Πρέπει να διευκρινίσουμε, ότι οι γυναίκες αυτές συνήθως δεν είχαν μόνο 25 χρόνια ασφάλισης με τη συμπλήρωση του 60ού έτους. Με τα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας συνήθως έφταναν τα 30 χρόνια και δεν έπαιρναν πλήρη σύνταξη, αλλά τα 30/35 της πλήρους.
Η ρύθμιση αυτή δεν ίσχυε στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Οι ασφαλισμένοι σ’ αυτό εργάτες και εργαζόμενοι για να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης έπρεπε να συμπληρώσουν όχι μόνο το χρόνο ασφάλισης, αλλά και το όριο ηλικίας που προβλεπόταν από τις ισχύουσες διατάξεις, τις οποίες οι αστικές κυβερνήσεις συχνά άλλαζαν.
Η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου κατήργησε αιφνιδιαστικά αυτό το δικαίωμα, χωρίς να προβλέψει ένα μεταβατικό καθεστώς σε βάθος πενταετίας, που ήταν η συνήθης πρακτική κάθε φορά που θεσπιζόταν κάποια αντιασφαλιστική διάταξη. Ετσι, στην πλάτη χιλιάδων εργαζόμενων που ήταν πολύ κοντά να βγουν στην σύνταξη προστέθηκαν κάποια χρονάκια. Τα χρόνια που προστίθενται στους εργαζόμενους αυτούς φαίνονται στους δύο Πίνακες που φτιάξαμε, προκειμένου να διαπιστώσουν αυτοί οι εργαζόμενοι τι τους περιμένει με την αντιασφαλιστική αυτή ρύθμιση, που φυσικά δεν ήταν η μοναδική.
Ο πρώτος πίνακας αφορά όλους τους εργαζόμενους και προϋποθέτει στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων 40 χρόνια πραγματικής ασφάλισης (περιλαμβάνονται και τα χρόνια που μπορεί να εξαγοράσει ένας εργαζόμενος, που είναι μέχρι επτά) και όριο ηλικίας τα 62. Διευκρινίζουμε ότι το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης των 62 χρόνων είναι καθαρά θεωρητικό, γιατί στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι αδύνατο να συμπληρώσει ένας εργαζόμενος 40 χρόνια πλήρους απασχόλησης (μαζί με τα χρόνια που θα εξαγοράσει), όχι μόνο σε ηλικία 57,43 ή 58,14 ετών, αλλά και σε ηλικία μεγαλύτερη των 62 ετών.
Γιατί εισήγαγαν τις διατάξεις αυτές στο Μνημόνιο-3, με τις οποίες μπορούν θεωρητικά να βγουν στη σύνταξη εργαζόμενοι και στην ηλικία των 57,43 ετών, με 40 χρόνια ασφάλισης (12.000 εργατοημέρες), όταν παλαιότερα προβλεπόταν συνταξιοδότηση με 40 χρόνια ασφάλισης και όριο ηλικίας στα 60, το οποίο στη συνέχεια αυξήθηκε στα 62 (από την 1η Γενάρη του 2013);
Πρώτον, γιατί ήθελαν να δημιουργήσουν στους εργαζόμενους που δεν έχουν εξειδικευμένη γνώση της νομοθεσίας που ισχύει για την Κοινωνική Ασφάλιση, την ψεύτικη εντύπωση ότι παίρνουν και φιλεργατικά μέτρα.
Δεύτερον, γιατί μόνο ένα ελάχιστο τμήμα εργαζόμενων μπορεί να κάνει χρήση αυτής της διάταξης (π.χ. οι εργαζόμενοι που φοίτησαν σε σχολές της ΔΕΗ σε ηλικία μικρότερη από το 20ό έτος και συνέχισαν να εργάζονται στην επιχείρηση).
Τρίτον, επειδή όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει από το δεύτερο πίνακα, όπου προβλέπεται συνταξιοδότηση στα 67 έτη για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζόμενων, χωρίς μεταβατική ρύθμιση πενταετίας, όπως εφαρμοζόταν παλιά σε όλες τις αντιασφαλιστικές ρυθμίσεις, είναι πιθανόν να σπρωχτούν εργαζόμενοι του Δημοσίου στην εξαγορά των ετών σπουδών. Θέλουν να μαζέψουν χρήμα για τα ασφαλιστικά ταμεία, που στο τέλος θα το αρπάξουν και αυτό οι κυβερνήσεις για να το δώσουν για το δημόσιο χρέος.
