γίνουν νέες περικοπές σε συντάξεις και λοιπά ασφαλιστικά δικαιώματα, αλλά και να βελτιωθούν βαθμιαία οι συντάξεις.
Οπως αποκαλύψαμε, αυτός ο περιβόητος «κουμπαράς» δεν είναι παρά το ήδη θεσμοθετημένο ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών), την αφαίμαξη του οποίου, μάλιστα, συνεχίζει και η σημερινή συγκυβέρνηση. Σύμφωνα με όσα λέει περιερχόμενος τα ραδιοτηλεοπτικά στούντιο ο Στρατούλης, το ΑΚΑΓΕ θα ενισχυθεί με πόρους που θα πάρει από τις ιδιωτικοποιήσεις που θα γίνουν. Κι αυτό, όμως, προβλέπεται καθώς ο ιδρυτικός νόμος του ΑΚΑΓΕ (Ν. 3655, ΦΕΚ 58Α, 3.4.2008) αναφέρει ότι πόροι του θα είναι και «ποσοστό 10% επί των ετησίων συνολικών εσόδων από αποκρατικοποίηση Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών». Ο Στρατούλης, όμως, με το γνωστό αχαλίνωτο λαϊκισμό του, που τάζει τα πάντα στους πάντες, δηλώνει πως στο ΑΚΑΓΕ θα πηγαίνουν πλέον όλα τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις, που δε θα πηγαίνουν πια για την αποπληρωμή του χρέους.
Αυτό, βέβαια, δεν προκύπτει από πουθενά. Ιδιαίτερα από τότε που οι διαπραγματεύσεις απέκτησαν εντατικό ρυθμό, έγινε σαφές ότι τίποτα δεν αλλάζει στο θεσμικό πλαίσιο των ιδιωτικοποιήσεων. Στην περιβόητη «λίστα Βαρουφάκη», που κατατέθηκε στην τρόικα αμέσως μετά τη συμφωνία της 20ής Φλεβάρη, υπάρχει ολόκληρο κεφάλαιο για τις ιδιωτικοποιήσεις και η Κοινωνική Ασφάλιση ως τομέας στον οποίο θα διατεθεί μέρος έστω των εσόδων δεν αναφέρεται πουθενά. Το μόνο που αναφέρει είναι ότι οι ιδιωτικοποιήσεις που δεν είναι ακόμη δρομολογημένες μπορεί να επανεξεταστούν «αποσκοπώντας στην βελτίωση των όρων έτσι ώστε να βελτιστοποιηθούν τα μακροπρόθεσμα οφέλη του δημοσίου».
Την προηγούμενη εβδομάδα, με δυο ομιλίες του μέσα σε δυο μέρες (στο συνέδριο του Economist στις 14 Μάη και στη γενική συνέλευση του ΣΕΒ στις 15 Μάη), ο Μπαρουφάκης είπε ακριβώς τα ίδια πράγματα για τις ιδιωτικοποιήσεις. Αντιγράφουμε:
«Για μας η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας θα πρέπει να εμπεριέχει ένα λελογισμένο μίγμα, από τη μια μεριά ιδιωτικοποιήσεων, παράλληλα, όμως, πρέπει να διατηρήσει το κράτος ένα equity stake, ένα μερίδιο το οποίο να χρησιμοποιηθεί ως περιουσιακό στοιχείο, που μαζί με άλλα περιουσιακά στοιχεία, ιδίως ακίνητη περιουσία -αφού γίνει μεταρρύθμιση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων επ’ αυτών των περιουσιακών στοιχείων- να ενταχθούν σε μια νέα αναπτυξιακή Τράπεζα η οποία να τα χρησιμοποιήσει ως εχέγγυα και σε συνδυασμό με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να τα μοχλεύσει με στόχο τη δημιουργία μιας ροής επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα».
Θέλουν μερίδιο του κράτους στις προς ιδιωτικοποίηση δημόσιες επιχειρήσεις, όχι για να ενισχύσουν την κοινωνική ασφάλιση, αλλά για να δημιουργήσουν μια νέα τράπεζα, η οποία θα μπορεί να χρηματοδοτεί τον ιδιωτικό καπιταλιστικό τομέα.
Το πιθανότερο είναι να μην «περπατήσει» ούτε αυτό το μπαρουφολογικό σχέδιο, όμως ακόμη κι αν «περπατήσει», τι θα μείνει για την απαξιωμένη Κοινωνική Ασφάλιση; Θα μείνουν τα ελλείμματα των καταληστευμένων ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία θα χρησιμοποιούνται ως μοχλός για συνεχείς αντιασφαλιστικές ανατροπές.
Πηγή