Ο δεύτερος πίνακας αφορά όλους τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα από το πού εργάζονται και σε ποιο φορέα ασφαλίζονται. Αφορά αυτούς που έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης, πολύ λιγότερα από τα 40. Από το 2018, οι εργαζόμενοι που θα είναι από 50 έως 67 χρόνων θα συνταξιοδοτούνται με όριο ηλικίας τα 67. Θυμίζουμε ότι με διάταξη που εισήγαγε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με υπουργό εργασίας τον Α. Λοβέρδο, στο νόμο 3863/2010 (άρθρο 11 παρ. 3), προβλέπεται η αύξηση του ορίου ηλικίας με βάση το λεγόμενο προσδόκιμο ζωής.
Στην πρώτη στήλη αναφέρονται οι βιολογικές ηλικίες των εργαζόμενων κατά τα έτη από το 2015 μέχρι και το 2022, ενώ στις επόμενες στήλες αναφέρονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης που ισχύουν για τα έτη από το 2015 μέχρι το 2022.
Ετσι, στην πρώτη οριζόντια στήλη μπορούμε να δούμε τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης που ισχύουν κάθε χρόνο μεταξύ του 2015 και του 2022 για τους εργαζόμενους που είναι 50 χρόνων. Στην επόμενη οριζόντια στήλη μπορούμε να δούμε τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των εργαζόμενων που είναι 51 ετών κ.ο.κ.
Καταφεύγοντας σ’ αυτό τον πίνακα, κάθε εργαζόμενος μπορεί να ενημερωθεί για το δικό του όριο ηλικίας συνταξιοδότησης και έτσι να μην χρειάζεται να προσφύγει στους «ειδικούς» (συνήθως έναντι πληρωμής) για να μάθει πότε μπορεί να βγει στην σύνταξη.
Πρέπει όμως να υπογραμμίσουμε, ότι αυτό το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για τον κάθε εργαζόμενο δεν είναι θεμελιωμένο και επομένως μπορεί να αλλάξει προς το δυσμενέστερο, αν η εργατική τάξη και όλοι οι εργαζόμενοι δεν πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους. Μπορεί να αλλάξει, γιατί πάντα η αστική τάξη ήθελε να συρρικνώσει τον λεγόμενο συνταξιοδοτικό χρόνο, που είναι ο χρόνος που μεσολαβεί από την ημέρα που συνταξιοδοτείται ο εργαζόμενος μέχρι την ημέρα που κλείνει ο κύκλος της ζωής του. Μπορεί ακόμη να αλλάξει, γιατί πλέον με το τρίτο Μνημόνιο ένας εργαζόμενος θεμελιώνει δικαίωμα σύνταξης όταν συμπληρώνει ταυτόχρονα τα απαραίτητα χρόνια ασφάλισης και το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.
Γεράσιμος Λιόντος
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε προγράψει την Κοινωνική Ασφάλιση
Ρωτήθηκε και για την Κοινωνική Ασφάλιση ο Τσίπρας στο περιβόητο «ντιμπέιτ». Κι επειδή ο Μεϊμαράκης είχε από την προηγούμενη μέρα πει ότι για τις συντάξεις δεν μπορεί να κάνει τίποτα, γιατί του έχει δέσει τα χέρια ο Τσίπρας με το Μνημόνιο, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να γυρίσει στα παλιά. Στην αχαλίνωτη δημαγωγία και στα αδίστακτα ψέματα. Διαβεβαίωσε, λοιπόν, πως καμιά σύνταξη δεν πρόκειται να θιχτεί, γιατί η νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η «δεύτερη φορά Αριστερά», θα βρει… ισοδύναμα. Αφήσαμε ανοιχτό να βρεθούν ισοδύναμα και θα βρεθούν ισοδύναμα. Εχουμε σχέδιο που θα προστατεύσει τους αδύναμους, διαβεβαίωσε χωρίς να κοκκινίσει από ντροπή.
Θα μπορούσαμε να θυμίσουμε τα πρώτα αντιασφαλιστικά μέτρα, που ψηφίστηκαν ήδη. Μέτρα οριζόντια, που έκοψαν όλες τις συντάξεις (μικρές και μεγαλύτερες) κατά 2% τις κύριες και 6% τις επικουρικές. Θα μπορούσαμε να θυμίσουμε την εγκύκλιο Χαϊκάλη, με την οποία πετσοκόπηκαν οι κατώτερες συντάξεις του ΙΚΑ, πέφτοντας από τα 486 στα 393 ευρώ. Τόση ευαισθησία για τους αδύναμους δεν αντέχεται! Σου φέρνει δάκρυα στα μάτια…
Θα μείνουμε, όμως, στην κυοφορούμενη σαρωτική αντιασφαλιστική ανατροπή, που σύμφωνα με το Μνημόνιο-3 πρέπει να ψηφιστεί τον Οκτώβρη και ν’ αρχίσει να ισχύει από 1.1.2016. Ισοδύναμα δεν υπάρχουν, μην κοροϊδευόμαστε. Αλλωστε, όταν ο Τσίπρας ρωτήθηκε να αναφέρει, περιγραφικά έστω, αυτά τα ισοδύναμα, έπαθε κοκομπλόκο και δεν απάντησε. Εκείνο που πρέπει να σημειωθεί, όμως, είναι πως η κατεύθυνση της νέας αντιασφαλιστικής ανατροπής δεν επιβλήθηκε από τους δανειστές «με το πιστόλι στον κρόταφο» του Τσίπρα, αλλά αποτελούσε πρόταση της ίδιας της συγκυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου, πριν υπογραφεί το Μνημόνιο-3, πριν ακόμα και από το δημοψήφισμα.
«Για να προστατεύσουμε τις δικές σας συντάξεις δίνουμε τη μάχη τόσους μήνες. Για να προστατεύσουμε το δικαίωμά σας σε μια αξιοπρεπή σύνταξη και όχι σ’ ένα φιλοδώρημα. Γι’ αυτό μας εκδικούνται». Αυτά έλεγε χωρίς ντροπή ο Τσίπρας, απευθυνόμενος στους συνταξιούχους, κρύβοντάς τους το γεγονός ότι ήδη είχε προσυπογράψει μέτρα νέων περικοπών στις συντάξεις. «Η πρόταση των θεσμών προβλέπει “να υπάρξει ένας πιο στενός σύνδεσμος ανάμεσα στις εισφορές και τις παροχές’’, δηλαδή και άλλες μειώσεις συντάξεων», έγραφαν σε ένα non paper οι γκεμπελίσκοι του Μαξίμου.
Μόνο που πριν το γράψει η τρόικα σε δικό της κείμενο, αυτό το είχε προτείνει η συγκυβέρνηση. Στο κείμενο των 11 σελίδων, που με υπογραφή του ίδιου του Τσίπρα κατατέθηκε στην τρόικα στις 22 Ιούνη αναφερόταν: «Για να συμπληρωθεί το πακέτο, οι αρχές θα περάσουν στη δεύτερη φάση περαιτέρω νομοθετικές μεταρρυθμίσεις με στόχο να εγκαθιδρύσουν τον Οκτώβρη του 2015 ένανστενότερο δεσμό μεταξύ των εισφορών και των παροχών». Δηλαδή, αυτό που φόρτωναν στην τρόικα, λέγοντας (σωστά) ότι οδηγεί σε παραπέρα μειώσεις των συντάξεων, ήταν ήδη δική τους πρόταση. Και βέβαια, αυτό πέρασε αυτούσιο στο Μνημόνιο-3. Για ποια ισοδύναμα μιλάει λοιπόν ο αρχιψευταράς Τσίπρας, όταν το Μνημόνιο-3 περιλαμβάνει τη δική του πρόταση για «στενότερο δεσμό μεταξύ των εισφορών και των παροχών», που σύμφωνα με non paper των δικών του συνεργατών οδηγεί σε νέες μειώσεις συντάξεων;
Ιδού ολόκληρη η κυβερνητική πρόταση, όπως ακριβώς περιλαμβανόταν στην επιστολή Τσίπρα της 22ης Ιούνη:
«Οι συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις του 2010 και του 2012 βελτίωσαν εν μέρει τη σταθερότητα του συνολικού συνταξιοδοτικού συστήματος, το οποίο προηγουμένως ήταν αποσπασματικό και δαπανηρό και μετέφερε βάρη αστάθειας στις μελλοντικές γενιές. Ομως παραπέρα, απαιτούνται πολύ περισσότερα φιλόδοξα και θαρραλέα βήματα για να συμπληρωθούν αυτές οι μεταρρυθμίσεις και να αντιμετωπιστούν οι στρεβλώσεις του συστήματος, που προκλήθηκαν από μια οικονομική κρίση όπου οι εισφορές μειώθηκαν λόγω της υψηλής ανεργίας, ενώ δημιουργήθηκαν πιέσεις στις δαπάνες καθώς πολλοί πολίτες επέλεξαν να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα. Για ν’ αντιμετωπίσουν αυτά τα ζητήματα, οι αρχές δεσμεύονται να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις σε δυο φάσεις (…)
Για να συμπληρωθεί το πακέτο, οι αρχές θα περάσουν στη δεύτερη φάση περαιτέρω νομοθετικές μεταρρυθμίσεις με στόχο να εγκαθιδρύσουν τον Οκτώβρη του 2015 έναν στενότερο δεσμό μεταξύ των εισφορών και των παροχών στο πλαίσιο της τριμερούς χρηματοδότησης και της ενοποίησης των ξεχωριστών ταμείων. Στο σχεδιασμό αυτών των μεταρρυθμίσεων, η κυβέρνηση θα εξασφαλίσει ότι το βάρος της προσαρμογής θα είναι δίκαιο ώστε να εξασφαλίσει ότι θα προστατευθούν τα πιο ευπαθή νοικοκυριά, ενώ θα αποφευχθούν αδικαιολόγητα βάρη στις μελλοντικές γενιές και ότι θα υπάρχει ένας καθαρός δεσμός ανάμεσα στις εισφορές και τις παροχές, έτσι που να ενθαρρύνεται η δηλωμένη εργασία και μακρύτεροι εργασιακοί βίοι. Γι’ αυτό το σκοπό, οι αρχές σχεδιάζοντας με βάση μια αναλογιστική μελέτη και σε συνεργασία με την Ομάδα Εργασίας Γήρανσης της ΕΕ, θα νομοθετήσουν: (i) ειδικά σχέδια και παραμετρικές βελτιώσεις για να εγκαθιδρύσουν ένα στενό δεσμό ανάμεσα στις εισφορές και τις παροχές, (ii) επέκταση και εκσυγχρονισμό της βάσης εισφορών και παροχών για όλους τους αυτοαπασχολούμενους… (iii) αναθεώρηση και εκλογίκευση όλων των διαφορετικών συστημάτων βασικών, εγγυημένων εισφορών… Αυτά θα γίνουν μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και με πλήρη συμφωνία των θεσμών».
- Η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου εξέφρασε την πλήρη συμφωνία της με τους αντιασφαλιστικούς νόμους του 2010 και του 2012 και δεσμεύτηκε ότι η νέα μεταρρύθμιση θα βελτιώνει αυτούς τους νόμους! Δηλαδή, θα συνεχίσει το έργο των Λοβέρδου, Παπακωνσταντίνου, Κουτρουμάνη, Βρούτση.
- Κυβέρνηση και τρόικα συμφώνησαν ότι «πρέπει να εγκαθιδρυθεί ένας καθαρός (ή στενός) δεσμός ανάμεσα στις εισφορές και τις παροχές», που σημαίνει ότι το μοντέλο του ασφαλιστικού συστήματος θα πρέπει να μετατραπεί σε καθαρά κεφαλαιοποιητικό. Δηλαδή, η Κοινωνική Ασφάλιση θα λειτουργεί όπως η «ασφάλιση» στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες.
- Ετσι, θα οδηγηθούμε σε ακόμη μικρότερη σύνταξη απ’ αυτή που προβλέπουν οι νόμοι Λοβέρδου-Παπακωνσταντίνου. Οχι μόνο στις μεσαίες και ψηλότερες συντάξεις, αλλά ακόμη και στην κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ. Είναι γνωστό πως με έναν αυθαίρετο λογιστικό τρόπο χωρίζουν την κατώτατη σύνταξη του ΙΚΑ σε «ανταποδοτικό» και «προνοιακό» μέρος. Με τον «καθαρό δεσμό μεταξύ εισφορών και παροχών» το «προνοιακό» τμήμα της κατώτατης σύνταξης θα καταργηθεί και η συντριπτική πλειοψηφία των εργατών θα περιορίζεται σ’ ένα αισχρό φιλανθρωπικό βοήθημα (στα 360 ευρώ ορίζεται σήμερα, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα γίνει πολύ μικρότερο).
- Τέλος, η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου δε δίστασε να διακηρύξει ότι στόχος της είναι οι «μακρύτεροι εργασιακοί βίοι». Δηλαδή, να πάει το όριο ηλικίας πάνω και από τα 67 (αφού πρώτα εξαφάνισαν κάθε υπόλειμμα πρόωρης σύνταξης).
